Hagia Sophia poważnie uszkodzona przez turystów i wiernych
Zdjęcia z meczetu Hagia Sophia w Stambule ujawniły zniszczenia spowodowane przez odwiedzających ten obiekt turystów i wiernych. Eksperci ostrzegli, że świątynia może nie przetrwać spodziewanego trzęsienia ziemi, jeśli nie zostanie w porę odrestaurowana – powiadomił we wtorek turecki portal Duvar.
Powierzchnia zabytkowej świątyni kruszy się pod naporem odwiedzających
.Sporządzony w 2022 roku i opublikowany we wtorek materiał dokumentacyjny przedstawia kruszenie się betonu, spowodowane nadmierną liczbą odwiedzających meczet turystów i wiernych.
Serif Yasar z tureckiej Fundacji Historii Sztuki ocenił, że Hagia Sophia może zawalić się w wyniku oczekiwanego trzęsienia ziemi. Dodał, że zanim w lipcu 2020 roku obiekt został przekształcony w meczet na mocy decyzji prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdogana, przy świątyni funkcjonowała rada naukowa, odpowiedzialna za restaurację i konserwację zabytku. Sugerowano wówczas, aby muzeum przyjmowało zwiedzających w grupach liczących 25 osób, ponieważ wilgoć wydzielana z oddechów turystów niekorzystnie wpływa na wnętrze Hagii Sophii.
Zalecano również gruntowną renowację obiektu, ale administracja świątyni odmówiła, twierdząc, że jest to najbardziej dochodowe muzeum w Turcji – przypomniał Yasar. „Elementy (konstrukcji) odpadają z punktów połączeń kopuły, a cała kopuła może się rozpaść, jeśli nie zostanie natychmiast odbudowana” – ostrzegł ekspert.
Hagia Sophia nie będzie już darmową atrackją turystyczną
.Po przekształceniu Hagii Sophii w meczet zasłonięto w jej wnętrzu m.in. mozaiki przedstawiające Matkę Boską i archanioła Gabriela, a na podłogach położono wykładzinę. W obiekcie odnotowano też przypadki wandalizmu.
Minister kultury i turystyki Turcji Mehmet Nuri Ersoy poinformował w październiku br., że od 15 stycznia 2024 roku zagraniczni turyści będą musieli zapłacić za wstęp do meczetu. Dodał, że jeszcze dokładnie nie określono wysokości opłaty. Przed zmianą statusu Hagii Sophii z muzeum na meczet bilet wstępu wynosił 100 lir tureckich (obecnie około 15 zł). W tej chwili – podobnie jak w przypadku wszystkich innych meczetów w Turcji – wstęp do świątyni jest darmowy.
Hagia Sophia – perła architektury dawnego Konstantynopola
.Kwestia przetrwania tej świątyni, będącej jednym z najpiękniejszych przykładów kunsztu bizantyjskich artystów jest niezwykle ważna. Hagia Sophia jest bowiem dorobkiem dwóch religii, wielu kultur, a jej zniszczenie byłoby tragedią dla całego świata sztuki i historii. Karolina Wanda OLSZOWSKA, historyk, turkolog i doktorantka na Wydziale Historycznym UJ pisze na łamach Wszystko co Najważniejsza pisze o tej świątyni i rozważa kwestie i konsekwencje przekształcenia jej w meczet.
Autorka pisze, że Hagia Sophia – świątynia Mądrości Bożej – została wzniesiona na rozkaz cesarza Justyniana w 537 roku jako symbol tryumfu cesarza nad buntownikami podczas powstania Nika oraz potęgi chrześcijaństwa. Według legendy podczas pierwszego nabożeństwa cesarz miał wykrzyknąć: „Salomonie, prześcignąłem cię”; w ówczesnym świecie nie było większej ani nowocześniejszej budowli.
„Należy zaznaczyć, że świątynia przekształcana była stopniowo – mozaiki przedstawiające Jezusa, świętych oraz cesarzy bizantyjskich nie zostały zniszczone pomimo zakazu przedstawiania w islamie istot żywych, lecz jedynie zasłonięte, dlatego po przekształceniu meczetu w muzeum można było ponownie je odsłonić” – zaznacza Karolina Wanda OLSZOWSKA
„Ayasofya była symbolem miasta i tryumfu Imperium Osmańskiego, ale również niedoścignionym wzorem, który kolejni sułtańscy architekci chcieli przyćmić – tak właśnie było z architektem Sinanem. Ten najwybitniejszy architekt Imperium Osmańskiego, który wzniósł ponad 300 budowli, całe życie starał się zbudować meczet dościgający Hagię Sophię. Gdy ukończył budowę meczetu Sulejmana, okazało się, że kopuła była nieco mniejsza. Wpływy architektoniczne świątyni Justyniana były widoczne w całym Imperium Osmańskim, gdyż wzorowali się na niej kolejni architekci” – dodaje.
„Po upadku Imperium Osmańskiego i proklamowaniu w 1923 roku Republiki Turcji na jej czele jako pierwszy prezydent stanął Mustafa Kemal. Wśród reform, które wprowadził, były oddzielenie religii od państwa oraz laicyzacja. Prezydent zwrócił uwagę na duże znaczenie kulturowe i historyczne świątyni; na mocy jego decyzji została ona w 1935 roku przekształcona w muzeum. Był to nie tylko symbol pokazujący zmiany w podejściu do religii w kraju, ale również ukłon w stronę społeczności greckiej. Obecnie Hagia Sophia jest jednym z najczęściej odwiedzanych muzeów w kraju znad Bosforu” – pisze Karolina Wanda OLSZOWSKA w tekście „Hagia Sophia meczetem. Symbol zwycięstwa islamu nad chrześcijaństwem”.
PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB
