Astronomowie uchwycili niezwykle dużą galaktykę

LEDA 1313424

Naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zobrazowali olbrzymią galaktykę oznaczoną jako LEDA 1313424, znajdującą się w gwiazdozbiorze Ryb.

.Jak tłumaczą badacze z NASA, na obrazie z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a widoczna jest ogromna galaktyka LEDA 1313424 która zbudowana jest z dziewięciu pierścieni wypełnionych gwiazdami. Astronomowie korzystający z Hubble’a zidentyfikowali osiem z widocznych pierścieni, więcej niż w jakiejkolwiek innej galaktyce, i potwierdzili dziewiąty za pomocą danych z W. M. Keck Observatory na Hawajach. Wcześniejsze obserwacje podobnych obiektów wykryły maksymalnie dwa lub trzy pierścienie. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie w The Astrophysical Journal Letters.

Fot. NASA, ESA, Imad Pasha (Yale), Pieter van Dokkum (Yale)

.Dalsze obserwacje Hubble’a i Keck pomogły również naukowcom udowodnić, że przez ten obiekt przeleciała niebieska galaktyka karłowata, obecna po jego lewej stronie obrazu. Do kolizji z tą niewielką strukturą doszło około 50 milionów lat temu i w jej następstwie powstały pierścienie LEDA 1313424. Para wciąż jest połączona cienką smugą gazu, choć obecnie dzieli ją 130 tysięcy lat świetlnych.

„Uchwyciliśmy galaktykę w bardzo szczególnym momencie. Istnieje bardzo wąskie okno po zderzeniu, w którym obiekt tego typu miałaby tak wiele pierścieni” – mówi Pieter G. van Dokkum z Yale University.

Jak opisują astronomowie, galaktyki zderzają się lub omijają się wzajemnie dość często w kosmicznych skalach czasowych, ale niezwykle rzadko zdarza się, aby jedna przeszła przez centrum innej. Trajektoria kolizji galaktyki karłowatej z LEDA 1313424 spowodowała falowy ruch materii zarówno do wewnątrz, jak i na zewnątrz, dając początek nowym regionom formowania się gwiazd. LEDA 1313424 ma średnicę około 250 tysięcy lat świetlnych, co czyni ją prawie dwa i pół razy większą od Drogi Mlecznej, która mierzy około 100 tysięcy lat świetlnych.

Ryby (łac. Pisces) są dużym, czternastym co do wielkości gwiazdozbiorem zodiakalnym nieba północnego, znajdującym się w pobliżu równika niebieskiego. W Polsce konstelacja jest widoczna jesienią. Liczba gwiazd widocznych w niej gołym okiem wynosi około 75. Ryby są jednym z najbledszych gwiazdozbiorów Zodiaku. Konstelacja oprócz kilku interesujących gwiazd podwójnych zawiera w sobie liczne galaktyki.

.Kosmiczny Teleskop Hubble’a, został wystrzelony na niską orbitę okołoziemską w 1990 roku i od tej pory pomaga naukowcom lepiej poznawać Wszechświat. Nie był on pierwszym teleskopem kosmicznym, ale jest jednym z największych i najbardziej wszechstronnych, przez co jest jednym najważniejszych narzędzi badawczych w historii ludzkości. Teleskop Hubble’a został nazwany na cześć astronoma Edwina Hubble’a. Space Telescope Science Institute (STScI) wybiera cele Hubble’a i przetwarza uzyskane dane, podczas gdy Goddard Space Flight Center (GSFC) kontroluje sam statek kosmiczny.

Emil Gołoś

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 10 lutego 2025
Fot. NASA, ESA, Imad Pasha (Yale), Pieter van Dokkum (Yale)