Nr 70. „Wszystko co Najważniejsze” jest już dostępny w EMPIK-ach, Księgarni Polskiej w Paryżu oraz wysyłkowo i w prenumeracie – w Sklepie Idei.

.Wydanie „Wszystko co Najważniejsze” rozpoczynamy od eseju prof. Andrzeja NOWAKA, w którym pisze on o resecie z Rosją. Chociaż w zasadzie nie tyle o resecie, ile o tym, że mieszkańcy naszej części Europy, tej położonej między Rosją a Niemcami, mają powody, by w tak ważnym momencie przypominać pewne fakty, niewygodne dla pokusy resetu z Rosją – twierdzi prof. Nowak. Jak dodaje, polityczne negocjacje nie mogą oznaczać resetu pamięci, kompromisu prawdy i kłamstwa. Prof. Andrzej NOWAK w swoim tekście analizuje historię relacji Rosji z Europą, podkreślając, że polityka Zachodu wobec Moskwy często powtarza te same błędy. Autor przypomina o Katyniu, widząc w nim symboliczne ostrzeżenie przed resetem pamięci i polityki.

.W kontekście tego, co dzieje się za wschodnią granicą Polski, Jan ROKITA analizuje polską debatę na temat ewentualnego wysłania wojsk na Ukrainę. Zwraca uwagę na populistyczne motywy polityków w tej kwestii. – Dlaczego Tusk, Kaczyński czy Bosak mieliby teraz narażać szanse wyborcze swoich kandydatów prezydenckich, zgłaszając swój akces do projektu niepoważnego, nierealistycznego, a wysuniętego przez Amerykę tylko po to, by obnażyć impotencję Europy, a przez Moskwę odrzucanego z ironiczną pewnością siebie? – pyta Jan ROKITA.

.W najnowszym numerze „Wszystko co Najważniejsze” publikujemy również tekst amerykańskiego wiceprezydenta, J.D. VANCE’a, który podkreśla, że największym zagrożeniem dla Europy nie jest Rosja czy Chiny, ale wewnętrzny odwrót od fundamentalnych wartości demokratycznych, które stworzyły Stary Kontynent. – Zagrożeniem, które budzi mój największy niepokój w odniesieniu do Europy, nie jest Rosja, nie są Chiny ani nie jest żaden inny zewnętrzny gracz. Najbardziej obawiam się zagrożenia wewnętrznego – odwrotu Europy od jej fundamentalnych wartości, które dzieli ona ze Stanami Zjednoczonymi. Gdy widzimy, jak europejskie sądy unieważniają wybory, a wysokiej rangi urzędnicy grożą unieważnieniem kolejnych, musimy zadać sobie pytanie, czy rzeczywiście stosujemy wobec siebie odpowiednio wysokie standardy – twierdzi amerykański polityk.

.W kontekście polityki międzynarodowej były minister spraw zagranicznych RP, prof. Jacek CZAPUTOWICZ , analizuje politykę UE wobec Ukrainy. Podkreśla, że Polska powinna aktywnie wspierać misję pokojową na Ukrainie. – Polska jest największym państwem w Europie Środkowej, na które często orientują się inne państwa regionu. Mamy największą armię, wydajemy najwięcej w Europie na zbrojenia, uchodzimy za ekspertów w sprawach Rosji – pisze prof. CZAPUTOWICZ.

.Francuski ekonomista i doradca polityczny Jacques ATTALI pisze zaś o przyszłości europejskiej obronności. Podkreśla, że USA nie będą dłużej bronić Europy i że to do państw UE należy stworzenie własnego systemu bezpieczeństwa. – Historia zapamięta, że po 1990 roku europejscy przywódcy działali z dużą dozą nieświadomości, woląc wydawać fortunę na utrzymywanie przestarzałych modeli w rolnictwie, niespójnych programów w przemyśle obronnym i kolosalnych deficytów budżetowych, przygotowując w ten sposób grunt pod potrójne zwasalizowanie Europy (przez USA, Rosję i Chiny), utratę suwerenności oraz spadek poziomu życia – pisze Jacques ATTALI w tekście „Zostaliśmy sami”.

