Prof. Piotr GLIŃSKI
Puste ramy – niezabliźnione rany polskich muzeów
Od połowy września w największych polskich muzeach można zobaczyć puste ramy. To kampania informacyjna, która ma na celu przypomnienie o dziełach sztuki z polskich kolekcji publicznych, prywatnych i kościelnych, które zostały utracone (skradzione, zniszczone) w wyniku II wojny światowej.
Jane ROGOYSKA
Aktualność katyńskiego kłamstwa
Zachodowi często zdarza się nie doceniać wyrafinowania sowiecko-rosyjskiego systemu dezinformacji. Ukraińcy takich złudzeń nie mają. Wiedzą, że Putin toczy wojnę nie tylko z narodem ukraińskim, ale także z jego kulturą i historią. Katyń przypomina nam nie tylko o ciągłości metod stosowanych przez NKWD, KGB i FSB, ale również o tym, w jak dużym stopniu świadczenie o prawdzie, zbieranie dowodów i dokumentowanie faktów zależy od poszczególnych ludzi i instytucji.
Prof. Patryk PLESKOT
Katownia przy Szucha 25
Oprawcy nie zważali na płeć, wiek, status materialny, kondycję fizyczną. Bito dwunastoletnich chłopaków i kobiety w finalnym stadium ciąży; upokarzano, rozbierając do naga. Jęki, krzyki, zawodzenia, odgłosy uderzających pałek, pejczy, drągów, kolb, upadających ciał i śmiertelnych drgawek zagłuszano rozkręconym na maksymalną głośność radiem.
Grzegorz ŚLIŻEWSKI
Karmazynowy błękit nieba. Działania bojowe I Polskiego Skrzydła Myśliwskiego w 1941 roku
Kiedy Battle of Britain wchodziła w swój schyłkowy etap, myśli dowództwa Royal Air Force przestały zaprzątać wyłącznie sprawy związane z obroną Wysp Brytyjskich przed nawałą Luftwaffe. Zmiana taktyki działania niemieckiego lotnictwa, które zaczęło operować przede wszystkim w nocy, uzmysłowiła Anglikom, że zadania własnego lotnictwa dziennego mogą ewaluować. RAF powoli oswajał się z myślą, że nadszedł czas na rozpoczęcie dziennej ofensywy lotniczej nad okupowaną Europą.
Tomasz ŁABUSZEWSKI
Ukradzione dzieciństwo
Album Ukradzione dzieciństwo/Stolen Childhood opowiada historię najbardziej bezbronnej kategorii polskich ofiar II wojny światowej – czyli dzieci. Nie jest to jednak opowieść jednowymiarowa, sprowadzająca rolę najmłodszego pokolenia wyłącznie do kategorii ofiar.
Prof. Piotr GLIŃSKI
Państwo polskie nie ustanie w odzyskiwaniu polskich dóbr kultury
Szeroko zakrojona i celowa grabież polskich dzieł sztuki przez niemieckich i sowieckich okupantów pozostawiła dojmujące poczucie straty w polskiej kulturze. Baza strat wojennych, prowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, liczy blisko 66 tys. obiektów, co jest namiastką szacowanej liczby 516 tys. utraconych dzieł
Prof. Andrzej CHWALBA
Polska była mentalnie gotowa na niemiecką agresję. Zachód – nie
Na spotkaniu z przedstawicieli służb wywiadowczych Wielkiej Brytanii i Francji Polacy podzielili się wiedzą na temat zdolności deszyfrowania niemieckich depesz, co było dla przedstawicieli zachodnich służb zaskoczeniem. Tym bardziej, że mimo posiadania specjalistów takich, jak choćby ojciec sztucznej inteligencji, Alan Turing, nie byli w stanie złamać Enigmy.
Mateusz MORAWIECKI
Aktualność historii II wojny światowej
Polska jako pierwsza odmówiła uległości. Wybrała wierność wolności, wierność wartościom fundującym cywilizację zachodnią. I została zdradzona przez swoich sojuszników. Jeśli wracamy do tej historii, to nie po to, żeby ją tylko wspominać, ale po to, by nie popełniać tych samych błędów, co wtedy.
Karol NAWROCKI
Przez reparacje do pojednania
Na każdą wzmiankę o reparacjach wojennych Berlin reaguje alergicznie. Tymczasem ich wypłata byłaby krokiem milowym i szansą dla Niemiec, by doprowadzić do pełnego polsko-niemieckiego pojednania.
