Wróćmy do Gombrowicza: europejskość nie polega na zlaniu się z Europą, lecz na tym, aby być jej częścią składową, wnoszącą własne, specyficzne wartości.

Dziś lewica, nie tylko w Polsce, poszukuje swojej drogi ideowej. Upadający neoliberalizm, rodząca się nowa globalizacja, oparta na kilku centrach cywilizacyjnych, a także powstawanie zrębów społeczeństwa informacyjnego zmuszają do zastanowienia się krytycznie nad marksizmem i jego współczesną rolą, nad opracowaniami nowych klasyków, takich jak np. Thomas Piketty. Zastanowienia wymaga także strategia ideowa i polityczna Chin, które mogą już dziś narzucić światu wyzwania związane z budową nowej wersji swojego ustroju łączącego wartość, jaką jest dobro człowieka, i rynek regulujący mechanizmy gospodarcze. Wiele krajów analizuje te doświadczenia. Polska lewica ma o czym myśleć w ciągu najbliższych trzech lat wyborczych.

Dziś i w dalszej perspektywie, Polska, aby odgrywać aktywną rolę musi wykorzystać twórczo wspaniałe spostrzeżenie Gombrowicza opublikowane w jego Dziennikach. Zwrócił on uwagę, że europejskość nie polega na zlaniu się z Europą, lecz na tym, aby być jej częścią składową, wnoszącą własne, specyficzne wartości do europejskiej kultury. Modernizacja i rozwój Polski, budowa nowych instytucji, tworzenie społeczeństwa obywatelskiego takie szanse stwarza.

Obserwuję z niepokojem, że polskie elity intelektualne zatraciły w ostatnich latach swą wyrazistość i troskę o sprawy państwowe, społeczne. Środowiska te nie uczą rozpoznawać i nie walczą nawet o wartości zapisane w Konstytucji. Dogmat rynku i dominacja własności prywatnej stworzyła nowy rodzaj stosunków społecznych – dosłownie wszystko jest towarem; szczególnie mnie martwi, że również życie i zdrowie ludzkie. Cnotą jest chciwość a nie empatia. Urzędnik państwowy nie wykonuje służby społecznej tylko sprzedaje usługi społeczne. Nie człowiek, a kapitał ludzki ma się coraz lepiej.

Polska Partia Socjalistyczna zgłosiła inicjatywę legislacyjną – ogłoszenie powszechnej amnestii z okazji 100 lecia niepodległości Polski. PPS chciałaby, aby prezydent w ramach swoich kompetencji zainicjował proces, który doprowadzi do zwolnienia z więzień w Polsce ludzi, dla których może być to szansą na powrót do normalnego życia, jedynych żywicieli rodzin, młodocianych, matki nieletnich dzieci, ludzi którzy odbyli bezproblemowo przynajmniej połowę kary i rokują szybką resocjalizację.

„Na najbliższy czas polska lewica ma dwa główne wyzwania: dokonanie krytycznej analizy własnych błędów i zaniechań oraz wygranie wyborów parlamentarnych w 2015 roku. Jeśli się jej to nie uda, czeka ją „długi marsz” i przegrupowanie – zarówno programowe jak i pokoleniowe”