

Krzysztof GAJDA
Waldemar BINIECKI
Jak Polonia może przekonać amerykańskie elity do poparcia reparacji od Niemiec?
Czas, aby Polska poprowadziła skuteczną kampanię, zatytułowaną np. „Historical justice for Poland”, by uzyskać reparacje od Niemiec.

Karol NAWROCKI
Niemieckie wyparcie
Zbrodni niemieckich z II wojny światowej nie da się zawęzić ani do nazistów, ani do Holokaustu. Bez zbliżenia stanowisk w tej sprawie trudno o autentyczne polsko-niemieckie pojednanie.

Ryszard KOTARBA
Żydzi Krakowa w dobie zagłady
Budowa obozu. Jeszcze w 1940 r. w „Gazecie Żydowskiej” można było przeczytać idylliczny tekst Rozmyślania na cmentarzu, o spokojnym żydowskim miejscu na Krzemionkach, gdzie wokół hali ceremonialnej i murów cmentarnych rozciągały się zielone wzgórza, trawy, „krajobraz jak w górach”. Rzeczywiście, obóz usytuowano w naturalnej głębinie pomiędzy dwoma rozległymi wzniesieniami Krzemionek. Teren był nierówny, górzysty i kamienisty, ze wzgórzami sięgającymi 230-250 m n.p.m., w części bagienny i malaryczny.

Prof. Stanisław ŻERKO
Przy takim stanowisku Niemiec nie może być mowy o dialogu i porozumieniu polsko-niemieckim, nie mówiąc o pojednaniu
Niemiecka negatywna odpowiedź na notę w sprawie odszkodowań dla Polski za straty z okresu 1939–1945 podziałała jak chłodny prysznic. Nie spodziewałem się tak lodowatej riposty naszych zachodnich sąsiadów.

Popołudniowe Espresso
Polska skierowała do ONZ wniosek ws. reparacji od Niemiec
We wtorek Polska skierowała wniosek do ONZ z prośbą o podjęcie interwencji w kwestii reparacji wojennych od Niemiec, poinformował wiceszef MSZ Arkadiusz MULARCZYK

Prof. John FERRIS
Polski sukces Operacji Ultra (1925–1945). Jak rozszyfrowano Enigmę?
Powszechnie panujące przekonanie, jakoby Ultra skróciła wojnę o dwa lata, trudno udowodnić. Należałoby raczej powiedzieć, że oszczędziła aliantom kilka miesięcy i zapobiegła śmierci setek tysięcy osób. Zarówno Brytyjczycy, jak i Polacy mogą być dumni z tego osiągnięcia. I nie muszą się licytować.

Artur OSSOWSKI
„Dzieci z zielonego autobusu”. Z zeznań o niemieckim obozie dla polskich dzieci przy ul. Przemysłowej w Łodzi (1942–1945)
W przeddzień wkroczenia do Łodzi Armii Czerwonej, 18 stycznia 1945 r., niemiecka załoga opuściła obóz, pozostawiając więźniów własnemu losowi.

Prof. Piotr GLIŃSKI
Puste ramy – niezabliźnione rany polskich muzeów
Od połowy września w największych polskich muzeach można zobaczyć puste ramy. To kampania informacyjna, która ma na celu przypomnienie o dziełach sztuki z polskich kolekcji publicznych, prywatnych i kościelnych, które zostały utracone (skradzione, zniszczone) w wyniku II wojny światowej.

Jane ROGOYSKA
Aktualność katyńskiego kłamstwa
Zachodowi często zdarza się nie doceniać wyrafinowania sowiecko-rosyjskiego systemu dezinformacji. Ukraińcy takich złudzeń nie mają. Wiedzą, że Putin toczy wojnę nie tylko z narodem ukraińskim, ale także z jego kulturą i historią. Katyń przypomina nam nie tylko o ciągłości metod stosowanych przez NKWD, KGB i FSB, ale również o tym, w jak dużym stopniu świadczenie o prawdzie, zbieranie dowodów i dokumentowanie faktów zależy od poszczególnych ludzi i instytucji.

Prof. Patryk PLESKOT
Katownia przy Szucha 25
Oprawcy nie zważali na płeć, wiek, status materialny, kondycję fizyczną. Bito dwunastoletnich chłopaków i kobiety w finalnym stadium ciąży; upokarzano, rozbierając do naga. Jęki, krzyki, zawodzenia, odgłosy uderzających pałek, pejczy, drągów, kolb, upadających ciał i śmiertelnych drgawek zagłuszano rozkręconym na maksymalną głośność radiem.

