Historia rodziny Ulmów tematem konkursu dla uczniów szkół podstawowych i średnich

Historia rodziny Ulmów oraz innych osób, które wykazały się bohaterską postawą poprzez ratowanie swoich żydowskich sąsiadów, to temat ogłoszonego w środę w Warszawie konkursu dla uczniów szkół podstawowych i średnich.

Historia rodziny Ulmów

.Beatyfikacja Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci, zamordowanych 24 marca 1944 r. przez Niemców za ratowanie Żydów, odbyła się 10 września w Markowej, w miejscu ich śmierci. W masakrze zginęło wówczas 16 osób. Najpierw Żydzi – dwie córki sąsiadów Ulmów – Goldmanów: Golda (Genia) Gruenfeld oraz Lea Didner wraz ze swoim małym dzieckiem oraz trzech braci Szallów, ich 70-letni ojciec Saul Szall oraz kolejny mężczyzna z rodziny Szallów. Następnie na oczach dzieci Ulmów rozstrzelano Józefa i jego żonę Wiktorię, która była w siódmym miesiącu ciąży. Na końcu zabito dzieci – ośmioletnią Stanisławę, sześcioletnią Barbarę, pięcioletniego Władysława, czteroletniego Franciszka, trzyletniego Antoniego i półtoraroczną Marię.

Proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów trwał w sumie 20 lat. W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani przez izraelski Instytut Yad Vashem pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, a w 2010 r. przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Od 2018 r., na wniosek prezydenta RP Andrzeja Dudy, obchodzony jest ustanowiony przez Sejm i Senat RP Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.

„Spoglądając na rodzinę Ulmów, świętych w normalności, odczytujemy ich życie w kluczu znaku czasu i swoistego rodzaju przesłania nadziei dla współczesnego świata” – pisze we „Wszystko co Najważniejsze” abp Adam SZAL, doktor teologii, metropolita przemyski od roku 2016.

Jak podkreśla, „w związku z procesem beatyfikacyjnym Józefa i Wiktorii Ulmów i ich siedmiorga dzieci pojawiły się pytania. Dlaczego dopiero teraz wspomina się i odwołuje do męczeńskiej śmierci polskiej rodziny i ewangelicznych postaw, którymi żyła? Dlaczego dopiero po kilkudziesięciu latach sprawa śmierci Ulmów stała się przedmiotem większego zatroskania Kościoła i starań o wyniesienie ich na ołtarze? Odpowiedzi na te pytania jest zapewne wiele. Jedni będą odwoływać się do kontekstu historycznego, inni do geopolitycznego. Dla człowieka wierzącego najistotniejszym argumentem jest z pewnością argument wiary i płynąca z niej zachęta do odczytywania znaków czasu oraz opatrznościowego prowadzenia współczesnego człowieka przez samego Boga. Bóg bowiem poucza, napomina, inspiruje poprzez wydarzenia, które należy <<czytać>> w kontekście historii zbawienia, w którą wpisują się nasze obecne życie i współczesny świat. Bóg nie zamilkł w dziejowych losach świata. Wręcz przeciwnie, poprzez wydarzenia, osoby, natchnienia – daje nam wskazówki dotyczące współczesnego świata, będącego pod wieloma względami w kryzysie”.

Konkurs dla uczniów szkół podstawowych i średnich

.W środę w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych ogłoszono konkurs „Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje…”. Odbyła się też promocja publikacji „Biografie Sprawiedliwych”. Organizatorem konkursu są Archiwa Państwowe oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki.

„To bardzo ważny projekt, który wpisuje się w proces beatyfikacji rodziny Ulmów. Rodziny, która jest symbolem polskich Sprawiedliwych, a nie była znana. To dopiero opieka polskiego państwa, instytucjonalizacja tej pamięci w postaci Muzeum Rodziny Ulmów w Markowej na Podkarpaciu, i działania instytucji kultury, także archiwów, Instytutu Pileckiego, przyczyniają się do tego, że narracja o polskich Sprawiedliwych, staje się bardziej sprawiedliwa, bardziej prawdziwa” – powiedział prof. Piotr Gliński, wicepremier oraz minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Konkurs, jak kontynuował, jest projektem edukacyjnym, skierowanym do młodzieży. „Każda wspólnota musi dbać o swoją tożsamość. Tożsamość nie trwa bez transmisji międzypokoleniowej” – zaakcentował prof. Gliński. Wskazał, że „świadomość najważniejszych cech wspólnoty, pamięci, historii, tych najważniejszych wydarzeń, a także członków wspólnoty, którzy zdawali często egzamin z najwyższych wymagań wobec człowieka i człowieczeństwa, jest szalenie istotna”.

„Hierarchizuje sprawy, pokazuje co w życiu jest naprawdę ważne, co jest ważne dla nas, jako dla narodu, dla wspólnot lokalnych, dzięki czemu możemy trwać, rozwijać się, być niepodległym, suwerennym bytem wspólnotowym, ale także bytem jednostkowym, bo każdy człowiek potrzebuje tych wartości, żeby odpowiadać sobie na podstawowe pytania dotyczące własnego życia. Dlatego takiego projekty są bardzo ważne” – podkreślił szef resortu kultury.

Ocenił, że beatyfikacja rodziny Ulmów to rzecz o znaczeniu historycznym. „Pierwszy raz Kościół katolicki beatyfikuje całą rodzinę z dzieckiem jeszcze nienarodzonym” – przypomniał.