.Początek prezydentury Donalda TRUMPA to czas wielu pytań i niewiadomych. Prof. Zbigniew LEWICKI w swoim artykule analizuje możliwość obejścia XXII poprawki do Konstytucji USA, która formalnie ogranicza prezydenta do dwóch kadencji. Jak twierdzi prof. LEWICKI, powinniśmy brać pod uwagę pozostanie Donalda Trumpa na urzędzie prezydenta Stanów Zjednoczonych na kolejną kadencję. Głównym argumentem autora jest rozróżnienie między eligibility (zdolnością do objęcia urzędu) a electability (możliwością wyboru), które – jak wskazuje – mogą dawać pewne furtki do powrotu Donalda Trumpa na stanowisko prezydenta w 2032 roku.

.O historycznych inklinacjach prezydentury Donalda TRUMPA pisze z kolei George FRIEDMAN. Autor porównuje Donalda Trumpa do Franklina D. Roosevelta, twierdząc, że obaj byli liderami burzącymi stary porządek i tworzącymi nowy system gospodarczo-polityczny. Obaj musieli zmierzyć się z głębokimi kryzysami i oporem elit, ale ich działania w dłuższej perspektywie kształtowały przyszłość USA. – Roosevelt dał do zrozumienia, że stary porządek się wyczerpał i że to, co do tej pory wydawało się stabilne, należy wywrócić do góry nogami. Zrozumiał coś, czego nie dostrzegali jego przeciwnicy: system był wadliwy i wymagał zdecydowanego działania – pisze prof. George Friedman.

.Edward LUCAS, brytyjski dziennikarz, ekspert ds. Europy Środkowo-Wschodniej, były korespondent „The Economist”, autor książki The New Cold War, pisze o transatlantyckiej parze, która przechodzi kryzys. Lucas analizuje politykę zagraniczną Donalda Trumpa w kontekście relacji USA z Europą, Ukrainą i Rosją. Jego zdaniem, działania Trumpa, choć często chaotyczne i kontrowersyjne, należy traktować jako element strategii negocjacyjnej, a nie jednoznaczne deklaracje polityczne. Niemniej jednak jego podejście do sojuszy i bezpieczeństwa transatlantyckiego może na trwałe osłabić relacje USA z Europą i podważyć stabilność regionu.

.Wobec informacji na temat zdrowia papieża i kolejnej rocznicy pontyfikatu Michał KŁOSOWSKI, watykanista i zastępca redaktora naczelnego „Wszystko co Najważniejsze”, analizuje zmiany, jakie papież Franciszek wprowadził w Kościele katolickim. Podkreśla, że pontyfikat Franciszka zwiastuje nową epokę w dziejach papiestwa, opartą na otwartości i zmianie paradygmatu władzy kościelnej. – Franciszek zapoczątkował nową epokę w dziejach papiestwa. Zmienił paradygmat władzy kościelnej, otwierając Kościół na świat w sposób, który może na długie lata ukształtować jego oblicze. Czy zmiany te przyniosą pozytywne skutki, okaże się dopiero w przyszłości – pisze Kłosowski.

.Prof. Andrzej CHWALBA, historyk, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, specjalizujący się w historii Polski i Europy XIX i XX wieku, analizuje fałszywe określenie „polskie obozy śmierci”. Jak twierdzi, to efekt świadomej niemieckiej polityki historycznej, mającej na celu przeniesienie odpowiedzialności za zbrodnie III Rzeszy na Polaków. Niemcy, przegrywając wojnę militarnie, rozpoczęli walkę o pamięć, kreując narrację, według której nazistowskie zbrodnie były oderwane od niemieckiego społeczeństwa. Zachodnie elity, unikając konfrontacji ze swoimi zaniedbaniami wobec Holokaustu, często przyjmowały tę narrację, a Polska – pozbawiona spójnej polityki historycznej – nie potrafiła skutecznie jej przeciwdziałać. W efekcie termin ten przeniknął do międzynarodowego dyskursu, fałszując historię i relatywizując niemiecką odpowiedzialność za II wojnę światową. – Niemcy przegrały II wojnę światową pod względem militarnym i politycznym, ale jednocześnie postanowiły wygrać batalię o pamięć. Polska jest tym łatwiejszym celem, że ponadpartyjny konsensus w sprawie spójnej, łączącej polityki historyczne, nigdy nie został tutaj wypracowany. Wobec tego narodziła się narracja, zgodnie z którą państwo niemieckie zostało jakoby podbite przez nazistów, którzy zmusili porządnych Niemców do robienia rzeczy złych i nieporządnych – pisze prof. Andrzej CHWALBA.

