Jak pachnieli starożytni Rzymianie - naukowcy zbadali flakonik perfum sprzed 2 tys. lat

Naukowcy poddali chemicznej analizie flakonik perfum z I w. po Chrystusie, znaleziony w 2019 r. przez archeologów w starożytnym grobowcu na terenie Hiszpanii. Dzięki temu udało im się ustalić jak pachnieli starożytni Rzymianie, bowiem hiszpańska Carmona była ważnym ośrodkiem na mapie Cesarstwa Rzymskiego.

.Z badań chemicznych przeprowadzonych na kwarcowym flakoniku perfum wynika, że starożytni Rzymianie pachnieli… paczułką – rośliną do dziś wykorzystywaną w przemyśle kosmetycznym.

Archeolodzy pracujący na stanowisku w Carmonie (Andaluzja) badając jeden z grobowców odkryli ołowianą skrzynkę w kształcie jaja, w której znajdowała się szklana urna. Wewnątrz urny znaleźli flakonik i skremowane szczątki ok 40-letniej kobiety. – Kremacja była wówczas powszechną formą pochówku, a Rzymianie, których było na to stać, wyposażali swoje grobowce w przedmioty, które miały towarzyszyć zmarłemu w życiu pozagrobowym – mówi w rozmowie z portalem „Science News” chemik José Rafael Ruiz Arrebola z Uniwersytetu w Kordobie w Hiszpanii, przewodzący zespołowi badającemu wykopane artefakty.

Obecność kwarcowego flakonika oznacza, że zmarła Rzymianka była kobietą bogatą. Nie tyko dlatego, że stać ją było na perfumy, ale głównie dlatego, że sam kwarcowy flakonik – niezwykle trudny do wykonania – był z pewnością przedmiotem bardzo drogim.

Flakonik zapieczętowany był smolistą masą bitumiczną, która ochroniła jego zawartość przed zniszczeniem w ciągu aż 2 tys. lat. Wewnątrz znajdowała się stała masa, w którą zamieniły się starożytne perfumy. Dzięki przykryciu flakonu masą bitumiczną, która ma właściwości absorpcyjne, cząsteczki zapachowe zostały w niej uwięzione, co pozwoliło współczesnym badaczom odkryć skład starożytnych perfum.

Peter FLEGEL: Nieodkryte dziedzictwo Starożytności. Egipskie źródła greckiej filozofii

Jak pachnieli starożytni Rzymianie?

.Analiza tej substancji wskazała, że był to ekstrakt z paczułki (Pogostemon cablin) rozpuszczony w oleju roślinnym. W starożytności substancje zapachowe wytwarzano właśnie poprzez rozpuszczenie wonnych ekstraktów roślinnych w olejach, najczęściej oliwie z oliwek. Oryginalnie paczułka nie rośnie w klimacie Morza Śródziemnego, lecz pochodzi z Azji południowo-wschodniej. Prawdopodobnie była więc eksportowana do Rzymu ówczesnymi szlakami handlowymi. Ekstrakty z tej rośliny do dziś wykorzystywane są w produkcji perfum i kosmetyków: olejek z paczułki dodaje zapachowi świeżości oraz zwiększa percepcję innych składników. Susz z paczułki był popularny w XIX w. w bogatych domach europejskich, gdzie wykorzystywano go, podobnie jak lawendę, do utrzymywania ładnego zapachu odzieży i ochrony przed molami.

Odkrycie starożytnego flakonika z perfumami jest zdaniem badaczy ważnym przyczynkiem do współczesnej wiedzy o życiu codziennym w starożytnym Rzymie.

Odkrycie wpisuje się w rosnący trend składania wielowymiarowego obrazu życia w starożytności, w tym jego dźwięków i zapachów. Istnieją grupy badawcze i firmy próbujące odtworzyć starożytne perfumy. To da im bardzo ważną wskazówkę – mówi Ruiz Arrebola z Uniwersytetu w Kordobie.

To starożytni Rzymianie i starożytni Grecy uczynili z nas Europejczyków

.Roli starożytnych cywilizacji, zwłaszcza greckiej i rzymskiej w budowaniu tożsamości współczesnych narodów i kultur uwagę poświęca wielu badaczy i filozofów. O tym jak starożytni Rzymianie i Grecy położyli podwaliny pod to, co dziś zwie się Europą pisał na łamach „Wszystko co Najważniejsze” prof. Marco PATRICELLI. Zauważa, że nie Rzymianie tworzyli nie tylko przedmioty codziennego użytku, które oparły się uływowi wieków ale też mosty, akwedukty i teatry, wykorzystując inżynierię we wszystkich jej formach. „Wszystko, od Gibraltaru po Ural, przypomina o wielkim historycznym i kulturowym doświadczeniu śródziemnomorskim, bez którego nie mielibyśmy nawet nazwy „Europa”. Wszystko, co czyni nas Europejczykami, niezależnie od odmian językowych (takich jak neolatyńskie, słowiańskie, germańskie, ugrofińskie, bałtyckie) i wydarzeń narodowych na przestrzeni wieków, ma swoje zalążki w cywilizacji greckiej i łacińskiej” – pisze prof. PATRICELLI.