Badacze zbadali zdrowie średniowiecznego króla

Analiza płytki nazębnej króla Ryszarda III ujawniła obecność bakterii typowej dla poważnej choroby dziąseł– informuje serwis BioRxiv, publikujący wstępne wersje prac naukowych. Ryszard III zmagał się też z schorzeniami kręgosłupa.

Monarcha zmagał się z poważnymi schorzeniami kręgosłupa

.Urodzony w roku 1452 i panujący zaledwie dwa lata – od 1483 do 1485 r – król Anglii Ryszard III zyskał wątpliwą sławę dzięki opisującej go jako zbrodniarza tragedii Williama Szekspira, a zwłaszcza końcowej kwestii: „Konia! Konia! Królestwo za konia”. Zginął w 1485 roku w bitwie pod Bosworth, pokonany przez Henryka Tudora, hrabiego Richmond. Tak skończyły się rządy dynastii Yorków – władzę przejął ród Tudorów.

Dopiero w roku 2012, dzięki długotrwałym badaniom historycznym, szczątki króla Ryszarda III zostały odkryte podczas prac archeologicznych prowadzonych na parkingu w Leicester w Anglii, w miejscu, gdzie niegdyś stał kościół Greyfriars. Potwierdzenie tożsamości szczątków nastąpiło dzięki analizie DNA, a Ryszard III został ponownie pochowany z honorami w Katedrze w Leicester w roku 2015.

Jak potwierdziły dalsze badania, monarcha zmagał się z poważnymi schorzeniami kręgosłupa: miał skoliozę i kifozę, czyli jego kręgosłup był nieprawidłowo wykrzywiony wzdłuż i wszerz.

Ryszard III cierpiał na poważną chorobę przyzębia

.Pomimo gwałtownej śmierci i ran głowy zęby zachowały się w całkiem dobrym stanie. Wyniki ich badań przedstawił w roku 2013 na łamach British Dental Journal dr Amit Rai. 32-letni w chwili śmierci władca miał tylko kilka ubytków oraz oznaki zużycia, sugerujące, że król rzeczywiście zgrzytał zębami, tak jak opisywali to kronikarze. Udało się nawet ustalić, że w ostatnich latach życia dieta Ryszarda stałą się bardzo wyszukana – typowa dla angielskiej elity – co nie wyszło na dobre szkliwu i przyczyniło się do rozwoju próchnicy

Dokonane obecnie przez międzynarodowy zespół sekwencjonowanie DNA z płytki nazębnej pozwoliło ustalić genomy bakterii wchodzących w skład mikrobiomu królewskiej jamy ustnej. Różnorodność gatunkowa tego mikrobiomu mieściła się w zakresie obserwowanym wcześniej wśród innych populacji północnoeuropejskich w ciągu ostatnich 7000 lat, co sugeruje, że królewski styl życia i bogata dieta nie wpłynęły znacząco na jego skład.

Autorzy badań znaleźli DNA wielu patogenów, w tym bakterii Tannerella forsythia. Sugeruje to, że Ryszard III cierpiał na poważną chorobę przyzębia (zespołu tkanek otaczających ząb, które utrzymują go w zębodole i chronią przed infekcjami), co z czasem mogło prowadzić do zniszczenia szczęki. Poszukiwania DNA pochodzącego z żywności nie dały wiarygodnych rezultatów.

Newsletter „Piękno Historii” dla czytelników „Wszystko co Najważniejsze”

Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.

Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.

Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowcawynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania  wpłynęły na świat, jaki znamy dziś. 

Zapraszamy do subskrybowania!

Link do zapisów: [Zapisz się].

PAP/MB

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 10 października 2025