JD Vance spotkał się ze swoim chińskim odpowiednikiem

Wiceprezydent elekt, JD Vance wziął udział w spotkaniu z chińskim wiceprezydentem Chińskiej Republiki Ludowej Han Zhengiem. Informacje te potwierdzili przedstawiciele władz w Waszyngotnie, odpowiedzialnych za proces przekazania władzy administracji Donalda Trumpa.

Wiceprezydent-elekt JD Vance i wiceprezydent Han rozmawiali o fetanylu oraz równowadze handlowej i politycznej

.Wiceprezydent Chin jest jednym z wielu zagranicznych polityków, którzy przybyli do Waszyngtonu w ostatnich dniach. Honorowymi gości inauguracji prezydenta elekta Donalda Trumpa jest m.in. premier Giorgia Meloni, prezydent Agrentyny Javier Milei a także żona byłego prezydenta Brazylii, Michelle Bolsonaro.

Han jest w Stanach Zjednoczonych, by wziąć udział w oficjalnej inauguracji prezydentury Donalda Trumpa. „Wiceprezydent-elekt JD Vance i wiceprezydent Han omawiali szereg tematów, w tym fentanyl, równoważenie handlu i stabilność regionalną” – poinformowano w komunikacie.

Sztab prezydenta elekta poinformował także, że na ceremonie zaproszony został sam Xi Jinping. Zdaniem rzeczniczki Karoline Leavitt, to przykład tego, że Donald Trump chce „tworzenia otwartego dialogu z liderami krajów, które są nie tylko naszymi sojusznikami, ale także naszymi przeciwnikami i konkurentami”. Równocześnie, prezydent-elekt otacza się politykami, których określa się zdecydowanymi przeciwnikami Chin. Taką osobą jest m.in. senator Marco Rubio, według którego Chiny to „najpotężniejszy i najniebezpieczniejszy przeciwnik, z jakim kiedykolwiek zmierzył się naród amerykański”.

Donald Trump balansuje więc pomiędzy twardą rywalizacją z Pekinem, a jawną współpracą na arenie międzynarodowej. Przykładem jego interakcji z chińskimi strefami wpływów mogą być ostatnie wydarzenia wokół platformy TikTok. Aplikacja przestała działać w USA 18 stycznia na mocy ustawy, ale zastąpiła ją wiadomość, że „prezydent Trump zasugerował, że będzie pracował nad rozwiązaniem, które przywróci TikToka, gdy tylko obejmie urząd”. 20 stycznia aplikacja działa już tak jak wcześniej, a prezes TikToka, podziękował oficjalnie administracji Donalda Trumpa.

Stajemy się świadkami systemowej rywalizacji na linii Zachód – Chiny

.Należy ją rozumieć jako konfrontację dwóch alternatywnych modeli global governance, z jednej strony amerykańsko-europejskiego opartego na wartościach demokratycznych i liberalnych, a z drugiej chińskiego bazującego na normach właściwych dla tej cywilizacji. Ów element rywalizacji dobrze zarysowuje się w treści XX Zjazdu Krajowego KPCh z 2022 r., gdzie w większym niż dotychczas stopniu władze w Pekinie wyeksponowały zagadnienie „bezpieczeństwa” (安全 anquan). Termin ten pojawiał się w sprawozdaniu sekretarza generalnego zdecydowanie częściej niż w sprawozdaniach poprzednich, z 2017 i 2012 r. Uwagę zwracały również częste odwołania do pojęcia „rywalizacji” (斗争 duozheng). Jednocześnie znacznie rzadziej odwoływano się do „pokoju” (和平 heping).

Sposób kształtowania środowiska międzynarodowego przez władze w Pekinie stanowi spore wyzwanie zarówno dla Waszyngtonu, jak i Brukseli, reprezentowanych przez nie instytucji, a szczególnie w kontekście definiowania ich roli w tej przestrzeni. Bogdan Góralczyk pisał o zmieniającej się konfiguracji sił na świecie, której wyznacznikiem jest „zmierzch dotychczasowego hegemona”, obok którego wyrasta nowa potęga. Od momentu przejęcia władzy przez Donalda Trumpa w 2017 r. Amerykanie porzucili dotychczasową strategię „zaangażowania” we współpracę z Chinami na rzecz „powstrzymywania”, co w dużej mierze odzwierciedla ich obawy dotyczące zwiększonej asertywności na arenie międzynarodowej komunistycznych władz w Pekinie.

Analogicznie jak w przypadku Stanów Zjednoczonych, zmianę narracji w odniesieniu do Chin można zauważyć także w polityce Unii Europejskiej. W marcu 2019 r. Komisja Europejska scharakteryzowała Chiny jako „partnera współpracy” (cooperation partner), „partnera negocjacyjnego” (negotiating partner) o sprzecznych interesach, „konkurenta gospodarczego” (economic competitor) dążącego do osiągnięcia wiodącej pozycji w dziedzinie technologii oraz „rywala systemowego” (systemic rival). Bruksela promuje jasny i oparty na demokratycznych i liberalnych wartościach model global governance. W tym kontekście Chiny, proponując alternatywny sposób postępowania w stosunkach międzynarodowych, oparty na odmiennych wartościach i normach, stawiają się niejako naturalnie w roli tzw. „rywala systemowego”.

„Wyszczególnione kategorie definiowania Chin wzajemnie się przenikają w różnych obszarach. Z jednej strony Unię Europejską i Chiny łączą silne relacje gospodarcze, ale z drugiej dzielą antagonizmy w kwestiach dotyczących bezpieczeństwa i przede wszystkim w sferze normatywnej. Wzrost Chin jest tu wyjątkowo istotny, ponieważ redefiniuje dotychczasową rolę Europy w świecie. Nasuwa się pytanie, jak Europa powinna reagować na wzrost Chin, jak równoważyć ich wpływy, zwłaszcza w sferze gospodarczej, i wreszcie w jakim stopniu może kształtować ich wybory. Nie ulega wątpliwości, że systemowa rywalizacja w coraz większym stopniu będzie stawiana przez Brukselę jako nadrzędny paradygmat w relacjach z Chinami. Wyzwaniem pozostaje utrzymanie współpracy i dialogu z Chinami w obszarach wspólnego zainteresowania służących rozwiązywaniu problemów globalnych” – pisze w swoim artykule prof. