Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura – legendy polskiego lotnictwa

Franciszek Żwirko

11 września przypada 92. rocznica katastrofy lotniczej w okolicach Cierlicka na Zaolziu, w której zginęli pilot Franciszek Żwirko i konstruktor Stanisław Wigura. Ich pamięć uczczą w środę Polacy mieszkający w Republice Czeskiej.

Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura

.Franciszek Żwirko urodził się 16 września 1895 roku. Był porucznikiem armii rosyjskiej i kapitanem polskiego lotnictwa wojskowego. Stanisław Wigura urodził się 9 kwietnia 1903 roku. Był pilotem i inżynierem lotniczym, wykładowcą Politechniki Warszawskiej. Wraz z Rogalskim i Drzewieckim stworzyli rodzinę samolotów RWD. W 1929 roku samolotem RWD-2 Żwirko i Wigura oblecieli Europę dookoła. W sierpniu 1932 roku na RWD-6 obaj zwyciężyli w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych Challenge w Berlinie.

Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura 11 września 1932 roku lecieli na święto lotnicze do Pragi. Nad Zaolziem dostali się pod wpływ silnego wiatru. Postanowili zawrócić maszynę. Lekka konstrukcja RWD-6 nie wytrzymała jednak naporu wiatru. Złamało się skrzydło. Samolot spadł w okolicach Cierlicka. Piloci zginęli na miejscu. Spoczęli na warszawskich Powązkach. W pogrzebie z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałka Józefa Piłsudskiego uczestniczyło ok. 300 tys. osób.

Miejsce katastrofy

.Miejsce tragedii na stokach wzgórza Kościelec nazwano Żwirkowiskiem. Zostało upamiętnione przez miejscowych Polaków, którzy nadal się nim opiekują. W 1935 roku powstało tam mauzoleum i brama z napisem „Żwirki i Wigury start do wieczności”. Zakonserwowano pnie świerków, o które roztrzaskał się samolot, i utworzono symboliczne mogiły lotników. W mauzoleum umieszczono dzwon upamiętniający Żwirkę i Wigurę, który został ufundowany ze składek czytelników „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”.

Po wybuchu wojny Niemcy w grudniu 1940 roku rozebrali mauzoleum.

Po wojnie miejsce zostało odnowione. W 1950 roku ustawiono pomnik. Poniżej znajdują się dwa symboliczne groby lotników i kamień z zachowanym sprzed wojny napisem: „Żwirko Wigura – 11.9.1932”.

Obecną uroczystość wspomnieniową organizuje koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Cierlicku, organizacji naszych rodaków mieszkających w Czechach. Kulminacją będzie msza św. w intencji Żwirki i Wigury, która odprawiona zostanie o godz. 17 w miejscowym kościele św. Wawrzyńca. Później zostaną złożone kwiaty przed pomnikiem Lotnika w miejscu katastrofy.

Newsletter „Piękno Historii” dla czytelników „Wszystko co Najważniejsze”

.Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.

Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.

Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowcawynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania  wpłynęły na świat, jaki znamy dziś. 

Zapraszamy do subskrybowania!

Link do zapisów: [Zapisz się].

PAP/WszystkocoNajważniejsze/eg

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 11 września 2024
Fot. IPN/NAC