Zwrócił uwagę, że nikt z nas nie wie, jak zachowałby się w podobnej sytuacji. „To bardzo ważne pytanie o podstawy człowieczeństwa stanie się teraz treścią rozważań młodzieży. To jest bardzo poważne wymaganie, ale jednak musimy stawiać takie pytania, może zwłaszcza w świecie współczesnym, który jest światem kryzysu kultury, materializmu, konsumpcjonizmu, hedonizmem i to dotyka także naszej młodzieży. Może takie pytania poważne trzeba także stawiać w szkołach i ten konkurs temu także służy. Oczywiście służy odkrywaniu własnych narracji rodzinnych, służy poszerzaniu tego obszaru wspaniałego archiwów rodzinnych, o ten element archiwa rodzinne Sprawiedliwych” – mówił minister kultury.

Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk i dyrektor generalny MEiN Sławomir Adamiec podpisali porozumienie ws. wspólnej organizacji konkursu „Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje…”.

Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych zapowiedział, że konkurs będzie trwał do marca przyszłego roku. „Planujemy ogłoszenie wyników w okolicach 24 marca przyszłego roku” – poinformował.

Konkurs jest skierowany do uczniów szkół podstawowych i średnich. Uczestnicy będą mieli za zadanie przygotowanie tekstu z elementami pracy badawczej na temat historii rodziny Ulmów lub własnej rodziny pomagającej Żydom w czasie II wojny światowej opracowanego na podstawie m.in. rozmów (wywiadów) z rodziną, kwerendy w archiwum rodzinnym oraz w archiwach państwowych. Oprócz przybliżenia postaci rodziny Ulmów i innych osób, które ratowały swoich żydowskich sąsiadów, założeniem konkursu jest zainteresowanie młodych ludzi zdobywaniem wiedzy o trudnej rzeczywistości okupacyjnej w Polsce i pomocy Żydom w czasie II wojny światowej.

Współorganizatorem konkursu jest Ministerstwo Edukacji i Nauki. Prace konkursowe należy przesyłać do 31 grudnia 2023 roku na adres: ndap@archiwa.gov.pl.

Ogłoszeniu konkursu towarzyszyła promocja publikacji „Biografie Sprawiedliwych”. Książka zawiera 90 biogramów osób, które udzieliły pomocy osobom narodowości żydowskiej. Biogramy zostały opracowane przez pracowników Archiwów Państwowych. Do przygotowania publikacji zaproszono autorów z 15 Archiwów Państwowych, działających w: Bydgoszczy, Częstochowie, Kaliszu, Katowicach, Kielcach, Lublinie, Łodzi, Opolu, Piotrkowie Trybunalskim, Płocku, Poznaniu, Przemyślu, Radomiu, Warszawie i Zamościu.

Poprzez organizację konkursu i promocję publikacji Archiwa Państwowe inicjują również trzecią odsłonę programu „Archiwa Rodzinne” pod nazwą „Archiwa Rodzinne Sprawiedliwych”, który w najbliższych miesiącach będą kontynuowały Archiwa Państwowe w całej Polsce.

Projekt „Opowiadamy Polskę światu”. Edycja poświęcona rodzinie Ulmów

.Teksty prezydenta Andrzeja Dudy, ministra kultury prof. Piotra Glińskiego, abp. Stanisława Gądeckiego, abp. Adama Szala, historyków prof. Wojciecha Roszkowskiego, Karola Nawrockiego, Mateusza Szpytmy oraz Jana Rokity opublikowane w polskim miesięczniku „Wszystko co Najważniejsze” ukazały się w opiniotwórczych mediach i na portalach opinii w ponad 70 krajach świata. To kolejna odsłona projektu Instytutu Nowych Mediów „Opowiadamy Polskę światu”. Tym razem tematem jest historia męczeństwa Ulmów.

„Opowiadamy Polskę światu” to realizowany przez Instytut Nowych Mediów, wydawcę miesięcznika opinii „Wszystko co Najważniejsze”, globalny projekt promujący Polskę w mediach zagranicznych. Wcześniejsze edycje projektu związane były m.in. z rocznicami wybuchu II wojny światowej, wyzwolenia obozu w Auschwitz, Bitwy Warszawskiej, Grudnia’70, rocznicą urodzin Jana Pawła II, udziału Polski na Forum Ekonomicznym w Davos, 160. rocznicą powstania styczniowego czy 80. rocznicą powstania w getcie warszawskim. Ponad miliard zasięgu miały teksty na 40-lecie „Solidarności” opublikowane w 38 krajach. Aż 1 650 000 000 (ponad półtora miliarda – dane monitoringu PAP Media Intelligence) zasięgu miały publikacje 87 artykułów w ponad 70 krajach, w tym w globalnym „Newsweeku”, w „Le Figaro”, „El Mundo”, „La Repubblica”, o polskich stratach wojennych i nierozliczonej II wojnie światowej.

Wszystkie teksty projektu „Opowiadamy Polskę światu” opublikowane są (we wszystkich językach realizacji projektu) na portalu www.WszystkoCoNajwazniejsze.pl.

Kolejne odsłony projektu „Opowiadamy Polskę światu” realizowane są przez Instytut Nowych Mediów przy wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej, Polskiej Fundacji Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Polskiej Agencji Prasowej.

PAP/WszystkoCoNajważniejsze/SN