Jak dane naukowe pomagają chronić Ziemię przed asteroidami

Astronomowie pozyskując dane naukowe o asteroidach w pobliżu Ziemi, mogą opracowywać metody mające na celu ochronę planety przed zagrożeniem płynącym z możliwej kolizji.

.Na początku roku 2025, należące do NASA Center for Near Earth Object Studies (CNEOS) początkowo po przeprowadzeniu analiz wskazywało, że asteroida 2024 YR4 może uderzyć w Ziemię 22 grudnia 2032 r. Prawdopodobieństwo kolizji osiągnęło ponad 3 proc. – najwyższe kiedykolwiek zarejestrowane dla obiektu tej wielkości. Wzbudziło to obawy o szkody, jakie kosmiczna skała mogłaby wyrządzić, gdyby uderzyła w Ziemię.

Nowe dane naukowe zebrane w kolejnych dniach zmniejszyły to prawdopodobieństwo do znacznie poniżej 1 proc., a 2024 YR4 nie jest już uważana za potencjalny obiekt na kursie kolizyjnym z Ziemią. Wydarzenie to podkreśliło jednak znaczenie badania populacji asteroid w celu wykrycia tych potencjalnie groźnych. Powszechne udostępnianie danych naukowych pozwala naukowcom określić ryzyko stwarzane przez populacje obiektów bliskich Ziemi i zwiększa szanse na zidentyfikowanie przyszłych niebezpieczeństw z nimi związanych.

Profesjonalni naukowcy i astronomowie-amatorzy na całym świecie odgrywają ważną rolę w śledzeniu asteroid. Minor Planet Center, które mieści się w Smithsonian Astrophysical Observatory w Cambridge w stanie Massachusetts, gromadzi i weryfikuje ogromną liczbę obserwacji pozycji asteroid i komet przesłanych z całego świata. Węzeł Small Bodies NASA dostarcza dostęp do danych Minor Planet Center do każdego, kto chce z nich korzystać.

Obiekt bliski Ziemi (NEO) to asteroida lub kometa, której orbita znajduje się w odległości 1.3 jednostki astronomicznej od Słońca, co oznacza, że może krążyć blisko Ziemi. Jeśli nowo odkryty obiekt wygląda tak, jakby mógł być NEO, informacje o nim pojawiają się na stronie NEO Confirmation Center. A badacze zajmujący się naukami planetarnymi, niezależnie od tego, czy są profesjonalistami czy amatorami, są zachęcani do ich śledzenia, aby dowiedzieć się, dokąd zmierzają.

Gdy trajektoria asteroidy wygląda niepokojąco, CNEOS powiadamia Planetary Defense Coordination Office NASA, które zarządza działaniami na rzecz ochrony Ziemi przed niebezpiecznymi obiektami z kosmosu. Instytucja koordynuje również sieć ostrzegania przed asteroidami – International Asteroid Warning Network (IAWN), która zrzesza badaczy z całego świata.

Centra analizy orbit, takie jak CNEOS, wykonują dokładniejsze obliczenia w celu określenia prawdopodobieństwa zderzenia asteroidy z Ziemią. Zebrane dane naukowe pozwalają badaczom porównać i potwierdzać wyniki.

Asteroida 2024 YR4 została początkowo odkryta w ramach finansowanego przez NASA badania ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System), którego celem było odkrywanie potencjalnie niebezpiecznych asteroid. Astronomowie przeanalizowali dodatkowe dane na temat obiektu z różnych obserwatoriów oraz z innych teleskopów w ramach IAWN.

Początkowo 2024 YR4 wiązała się z dużą niepewnością co do jej przyszłej trajektorii, która miała minąć Ziemię. Gdy naukowcy zajmujący się obroną planetarną zebrali informacje, zakres przyszłej pozycji asteroidy w dniu 22 grudnia 2032 r. przybliżył się do Ziemi, zwiększając pozorne szanse na kolizję. Jednak wraz z dodaniem jeszcze większej liczby danych naukowych, prawdopodobieństwo zmniejszyło się.

.Dane naukowe pomagają astronomom szybko dowiedzieć się więcej o obiektach bliskich Ziemi. Czasami wymaga to wykorzystania danych z obserwatoriów, które są wykorzystywane głównie do badań astrofizycznych lub heliofizycznych, a nie do śledzenia asteroid. Jednak informacje te mogą przyczynić się do ochrony naszej planety i w razie czego rozpoczęcia działań mających na celu zmianę toru lotu asteroidy, lub w ostateczności przesiedlenia ludności z zagrożonych terenów.

Oprac. EG