Henryk Sławik w czasie II wojny światowej uratował na Węgrzech co najmniej 5 tys. Żydów, w tym wiele dzieci, za co został zamordowany przez Niemców. W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu przedstawiciel ambasady RP w Budapeszcie oddał hołd bohaterowi.
Henryk Sławik
.Sławik był w czasie wojny prezesem Komitetu Obywatelskiego do spraw Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech. Wraz z Jozsefem Antallem, pełnomocnikiem Królestwa Węgier ds. Uchodźców Wojennych, przyczynili się do uratowania kilku tysięcy polskich Żydów. W połowie lipca 1944 r. Sławik został aresztowany przez Gestapo. Pomimo brutalnego śledztwa nie wydał Antalla, biorąc całą winę na siebie, za co trafił do obozu w Mauthausen, gdzie został powieszony.
Po latach Sławik i Antall zostali zaliczeni w poczet Sprawiedliwych wśród Narodów Świata przez izraelski Instytut Jad Waszem.
Pomnik Sławika i Antalla na zachodnim brzegu Dunaju został odsłonięty w czerwcu 2017 r. Przedstawia on dwóch bohaterów siedzących na ławeczkach przy stoliku i dyskutujących ze sobą. W piątek kwiaty pod pomnikiem złożyła kierownik Wydziału Polityczno-Ekonomicznego Ambasady RP w Budapeszcie Katarzyna Ratajczak-Sowa.
Bliźniaczy pomnik odsłonięto też w Warszawie (Dolina Szwajcarska) w listopadzie 2016 r.
W Budapeszcie obchody upamiętniające Zagładę zorganizowało Centrum Pamięci Holokaustu, w których wziął udział m.in. ambasador Izraela na Węgrzech, a ze strony polskiej – Ratajczak-Sowa. W piątek zapaliła ona również znicz przy budapeszteńskim pomniku „Buty na brzegu Dunaju”, odsłoniętym w 2005 r. w hołdzie Żydom, którzy byli ofiarami strzałkokrzyżowców, tj. węgierskich faszystów, podczas II wojny światowej.
Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu został ustanowiony przez ONZ, by uczcić pamięć 6 mln Żydów zamordowanych przez Niemców podczas II wojny światowej. Jego datę wyznaczono na 27 stycznia, rocznicę wkroczenia przez Armię Czerwoną w 1945 r. do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau.
Bohater zasługujący na pamięć
.„Do dziś nie ustalono ilu Żydów ocalono dzięki organizacji prowadzonej przez Henryka Sławika. Dokumenty mówią o co najmniej pięciu tysiącach, pojawiają się też szacunki dwukrotnie większe” – pisze Adam SKOWRON, organizator i koordynator projektów edukacyjnych i szkoleniowych, w tym 6. edycji konkursu Szukamy Bohaterów.
„My, Polacy, uwielbiamy historię. Jako naród często do niej wracamy, podkreślamy jak jest dla nas ważna, powołujemy się na dawne dzieje przy wielu okazjach. Historia w kolosalnej mierze definiuje naszą wspólnotę i jest osią polityki. A jednak gdyby zapytać nawet tych ponadprzeciętnie zainteresowanych przeszłością: kim był Henryk Sławik – odpowiedziałoby zapewne niewielu” – podkreśla Adam SKOWRON.
„Pamięć o Sławiku powoli wraca. W 1990 r został uhonorowany tytułem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”, w 2003 ukazują się książki Grzegorza Łubczyka „Polski Wallenberg. Rzecz o Henryku Sławiku” oraz Elżbiety Isakiewicz „Czerwony ołówek”, w 2004 Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski nadał Henrykowi Sławikowi Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski a w roku 2010 Henryk Sławik został pośmiertnie uhonorowany Orderem Orła Białego przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Na jego temat powstało kilkanaście artykułów prasowych, film, kilka wystaw. Wiele szkół na Śląsku nosi imię Henryka Sławika. Pomimo tych wszystkich zabiegów nie jest on nadal postacią powszechnie znaną. Wciąż wartą przypominania, odkrywania, stawiania za wzór”.
PAP/Marcin Furdyna/WszystkoCoNajważniejsze/PP