Izabela MAZANOWSKA
Radzim 1939. Zbrodnie w obozie Selbschutz Westpreusen
Wśród więźniów obozu w Radzimiu znaleźli się przedstawiciele inteligencji, czyli księża katoliccy, nauczyciele, urzędnicy, pracownicy służb mundurowych oraz żołnierze powracający z wojny, a także członkowie Polskiego Związku Zachodniego. Byli to przeważnie polscy mężczyźni. Do obozu trafili z powodu donosów Niemców, ale i Polaków, którzy chcieli się przypodobać niemieckiej władzy. Zatrzymania bywały też skutkiem wcześniejszych zatargów. Selbstschutz nie weryfikował zarzutów stawianych osobom przyprowadzanym do obozu.
Prof. Stephan LEHNSTAEDT
Co Niemcy wiedzą o niemieckich zbrodniach w Polsce?
Niemieckie skojarzenia z atakiem na Polskę w 1939 r. ograniczają się w dużym stopniu do wyreżyserowanego zdjęcia niemieckich żołnierzy wyłamujących szlaban graniczny w Sopocie, które wciąż – ma się wrażenie – ilustruje co drugi artykuł prasowy o II wojnie światowej w Polsce, i okrętu „Schleswig-Holstein” ostrzeliwującego Westerplatte.
Jerzy GRZYBOWSKI
Białoruski ruch niepodległościowy w czasie II wojny światowej
Należy podkreślić, że zainteresowanie współpracą z podziemiem polskim przejawiała nie tylko partia Iwanowskiego-Stankiewicza, lecz również inni działacze białoruscy.
Karolina TRZESKOWSKA-KUBASIK
Zbrodnie niemieckie w Lesie Wełeckim koło Buska-Zdroju
Liczba osób rozstrzelanych na terenie Lasu Wełeckiego jest trudna do ustalenia. Według wstępnych szacunków na terenie Lasu Wełeckiego rozstrzelano od 500 do 1000 osób. Ustalono około 100 nazwisk ofiar.
Karol NAWROCKI
Dwie daty, jedna wojna
Japoński atak na Pearl Harbor sprzed 80 lat pchnął USA do czynnego udziału w II wojnie światowej. Na Polskę ta wojna spadła dwa lata wcześniej, wraz z agresją Niemiec, a później Związku Sowieckiego. Polacy i Amerykanie walczyli w tym konflikcie po tej samej stronie i o to samo: w obronie wolności i człowieczeństwa.
Mordecai PALDIEL
Bohaterscy Polacy czasu wojny
Polscy dyplomaci podjęli brawurową próbę uratowania tysięcy Żydów. W jej wyniku uratowano przed śmiercią co najmniej kilkaset osób.
Prof. Wojciech ROSZKOWSKI
L’antipolonisme
Si nous continuons à entendre dire que c’est la Pologne qui endosse la responsabilité de la Shoah et de l’éclatement même de la Seconde Guerre mondiale, il faut se le dire ouvertement : nous avons affaire à une régulière et agressive propagande antipolonaise, donc à de l’antipolonisme.
Prof. Wojciech ROSZKOWSKI
Antipolonismo tiene que tener sus límites
Una propaganda agresiva se basa en una constante repetición de las mentiras según la regla de que a pesar de las rectificaciones siempre algo se quedará en la memoria del receptor y de que en las mentiras pequeñas pocos creen y una mentira grande es difícil de defender. Si constantemente oímos que Polonia es responsable del Holocausto, o incluso, de estallar la Segunda Guerra Mundial, hay que decir claro que se trata de una propaganda antipolaca consecuente y agresiva, es decir, del antipolonismo. Vale la pena preguntarse también cuál es el objetivo de tales acciones, pero eso habría que preguntar sobre todo a los remitentes de toda esa propaganda mentirosa.
Prof. Wojciech ROSZKOWSKI
Anti-Polonism must stop somewhere
The laws of civilized nations dictate that damages are paid by perpetrators. In this case, there is no doubt who they are.
Roger MOORHOUSE
Nigdy uczciwie nie rozliczono tej wojny
Relacje Polski z sąsiadami nadal stanowią wyzwanie – na wschodzie agresywna i zapatrzona w przeszłość Rosja, na zachodzie ta część państw UE, które zachowują się tak, jakby zupełnie chciały zapomnieć o przeszłości
Roger MOORHOUSE
Non c'è mai stato un resoconto onesto di questa guerra
Le relazioni della Polonia con i suoi vicini continuano ad essere una sfida – ad est una Russia aggressiva e arretrata, ad ovest quelle parti dell’UE che si comportano come se volessero completamente dimenticare il passato.