.Zbrodnia katyńska, w której Sowieci zamordowali ponad 21 tysięcy polskich oficerów i przedstawicieli elit, była nie tylko aktem ludobójstwa, ale także początkiem wieloletniego zakłamywania historii. Kreml od początku obarczał winą Niemców, wykorzystując propagandę i fałszywe śledztwa, a mocarstwa zachodnie w czasie wojny nie chciały kwestionować tej narracji. Pisze o tym Karol POLEJOWSKI, Historyk, wykładowca akademicki, od 2021 r. zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Jak twierdzi, dopiero zimna wojna i raport Komisji Maddena w 1952 roku jednoznacznie potwierdziły sowiecką odpowiedzialność, choć w krajach bloku wschodniego temat Katynia był objęty cenzurą. Współczesna Rosja nadal relatywizuje zbrodnię, co pokazuje, że walka o prawdę historyczną nie została zakończona.

.Na następnych stronach najnowszego wydania „Wszystko co Najważniejsze” Bogdan ZDROJEWSKI – polityk i samorządowiec, minister kultury i dziedzictwa narodowego w latach 2007–2014, były prezydent Wrocławia, senator RP – analizuje kryzys polskiego samorządu terytorialnego, który 35 lat po reformie napotyka liczne problemy. Autor wskazuje na historyczne napięcia między władzą centralną a samorządami, nieudane reformy, zwłaszcza dotyczące powiatów, oraz rosnącą partyjność polityki lokalnej. Krytykuje nieefektywność planowania przestrzennego, brak przejrzystości finansowej i nepotyzm, które podważają zaufanie do władz samorządowych. Zdrojewski podkreśla, że przyszłość samorządów zależy od odbudowy ich wiarygodności, uczciwości i lepszej współpracy z obywatelami.

.O technologicznym korkociągu pisze zaś prof. Jeff JARVIS, wykładowca i badacz nowych mediów, ekspert w dziedzinie dziennikarstwa cyfrowego, propagator idei OpenWeb i transparentności w internecie. Prof. Jeff Jarvis podważa tezę o „uzależnieniu od internetu”, wskazując, że jest to konstrukcja bardziej medialna niż naukowa. Przypomina historię pojęcia, które początkowo było żartem, a potem zostało uznane za zaburzenie mimo braku spójnych dowodów. Krytykuje panikę moralną napędzaną przez media, zwłaszcza Ruperta Murdocha, oraz porównania technologii do narkotyków, niemające podstaw biologicznych. Jarvis argumentuje, że internet często nie jest źródłem problemów, lecz ich nośnikiem lub narzędziem do ich rozwiązywania.

.O postliberalizmie z kolei pisze Mateusz MATYSZKOWICZ. Autor analizuje wpływ postliberalizmu na politykę republikańską w USA. Zwraca uwagę na to, że nowe trendy polityczne często przyjmują katolickie zabarwienie i trwale zmieniają intelektualne zaplecze konserwatyzmu. – Adrian Vermeule i Patrick Deneen stają się dziś klasykami amerykańskiego konserwatyzmu. Już nie neokonserwatyści ani liberalni katolicy – twierdzi autor.

.W rozmowie z Nathanielem GARSTECKA francuski historyk idei, dyrektor wydawniczy Éditions Tallandier François HUGUENIN, podkreśla, że przyszłość Europy zależy od zachowania modelu Europy narodów. Nie oznacza to jednak rezygnacji z silnej wspólnej polityki. – Wierzę – i jest to coś, z czego zrozumieniem francuska klasa polityczna ma trudności – że stare narody nie umarły, że wciąż mają coś do powiedzenia i rolę do odegrania na arenie politycznej, i myślę, że jesteśmy w trakcie odkrywania ich na nowo – twierdzi François Huguenin.