Grzegorz ŚLIŻEWSKI
Karmazynowy błękit nieba. Działania bojowe I Polskiego Skrzydła Myśliwskiego w 1941 roku
Kiedy Battle of Britain wchodziła w swój schyłkowy etap, myśli dowództwa Royal Air Force przestały zaprzątać wyłącznie sprawy związane z obroną Wysp Brytyjskich przed nawałą Luftwaffe. Zmiana taktyki działania niemieckiego lotnictwa, które zaczęło operować przede wszystkim w nocy, uzmysłowiła Anglikom, że zadania własnego lotnictwa dziennego mogą ewaluować. RAF powoli oswajał się z myślą, że nadszedł czas na rozpoczęcie dziennej ofensywy lotniczej nad okupowaną Europą.

Tomasz ŁABUSZEWSKI
Ukradzione dzieciństwo
Album Ukradzione dzieciństwo/Stolen Childhood opowiada historię najbardziej bezbronnej kategorii polskich ofiar II wojny światowej – czyli dzieci. Nie jest to jednak opowieść jednowymiarowa, sprowadzająca rolę najmłodszego pokolenia wyłącznie do kategorii ofiar.

Daniel KOREŚ
Zapomniana historia generała Stanisława Sosabowskiego
Opowieść o postaci gen. Sosabowskiego przedstawiona w filmie „O jeden most za daleko”, to historia symboliczna, pokazująca losy polskich żołnierzy, którzy wiernie oddając życie w walce ramię w ramię z aliantami, bezsilnie obserwowali tragedię, jaka rozgrywała się w okupowanej Polsce.

Mateusz MORAWIECKI
Aktualność historii II wojny światowej
Polska jako pierwsza odmówiła uległości. Wybrała wierność wolności, wierność wartościom fundującym cywilizację zachodnią. I została zdradzona przez swoich sojuszników. Jeśli wracamy do tej historii, to nie po to, żeby ją tylko wspominać, ale po to, by nie popełniać tych samych błędów, co wtedy.

Karol NAWROCKI
Przez reparacje do pojednania
Na każdą wzmiankę o reparacjach wojennych Berlin reaguje alergicznie. Tymczasem ich wypłata byłaby krokiem milowym i szansą dla Niemiec, by doprowadzić do pełnego polsko-niemieckiego pojednania.

Prof. Andrzej CHWALBA
Polska była mentalnie gotowa na niemiecką agresję. Zachód – nie
Na spotkaniu z przedstawicieli służb wywiadowczych Wielkiej Brytanii i Francji Polacy podzielili się wiedzą na temat zdolności deszyfrowania niemieckich depesz, co było dla przedstawicieli zachodnich służb zaskoczeniem. Tym bardziej, że mimo posiadania specjalistów takich, jak choćby ojciec sztucznej inteligencji, Alan Turing, nie byli w stanie złamać Enigmy.

Prof. Piotr GLIŃSKI
Państwo polskie nie ustanie w odzyskiwaniu polskich dóbr kultury
Szeroko zakrojona i celowa grabież polskich dzieł sztuki przez niemieckich i sowieckich okupantów pozostawiła dojmujące poczucie straty w polskiej kulturze. Baza strat wojennych, prowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, liczy blisko 66 tys. obiektów, co jest namiastką szacowanej liczby 516 tys. utraconych dzieł

Izabela MAZANOWSKA
Radzim 1939. Zbrodnie w obozie Selbschutz Westpreusen
Wśród więźniów obozu w Radzimiu znaleźli się przedstawiciele inteligencji, czyli księża katoliccy, nauczyciele, urzędnicy, pracownicy służb mundurowych oraz żołnierze powracający z wojny, a także członkowie Polskiego Związku Zachodniego. Byli to przeważnie polscy mężczyźni. Do obozu trafili z powodu donosów Niemców, ale i Polaków, którzy chcieli się przypodobać niemieckiej władzy. Zatrzymania bywały też skutkiem wcześniejszych zatargów. Selbstschutz nie weryfikował zarzutów stawianych osobom przyprowadzanym do obozu.

Prof. Stephan LEHNSTAEDT
Co Niemcy wiedzą o niemieckich zbrodniach w Polsce?
Niemieckie skojarzenia z atakiem na Polskę w 1939 r. ograniczają się w dużym stopniu do wyreżyserowanego zdjęcia niemieckich żołnierzy wyłamujących szlaban graniczny w Sopocie, które wciąż – ma się wrażenie – ilustruje co drugi artykuł prasowy o II wojnie światowej w Polsce, i okrętu „Schleswig-Holstein” ostrzeliwującego Westerplatte.

Prof. Piotr GLIŃSKI
Rtm. Witold Pilecki. Uniwersalna historia polskiego bohatera
Bez pamięci nigdy nie będzie zjednoczonej Europy, bez pamięci o wartościach, na których opiera się europejska wspólnota, wartościach, które ucieleśnia rotmistrz Witold Pilecki.