Wojna trwała 18 dni. Były to dni szoku, krwawego boju, gorzkiego zwycięstwa i politycznego przełomu – pisze Monika KRAWCZYK.

Немцы объявили: «Евреи, самовольно покидающие определенный для них район, подлежат смертной казни. Такое же наказание касается людей, которые сознательно дают таким евреям тайник».

Żydzi byli ukrywani w Markowej przez kilka rodzin, ale największą grupę w swoim domu przyjęli Ulmowie.

Les Allemands ont annoncé : « Les juifs qui quittent sans autorisation le quartier qui leur a été assigné encourent la peine de mort. Sera soumis à la même peine celui qui offre sciemment une cachette à de tels juifs ».

I tedeschi dichiararono: “Gli ebrei che lasciano il loro distretto designato senza autorizzazione sono soggetti alla pena di morte. Le persone che consapevolmente offrono a tali ebrei un nascondiglio sono soggette alla stessa punizione”.

Німці оголосили: «Євреї, які самовільно залишають визначений для них район, підлягають смертній карі. Таке ж покарання стосується людей, які свідомо дають таким євреям схованку».

Alemania anunciaba: “Los judíos que abandonen el distrito que se les ha asignado sin autorización serán castigados con la pena de muerte. El mismo castigo se aplicará a las personas que, a sabiendas, oculten a estos judíos”.

The Germans proclaimed: ‘Jews who leave their assigned district without permission are subject to the death penalty. Anyone who knowingly gives shelter to escaped Jews will be subject to the same punishment.’

Jak dowodzi Monika Krawczyk, emigracja z Polski 1968 r. była największą odpowiedzią daną władzy Polski Ludowej przez Żydów.

Społeczeństwo żydowskie przykładało się do wsparcia rewolucji: w Warszawie powstały specjalne warsztaty, w których żydowscy rzemieślnicy „wzięci w rekwizycję” pracowali na potrzeby armii, szyjąc mundury, buty, produkując oporządzenie etc. Kasy bankierów zasilały skarb w potrzebne fundusze, kosztem i staraniem społeczeństwa żydowskiego zorganizowano lazaret oficerski.

18 lipca 1942 r., czyli zaledwie kilka dni przez rozpoczęciem przez Niemców w Warszawie wielkiej akcji deportacyjnej do obozu śmierci w Treblince, sierociniec Korczaka wystawił sztukę teatralną „Poczta” autorstwa Rabindranatha Tagorego. Jej treścią jest historia śmiertelnie chorego chłopca, który czeka na list od króla – w jakiś sposób oddająca doświadczenie getta. Być może Korczakowi zależało na przygotowaniu dzieci na najgorsze.