.W eseju „Sowa Minerwy wylatuje o zmierzchu” prof. Jacek HOŁÓWKA – filozof i etyk, profesor nauk humanistycznych związany z Uniwersytetem Warszawskim, autor książek takich jak Relatywizm etyczny, Wybrane problemy moralne współczesności i Etyka w działaniu – analizuje trzy klasyczne socjologiczne wizje świata – Herberta Spencera, Karola Marksa i Maxa Webera – jako trzy drogi, które wciąż kształtują nasze myślenie o społeczeństwie. Spencer widział podział między społeczeństwem produkcyjnym a wojowniczym, Marks – między pracującymi a wyzyskującymi, Weber – między stagnacją a rozwojem napędzanym etyką protestancką. Autor podkreśla, że choć każda z tych koncepcji jest w jakimś stopniu aktualna, to żadna nie daje pełnej odpowiedzi na współczesne wyzwania. Socjologia wciąż zachęca nas do świadomego wyboru ścieżki życiowej, ale negocjowanie wspólnych decyzji i ich realizacja pozostają trudnym zadaniem. – Mądry kapitalizm to nie Elon Musk, tylko franczyza. Taki kapitalizm działa przez stworzenie zadłużenia i zorganizowanie metody jego przyjaznego spłacania. Egzekwuje spłatę długów przyjętych na realnie dających się spełnić warunkach – pisze autor.

.Profesor Michał KLEIBER, redaktor naczelny „Wszystko co Najważniejsze”, w najnowszym wydaniu miesięcznika pisze o otwartej nauce. Promocja otwartej nauki i jej praktyczna realizacja osiągnęły w ostatnich latach wielką popularność, choć proces ten jest ciągle daleki od powszechności, uważa redaktor naczelny „Wszystko co Najważniejsze”.

.W dziale poświęconym sztuce i kulturze prof. Jerzy MIZIOŁEK analizuje hetmańskie i królewskie triumfy Jana Sobieskiego. Sobieski był jednym z najznakomitszych strategów w dziejach świata. Liczne zwycięstwa na polach bitewnych czcił – niczym rzymski cesarz – pochodami triumfalnymi w Krakowie i Warszawie, co uwieczniły liczne dzieła sztuki, które niebawem pokazane będą na wystawie w Rzymie, pisze prof. Miziołek.

.O znajomości Fryderyka Chopina z Ignacym Feliksem Dobrzyńskim pisze Ewa BOGULA-GNIAZDOWSKA. Jak twierdzi, jedynym konkretnym śladem ich znajomości pozostaje fakt, że po śmierci Fryderyka Chopina, w hołdzie wybitnemu polskiemu kompozytorowi, Ignacy Feliks Dobrzyński skomponował Marsz żałobny na śmierć Fryderyka Chopina op. 66.

.Najnowsze wydanie zamyka rozmowa Agatona KOZIŃSKIEGO z Januszem BUGAJSKIM. Ekspert m.in. Departamentu Obrony USA, International Republican Institute i The Jamestown Foundation w kwestiach obszarów posowieckich, autor m.in. Cold Peace: Russia’s New Imperialism, Expanding Eurasia: Russia’s European Ambitions uważa, że Polska stała się dostawcą bezpieczeństwa w Europie. – Moskwa zacznie tracić najpierw regiony leżące najdalej od centrum decyzyjnego – tam pojawią się lokalni liderzy działający niezależnie od Kremla, którzy zaczną tę słabość przywództwa kraju wykorzystywać. W miejsce Rosji powstanie szereg nowych państw: Tatarstan, Baszkiria, republiki w Kaukazie Północnym, rejonie środkowej Wołgi, Uralu, na Syberii itp. Swoją niezależność wzmocnią Ukraina i Białoruś. Tak rozpadnie się Rosja – uważa rozmówca Agatona KOZIŃSKIEGO.

Zapraszamy do lektury! Najnowsze wydanie „Wszystko Co Najważniejsze” dostępne w EMPIKach w całym kraju, w Księgarni Polskiej w Paryżu (123, Bd Saint-Germain), a także wysyłkowo oraz w formie e-prasy, także wydania archiwalne i bieżące oraz prenumerata, w SKLEPIE IDEI: www.SklepIdei.pl/wcn.