Astronomowie uchwycili mgławicę planetarną w gwiazdozbiorze Rufy

NGC 2440

Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali mgławicę planetarną oznaczoną jako NGC 2440, znajdującą się w gwiazdozbiorze Rufy.

.Jak tłumaczą badacze z NASA, zdjęcie, wykonane przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a, przedstawia ostatni etap życia gwiazdy podobnej do naszego Słońca. Obiekty tego typu zbliżając się do swojego kresu, odrzucają zewnętrzne warstwy gazu, które tworzą kokon wokół pozostałego jądra gwiazdy. Światło ultrafioletowe z umierającego obiektu sprawia, że materiał go otaczający świeci. Wypalona gwiazda, zwana białym karłem, jest widoczna w centrum obrazu. Słońce czeka podobny los, jednak dopiero za około 5 miliardów lat.

Fot. NASA, ESA, and K. Noll (STScI)

.Nasza galaktyka Drogi Mlecznej jest wypełniona tymi gwiezdnymi pozostałościami, które nazywane są mgławicami planetarnymi, chociaż nie mają nic wspólnego z planetami. Dawni astronomowie nazwali je tak, ponieważ w małych teleskopach przypominały dyski odległych planet Urana i Neptuna. Mgławica planetarna na zdjęciu z Hubble’a została oznaczona jako NGC 2440.

Biały karzeł w centrum NGC 2440 jest jednym z najgorętszych znanych obiektów w kosmosie, z temperaturą powierzchni przekraczającą 200 tysięcy stopni Celsjusza. Chaotyczna struktura mgławicy sugeruje, że gwiazda zrzucała swoją masę epizodycznie. Podczas każdego wybuchu obiekt wyrzucała materiał w innym kierunku. Jak podkreślają astronomowie, widać to na przykładzie dwóch łukowatych płatów. Mgławica jest również bogata w obłoki pyłu, z których niektóre tworzą długie, ciemne smugi skierowane od gwiazdy. NGC 2440 leży około 4 tysięcy lat świetlnych od Układu Słonecznego, w gwiazdozbiorze Ruffy.

Materiał wyrzucany przez gwiazdę świeci różnymi kolorami w zależności od jego składu, gęstości i odległości od gorącej gwiazdy centralnej. Niebieskie odcienie oznaczają hel, niebiesko-zielone to tlen, a czerwone to azot i wodór.

Rufa (łac. Puppis) jest dużym, 20. co do wielkości gwiazdozbiorem nieba południowego. Jest on prawie niewidoczny w szerokościach geograficznych Polski, jedynie jego północną część można obserwować w miesiącach zimowych nisko nad południowym horyzontem. Rufa jest bogatą w gwiazdy konstelacją, która przecina Drogę Mleczną. Liczba gwiazd widocznych w niej gołym okiem wynosi około 140.

.Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Oprac. EG

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 28 lutego 2025
Fot. NASA, ESA, and K. Noll (STScI)