Czy mikroplastik jest szkodliwy dla zdrowia?

Cząstki mikroplastiku mogą dostawać się do żywności na każdym etapie jej produkcji. Nie wiadomo, jakie są skutki dla zdrowia – zauważają naukowcy z Australii.

Potencjalnie szkodliwy mikroplastik

.Specjaliści z australijskiej Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO) przeanalizowali naukową literaturę, aby sprawdzić, na jakich etapach produkcji żywności może przedostawać się do niej potencjalnie szkodliwy mikroplastik. Wnioski nie budzą optymizmu.

Po pierwsze, mikroplastik i dodawane do niego substancje można znaleźć w rybach, mięsie, ryżu, wodzie, pakowanych posiłkach i napojach, a nawet w świeżych warzywach i owocach. Według naukowców cząstki tworzyw przedostają się do jedzenia na różne sposoby – są spożywane przez zwierzęta, a także uwalniają się z różnych materiałów używanych w produkcji czy opakowań.

„Na przykład świeże jedzenie może być wolne od plastiku, kiedy jest zbierane lub łapane, ale zawiera plastik w momencie, gdy jest przetwarzane, pakowane i trafia do konsumentów” – ostrzega dr Jordi Nelis, autor publikacji, która ukazała się w piśmie „Trends in Analytical Chemistry”.

Wpływ na środowisko

.Inne ważne źródło tych cząstek to uzyskiwane z oczyszczania ścieków odpady stałe przetwarzane na nawóz. Mogą ona zawierać cząstki plastiku pochodzące z różnych źródeł, choćby uwalniane w czasie prania ubrań z tworzyw sztucznych.

„Tego typu cząsteczki mogą gromadzić się w glebie i zmieniać jej strukturę, co może wpływać na uprawy roślin, bezpieczeństwo żywnościowe i odporność ekosystemu. Tworzywa sztuczne mogą np. 'oszukać’ dobre bakterie obecne w glebie, tak, że te zaczną je mylić z korzeniami roślin. To natomiast skutkuje mniejszym dostępem roślin do niezbędnych składników odżywczych” – zwraca uwagę ekspert.

Naukowcy podkreślają, że do plastików dodaje się różnorodne związki chemiczne, aby uzyskać odpowiednie właściwości końcowych produktów. Takie substancje np. uodparniają tworzywa na promienie UV, utwardzają je, czy utrudniają palenie. Wśród nich można jednak znaleźć toksyczne składniki, w tym metale ciężkie.

Mikroplastik i człowiek

.Badacze donoszą jednocześnie, że brakuje dostatecznej liczby opracowań na temat wpływu mikroplastiku na zdrowie ludzi. Ich zdaniem niezbędne jest także opracowanie odpowiednich metod sprawdzających obecność tego zanieczyszczenia w żywności.

„Kluczowe brakujące informacje dotyczą bezpiecznych poziomów mikroplastiku. Obecnie nie wiemy dokładnie, jaki jest jego przepływ przez system produkcji żywności, ani jakie stężenia można uznać za dopuszczalne” – podkreśla dr Nelis.

Przypomina jednak, iż są sposoby, które każdy może zastosować, aby zmniejszyć zagrożenie dla środowiska i dla ludzi.

„Australijczycy wyrzucają przeciętnie 100 kg plastikowych odpadów rocznie. Warto więc używać mniej plastikowych produktów, zwłaszcza w kuchni, a także prać ubrania nieco rzadziej i na krótszych cyklach” – mówi dr. Nelis.

Jak badania naukowe zmieniają nasz świat

.Profesor nauk technicznych, wiceprzewodniczący Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC), Andrzej JAJSZCZYK, na łamach „Wszystko co Najważniejsze” twierdzi, że: „Trudno jest przecenić rolę badań naukowych w tym, co osiągnęła nasza cywilizacja. Wyniki pracy naukowców spowodowały, że żyjemy dziś znacznie dłużej niż jeszcze sto lat temu, głód stał się udziałem wyłącznie osób mieszkających w krajach upadłych i nękanych wojnami, podróże po całym świecie są już dostępne prawie dla każdego, przynajmniej w krajach bogatszych, a tania łączność zmieniła życie miliardów ludzi, nawet w najbiedniejszych zakątkach naszego globu. Dzięki badaniom naukowym nie tylko wiemy, jak żyli nasi przodkowie tysiące lat temu, ale także, jak funkcjonują rynki i co wpływa na nasze zbiorowe działania. Nauka służy także zaspokajaniu naszej zwykłej, ludzkiej ciekawości, przy okazji pozwalając odkrywać rzeczy, które dają szanse na zmianę naszego życia na lepsze. Co prawda nie zawsze chcemy czy umiemy skorzystać z tego, co nam podpowiada nauka, ale w krajach, które to potrafią, żyje się na ogół znacznie lepiej niż tam, gdzie badania naukowe się lekceważy”.

„Niestety, coś, co wielu nazywa postępem, ma też swoje ciemne strony. I jakkolwiek wyniki badań naukowych bywają używane także w złej wierze bądź ich niewłaściwe czy po prostu nierozumne zastosowanie prowadzi do opłakanych skutków, to nikt przy zdrowych zmysłach nie kwestionuje konieczności dalszego prowadzenia badań, chociażby po to, by walczyć ze wspomnianymi skutkami” – pisze prof. Andrzej JAJSZCZYK w tekście „Badania naukowe zmieniają nasz świat„.

PAP/Marek Matacz/WszystkocoNajważniejsze/eg