Jak sztuczna inteligencja walczy z Alzheimerem

Dzięki analizie obrazów mózgu wykorzystującej sztuczną inteligencję naukowcy wykazali, że patologie dotyczące naczyń krwionośnych „postarzają” mózg. Naukowcy odpowiedzieli na pytanie „w jaki sposób sztuczna inteligencja walczy z Alzheimerem?” w tekście „Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association”.

W jaki sposób sztuczna inteligencja walczy z Alzheimerem?

.Co roku ponad 20 000 mieszkańców Szwecji zapada na jakąś formę demencji, z czego choroba Alzheimera stanowi około dwóch trzecich przypadków. Jednak szybkość, z jaką starzeje się mózg, jest zależna od stanu zdrowia oraz różnych czynników ryzyka. Korzystając z narzędzia AI, naukowcy z Karolinska Institutet przeanalizowali obrazy mózgu 70-latków i oszacowali biologiczny wiek ich mózgów. Jak wykazali, czynniki szkodliwe dla zdrowia naczyń, takie jak stany zapalne i wysoki poziom glukozy, są powiązane z obrazem mózgu wyglądającego na starszy, natomiast zdrowy styl życia był powiązany z mózgiem wyglądającym młodziej.

„Pomimo niedawnego wprowadzenia nowych leków na chorobę Alzheimera, nie będą one działać na wszystkich z demencją, dlatego chcemy zbadać, co może zwiększyć odporność mózgu na patologiczne procesy starzenia” — wskazała główna autorka badania, dr Anna Marseglia z Karolinska Institutet w Solna (Szwecja). W badaniu wzięło udział 739 zdrowych jeśli chodzi o zdolności poznawcze 70-latków, z czego 389 stanowiły kobiety. Osoby te zrekrutowano z kohorty H70 w Göteborgu w Szwecji.

Naukowcy wykonali skany MRI ich mózgów, a następnie oszacowali wiek uzyskanych obrazów mózgu, korzystając z własnego algorytmu opartego na sztucznej inteligencji. „Algorytm jest dokładny, a jednocześnie łatwy w użyciu” — powiedział główny badacz, Eric Westman, profesor neurogeriatrii na tym samym wydziale Karolinska Institutet. – „To narzędzie badawcze, które nadal wymaga dalszej oceny, ale naszym celem jest, aby było ono również przydatne klinicznie w przyszłości, na przykład w badaniach nad demencją”.

Mózgi o starszym wyglądzie

.Oprócz obrazów mózgu w analizie uwzględniono dane dotyczące próbek krwi – mierzono w nich poziom lipidów, glukozy i wskaźników stanu zapalnego. Wśród uczestników przeprowadzono również testy poznawcze. Dostępne były również dane dotyczące stanów chorobowych oraz stylu życia, na przykład ćwiczeń. Narzędzie AI oszacowało, że średni wiek mózgu dla obu płci wynosił 71 lat. Następnie oceniano „lukę wiekową mózgu”, odejmując szacowany biologiczny wiek mózgu uczestników od ich wieku chronologicznego.

Jak się okazało, cukrzyca, udar, choroba małych naczyń mózgowych i stan zapalny były powiązane z mózgami o starszym wyglądzie, podczas gdy zdrowy styl życia obejmujący regularne ćwiczenia mógł być powiązany z mózgami o młodszym wyglądzie. „Wnioskiem z badania jest to, że czynniki, które niekorzystnie wpływają na naczynia krwionośne, mogą być również powiązane z mózgami wyglądającymi na starsze – co pokazuje, jak ważne jest utrzymanie zdrowych naczyń krwionośnych, aby chronić mózg, upewniając się na przykład, że poziom glukozy we krwi jest stabilny” — podkreśliła dr Marseglia.

Jak się wydaje, mózgi kobiet i mężczyzn różnią się pod względem czynników związanych z mózgami wyglądającymi na starsze i młodsze. Oznacza to, że obie płcie mogą różnić się pod względem sposobu budowania odporności na starzenie. Naukowcy zamierzają zbadać te zjawiska, przyglądając się nie tylko biologicznym determinantom, takim jak hormony, ale także wpływom społeczno-kulturowym. „W przyszłym roku rozpoczniemy badanie, aby zrozumieć, w jaki sposób zdrowie społeczne – w tym zaangażowanie społeczne, łączność i wsparcie – w średnim i starszym wieku, wraz ze snem i stresem, wpływa na odporność mózgu, ze szczególnym uwzględnieniem czynników zdrowotnych dotyczących kobiet” – zapowiada dr Anna Marseglia.

Początek nowej ery

.Mniej więcej rok temu generatywna sztuczna inteligencja szturmem podbiła świat, po tym jak duże modele językowe (LLM) spowodowały drastyczny wzrost wydajności w niespotykanym dotąd zakresie zadań. Choć LLM-y, takie jak GPT-4 i Gemini, są najbardziej znane z generowania przekonujących tekstów i obrazów, ich największy wpływ społeczny będzie prawdopodobnie wynikał z roli jako centrów wykonawczych dla złożonych systemów, korzystających z zewnętrznych narzędzi do poznawania świata i działania w nim. „Generatywni agenci” będą zasilać inne programy, które przekształcą stare kategorie relacji społecznych i wprowadzą nowe. Spowodują też radykalne zmiany w ekonomii uwagi i zrewolucjonizują korzystanie z technologii cyfrowych, umożliwiając każdemu użytkownikowi kontrolowanie ich za pomocą języka.

„Sporo rozważań dotyczących generatywnych systemów AI koncentruje się na tym, w jaki sposób powielają one patologie powszechnie stosowanych już systemów sztucznej inteligencji. Część krytyków twierdzi, że systemy te centralizują władzę i bogactwo, lekceważą prawa autorskie, bazują na praktykach wyzysku pracowników i wykorzystują zbyt wiele zasobów. Inni zaś podkreślają, że jest to zapowiedź znacznie potężniejszych systemów, które mogą zagrozić przetrwaniu ludzkości. Pierwsza grupa przekonuje, że nie dzieje się nic nowego, druga spogląda na, być może, odległy horyzont” – pisze w swoim artykule prof. Seth LAZAR, profesor filozofii na Australijskim Uniwersytecie Narodowym.

.Chcę zwrócić uwagę na to, co wyróżnia te systemy wśród innych osiągnięć technologicznych: ich niezwykłe osiągnięcia naukowe oraz zmiany społeczne, jakie zapewne dokonają się za ich sprawą w ciągu najbliższych pięciu-dziesięciu lat.

PAP/Paweł Wernicki/WszystkocoNajważniejsze/MJ