Innowacje przyjazne dla ryb nową drogą do zielonej energii?

Innowacje przyjazne dla ryb pokazują, że modyfikacje barier rzecznych mogą jednocześnie chronić ekosystemy i produkować zieloną energię.

.Zespół badaczy z Trinity College Dublin i University College Dublin opracował prototyp, który może zmienić sposób, w jaki Europa radzi sobie z barierami rzecznymi. Naukowcy, kierowani przez prof. Aonghus McNabola, właśnie opublikował swoje prace w Energies.

Zamiast likwidować bariery, co jest kosztowne i często kontrowersyjne, naukowcy zaproponowali system pozwalający rybom swobodnie migrować w górę i w dół rzeki, a jednocześnie generujący energię odnawialną.

Prototyp został przetestowany w rzeczywistych warunkach, na irlandzkiej farmie ryb, z użyciem zarówno sztucznych, jak i żywych ryb. Wyniki ukazały, że zmodyfikowana konstrukcja może być nawet o 70 procent tańsza niż całkowite usunięcie bariery, a do tego wspiera unijne cele odtwarzania ekosystemów i krajowe strategie energetyczne. Projekt wpisuje się w szersze trendy, ze względu na to, ze Unia Europejska przyjęła Nature Restoration Law, nakładające obowiązek odbudowy zdegradowanych ekosystemów wodnych.

W Irlandii problem jest szczególnie poważny, bo na terenie kraju naliczono ponad 73 tysiące barier rzecznych, które blokują naturalne migracje ryb i fragmentują siedliska. Koszt ich usunięcia w tradycyjny sposób zaczyna się od 200 tys. euro za każdą barierę, co czyni przedsięwzięcie gigantycznym wyzwaniem finansowym. Co więcej, wyburzenie konstrukcji oznacza utratę szansy na wykorzystanie ich jako potencjalnych mikroelektrowni wodnych. A takie obiekty mogłyby pomóc w realizacji celu dotyczącego produkcji 80% energii z OZE do 2030 roku. Nowy system proponowany przez badaczy działa hybrydowo. Przy normalnym przepływie wody turbina generuje prąd, natomiast podczas niższego przepływu przełącza się w tryb pompy, umożliwiając bezpieczną migrację ryb.

W centrum problemu stoją gatunki takie jak łosoś atlantycki, węgorz europejski czy minóg rzeczny, wszystkie chronione na mocy Dyrektywy Siedliskowej UE. Bariery rzeczne poważnie utrudniają ich cykle życiowe, a w niektórych przypadkach prowadzą do dramatycznych spadków populacji. Dlatego badacze podkreślają, że ich system musi być rozwijany ostrożnie i zgodnie z rygorystycznymi standardami ekologicznymi. Zespół planuje przeprowadzenie pogłębionych analiz wpływu na ryby oraz oceny realnego potencjału energetycznego. Wstępne wyniki sugerują jednak, że technologia może stać się skutecznym kompromisem pomiędzy ochroną środowiska, a potrzebami energetycznymi, zwłaszcza w regionach, które nie mogą liczyć na duże elektrownie wodne.

.Zdaniem badaczy przyszłość tej technologii zależy od dalszych testów, certyfikacji oraz współpracy z agencjami środowiskowymi. Jeśli system zostanie dopracowany i wdrożony na szeroką skalę, może pomóc nie tylko Irlandii, ale całej Unii Europejskiej w realizacji nowych norm środowiskowych i klimatycznych.

Oprac: SŚ