Constantin Geambaşu z medalem „Odwaga i Wiarygodność” 2025
Laureatem medalu „Odwaga i Wiarygodność” 2025, który jest przyznawany każdego roku podczas Kongresu Polska Wielki Projekt, został 19 października 2025 r. rumuński tłumacz literatury polskiej, slawista i polonista Constantin Geambaşu.
Constantin Geambaşu z medalem „Odwaga i Wiarygodność”
.Na zakończenie XV edycji Kongresu Polska Wielki Projekt został wręczony medal „Odwaga i Wiarygodność”. Kongres ten jest największym w Polsce konserwatywnym wydarzeniem w trakcie którego cały szereg ekspertów, polityków, publicystów pochodzących z całego kraju, pochyla się nad rozmaitymi tematami ważnymi dla przyszłości Polski. Patronem medialnym tego wydarzenia jest portal „Wszystko co Najważniejsze”. Laureatem medalu „Odwaga i Wiarygodność” w 2025 r. został prof. Constantin Geambaşu, który jest tłumaczem literatury polskiej na język rumuński.
Decyzja o przyznaniu nagrody i samo wręczenie medalu „Odwaga i Wiarygodność” 2025 zostało dokonane przez prof. Zdzisława Krasnodębskiego. Wyróżnienie to jest przyznawane przez kapitułę medalu „Odwaga i Wiarygodność”, w skład której wchodzą: Andrzej Gwiazda, Jerzy Kalina, Zdzisław Krasnodębski, Andrzej Krauze, Zuzanna Kurtyka, Antoni Libera, Michał Lorenz, Lech Majewski, Ludwika Ogorzelec, Andrzej Nowak, Joanna Wnuk-Zacharowa, Bronisław Wildstein, Ryszard Legutko, Janusz Kapusta, a także Jan Polkowski. Przewodniczącym kapituły jest zaś prof. Zdzisław Krasnodębski. W 2024 roku laureatem medalu „Odwaga i Wiarygodność” był belgijski historyk i filozof prof. David Engels.
„Ten medal, „Odwaga i Wiarygodność”, przyznajemy osobom, które działając za granicą – to mogą być także Polacy mieszkający, czy pracujący za granicą lub zagraniczni twórcy, artyści, naukowcy – dbają o dobre imię Polski, polskiej kultury, sławią imię polskiej kultury, pokazują jej wspaniałe oblicza za granicą. I ten medal dostały różne znane, zacne osoby: prof. Ewa Thompson, amerykańska uczona polskiego pochodzenia, Roger Scruton, a ostatnio prof. David Engels, który przez wiele lat mieszkał w Polsce, teraz wrócił do Brukseli, a który zrobił wiele na rzecz tego, aby sytuacja polityczna i kulturowa Polski była znana w świecie” – powiedział prof. Zdzisław Krasnodębski.
„W tym roku, za rok 2025, postanowiliśmy przyznać tę nagrodę p. Constantinowi Geambaşu, który jest tłumaczem literatury polskiej, znakomitym polonistą, napisał książkę też i który jest twórcą też prawym i sprawiedliwym i ten medal, który jest także medalem za odwagę i wiarygodność w działalności artystycznej i naukowej chcielibyśmy mu wręczyć i podziękować za jego pracę” – stwierdził prof. Zdzisław Krasnodębski. Następnie filozof społeczny i wykładowca akademicki wręczył nagrodę Constantinowi Geambaşu.
Kim jest prof. Constantin Geambaşu?
.Laudacja z tej okazji została wygłoszona przez Dariusza Sławomira Jaworskiego, który w latach 2016-2024 był dyrektorem Instytutu Książki. „«Co przez te wszystkie lata bycia nauczycielem, naukowcem, krytykiem, a przede wszystkim tłumaczem dała Ci Polska?» – zapytałem przed kilkoma dniami prof. Constantina Geambaşu. Odpowiedział bez wahania: «Dzięki polskiej literaturze i polskiej kulturze stałem się szczęściarzem, bo jak inaczej nazwać człowieka, któremu polszczyzna otworzyła okno na Europę, dała zawód, który jest moją misją i pasją, poprzez którą poznawałem i nadal poznaję, to co w świecie jest powszechne i uniwersalne i co najważniejsze: nigdy się na Polsce nie zawiodłem, a ona zawsze mnie doceniała. Cóż dodać, poza oklaskami lub westchnienia ulgi – powiedział Dariusz Sławomir Jaworski.
