Co warto zobaczyć na Biennale w Wenecji 2025?

W sobotę 10 maja 2025 roku rozpocznie się 19. Międzynarodowa Wystawa Architektury – La Biennale di Venezia. W tym roku zostanie zaprezentowanych łącznie 65 pawilonów narodowych. W Pawilonie Polskim zostanie pokazana wystawa „Lary i penaty. O budowaniu poczucia bezpieczeństwa w architekturze”.

Biennale w Wenecji – najważniejsze wydarzenie architektoniczne na świecie

.Międzynarodowa Wystawa Architektury w Wenecji Biennale jest jednym z najważniejszych wydarzeń architektonicznych na świecie. Odbywa się od 1980 roku, ukazując najważniejsze światowe dokonania, projekty i koncepcje w dziedzinie architektury. Kuratorem tegorocznej edycji jest włoski architekt, inżynier, profesor na amerykańskim uniwersytecie MIT i na Politechnice w Mediolanie Carlo Ratti. W tym roku zostanie zaprezentowanych łącznie 65 pawilonów narodowych.

Wydarzeniu towarzyszy wręczenie Złotych Lwów, nagród za najlepszy pawilon narodowy oraz dla najlepszego uczestnika, a także Srebrnego Lwa dla obiecującego uczestnika Biennale. W tym roku Złotego Lwa za całokształt twórczości przyznano amerykańskiej filozofce Donnie Haraway, a Specjalnego Złotego Lwa za całokształt twórczości in Memoriam – włoskiemu architektowi i projektantowi Italo Rocie (1953-2024).

Podczas poprzedniej edycji, w 2023 roku, Złotego Lwa w kategorii najlepszy pawilon narodowy otrzymała Brazylia za projekt „Terra”, specjalne wyróżnienie przyznano Wielkiej Brytanii za „Dancing Before the Moon”. Złotego Lwa dla najlepszego uczestnika XVIII Wystawy Laboratorium Przyszłości dostali Alessandro Petti (Sztokholm) i Sandi Hilal (Betlejem) za projekt DAAR, a Srebrny Lew dla obiecującego młodego uczestnika XVIII Wystawy Laboratorium Przyszłości powędrował do Olalekana Jeyifousa (Stany Zjednoczone). Jury postanowiło wówczas przyznać także trzy wyróżnienia specjalne Sammiemu Balojiemu (Belgia), Thandi Loewenson (Wielka Brytania) oraz Wolff Architects (Republika Południowej Afryki).

Jury wybierające tegorocznych zwycięzców składa się z: Hansa Ulricha Obrista (przewodniczącego), szwajcarskiego kuratora, krytyka i historyka sztuki, dyrektora artystycznego galerii sztuki Serpentine w Londynie, Paoli Antonelli, starszej kuratorki wydziału architektury i designu, dyrektorki ds. badań i rozwoju w MoMA w Nowym Jorku oraz Mpho Matsipy, południowoafrykańskiego architekta, wykładowcy i kuratora.

Wystawy w Pawilonie Polskim były wielokrotnie doceniane przez międzynarodowe jury. W 2008 roku Złotym Lwem została nagrodzona wystawa „Hotel Polonia. Afterlife of Buildings” kuratorów Grzegorza Piątka i Jarosława Trybusia, z udziałem artystów: fotografa architektury Nicolasa Grospierre’a i fotografa, grafika Kobasa Laksy. W 2012 roku wyróżnienie specjalne dostał projekt „Making the walls quake as if they were dilating with the secret knowledge of great power” Katarzyny Krakowiak.

Hasłem przewodnim tegorocznego Biennale jest „Intelligens. Natural. Artificial. Collective” (Inteligencja. Naturalna. Sztuczna. Zbiorowa). Prezentowane w tym roku wystawy mają „poszukiwać drogi naprzód, proponując, że inteligentne rozwiązania palących problemów mogą przybierać wiele form”, a także „przedstawiać zbiór propozycji projektowych i wiele innych eksperymentów, badając definicję „inteligencji” jako zdolności do adaptacji do środowiska przy ograniczonych zasobach, wiedzy lub mocy” – napisano na stronie organizatora.

„W tym roku warto zwrócić uwagę na czynnik ludzki, czyli człon „gens” w słowie „intelligens”. Związany jest z inteligencją emocjonalną łączącą się z architekturą i poczuciem bezpieczeństwa” – powiedziała w wywiadzie ministra kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska.

Opowieści o architekturze

.Jak zaznaczyła, „weneckie Biennale Architektury nie jest typową wystawą architektury”. „Nie znajdziemy tam architektonicznych makiet i wizualizacji, ale raczej opowieści o architekturze i jej – także społecznych i politycznych – aspektach. Nie spodziewajmy się zatem wykresów i przekrojów budynków, lecz rozważań o tym, co w architekturze jest dla nas dzisiaj najważniejsze” – tłumaczyła.

„Każda wystawa, nie tylko architektoniczna, ale zwłaszcza taka, jest pracą z medium przestrzeni. Przedmioty prezentowane na wystawie wchodzą w dialog z konkretną przestrzenią, to dzięki niej zyskują znaczenie” – dodała szefowa resortu kultury.

19. Międzynarodowa Wystawa Architektury oferuje również przestrzeń, w której odbywać się będą prezentacje, panele dyskusyjne czy działania partycypacyjne, które mają mobilizować, w myśl tegorocznego hasła przewodniego, do przekształcania środowiska w odpowiedzi na kryzys klimatyczny. Seria warsztatów obejmuje m.in. dyskusje panelowe, pokazy filmów, wykłady, storytelling oraz występy. Dzięki tym działaniom organizatorzy chcą stworzyć dynamiczną platformę do publicznej wymiany wyobrażeń wokół wspólnej przyszłości.

Wystawy oraz wydarzenia towarzyszące Biennale Architektury mają miejsce zarówno w pawilonach w Giardini i Arsenale, jak i historycznym centrum Wenecji. Już na weneckim lotnisku Marco Polo można zauważyć plakaty informujące zarówno o samym Biennale, jak i wystawach w poszczególnych pawilonach narodowych. Wystawy koncentrują się jednak głównie we wschodniej części miasta. Im dalej od Arsenału – dzielnicy Castello – tym mniejsza obecność treści związanych z wydarzeniem, logotypów Biennale, plakatów czy punktów i słupów informacyjnych. 19. Międzynarodowa Wystawa Architektury – La Biennale di Venezia odbywa się w dniach 10 maja – 23 listopada 2025 roku w Wenecji.

Bo bliżej piękna sztuki jest lepiej

.„Kultura Najważniejsza” to newsletter, w którym podpowiadamy, co warto obejrzeć, co przeczytać, czego posłuchać, ale i czego – posmakować. Odrywając się od codzienności, chcemy przypomnieć o fascynującym świecie kultury i sztuki, na który warto znaleźć czas.

Sztuka wyraża nasze estetyczne potrzeby. Prowokuje do myślenia, pobudza kreatywność, wyzwala emocje. Pozwala poczuć się wyjątkowo, a co najważniejsze, wzbogaca nas samych. Chcemy razem, wspólnie z Państwem, wybierać, to co najważniejsze w kulturze. W każdy czwartek, punktualnie o godzinie 21.00 znajdą Państwo w swojej skrzynce e-mailowej zbiór propozycji kulturalnych, które warto uwzględnić podczas planowania weekendu.

Przedstawiamy premiery kinowe, a także filmy dostępne na platformach streamingowych dla tych, którzy wolą rozkoszować się kulturą w domowym zaciszu. Przypominamy o klasykach, wracamy do pozycji, które zdobyły największe nagrody filmowe i wywarły wpływ na pokolenia oraz do których nawiązuje współczesna kinematografia – i nie tylko.

Nie zapominamy również o koncertach czy płytach. Muzyka pełni tu ważną rolę. Dzięki „Kulturze Najważniejszej” nie ominie Państwa absolutnie żadne wartościowe wydarzenie. 

Zachęcamy do zapisania się do specjalnego, bezpłatnego newslettera „Kultura Najważniejsza”, który pozwoli Państwu zaplanować kulturalny weekend [LINK DO ZAPISÓW].

PAP/ Zuzanna Piwek/ LW