„Postawmy zatem odwrotne pytanie: co dał i daje Polsce prof. Constantin Geambaşu, laureat medalu „Odwaga i Wiarygodność” roku 2025” – stwierdził były dyrektor Instytutu Książki. Następnie po przedstawieniu życiorysu slawisty i polonisty stwierdził: „Gdy w roku 2016 jako ówczesny dyrektor Instytutu Książki wręczałem mu nagrodę „Transatlantyk”, czyli najważniejszą nagrodę dla tłumaczy polskiej literatury oraz promotorów polskiej kultury prof. Constantin Geambaşu powiedział: „Osobiście uważam siebie przede wszystkim za wykładowcę, polonistę, który wykładał różne przedmioty począwszy od ćwiczeń praktycznych, ćwiczeń z literatury, poprzez wykłady z leksykologii, stylistyki, aspektu czasownikowego aż do wykładów z kultury, literatury, imagologii. Jeżeli więc elementem budowania wiarygodności jest rezultat podejmowanych działań, dodajmy, że niezwykle spektakularny i wymierny, to dokonania naukowo-dydaktyczne prof. Constantina Geambaşu wystarczyłyby, aby Polska była mu za nie dozgonnie wdzięczna”.
Prof. Constantin Geambaşu (ur. 1948) jest rumuńskim polonistą, tłumaczem, literaturoznawcą i wybitnym promotorem kultury polskiej w Rumunii. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim w 1971 roku, a następnie związał się zawodowo z Uniwersytetem Bukareszteńskim, gdzie przez wiele lat wykładał na Wydziale Języków i Literatur Obcych w Katedrze Języków i Literatur Słowiańskich. Jest doktorem nauk filologicznych, specjalizującym się w literaturze i kulturze polskiej, translacji, imagologii, literaturoznawstwie porównawczym oraz slawistyce. Przetłumaczył na język rumuński ponad pięćdziesiąt tomów literatury polskiej – zarówno poezji, jak i prozy oraz eseistyki.
Pół wieku translatorskiej misji prof. Constantina Geambaşu
.Przykłady literatury polskiej, które zostały wypromowane przez prof. Constantina Geambaşu w Rumunii, zostały podczas laudacji wymienione przez Dariusza Sławomira Jaworskiego. Wśród nich znajduje się kilkaset pozycji, od m.in.: Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Cypriana Kamila Norwida, Zygmunta Krasińskiego, Stanisława Wyspiańskiego, Bolesława Leśmiana, Władysława Reymonta, Józefa Mackiewicza, Witolda Gombrowicza, Stanisława Lema, Henryka Markiewicza, Tadeusza Różewicza, Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta, Wisławy Szymborskiej, Olgi Tokarczuk, Ryszarda Legutki, Zdzisława Krasnodębskiego oraz Leszka Kołakowskiego.
„Przez ponad pół wieku translatorskiej misji prof. Constantina Geambaşu, co roku ofiarowywał swoim rodakom kolejne perły polskiej literatury i kultury. W myśl zasady, że jedyny autentyczny rozwój tłumacza polega na ofiarowaniu i darze ze swojego talentu, a że dobro wzrasta wraz z tym jak jest dawane to i liczba i jakość tłumaczeń wzrosła – dochodząc do rzadko spotykanych rozmiarów” – stwierdził Dariusz Sławomir Jaworski.
.Po wygłoszonej laudacji za otrzymanie medalu „Odwaga i Wiarygodność” 2025 podziękował prof. Constantin Geambaşu. „Bardzo dziękuję. Przede wszystkim kapitule kongresu, p. prof. Zdzisławowi Krasnodębskiemu. Jestem bardzo wdzięczny za piękną laudację p. byłemu dyrektorowi Instytutu Książki, z którym miałem znakomitą współpracę. Jestem wdzięczny i bardzo dziękuję za zaproszenie, ponieważ podczas tego kongresu zorientowałem się lepiej w tym kierunku myślenia Polaków. Te dyskusje, obrady, wnioski, dyscyplina umysłowa, to naprawdę są wzorowe i wrócę do kraju z bogatszym doświadczeniem myślowym i ideowym” – powiedział prof. Constantin Geambaşu.
Marcin Jarzębski
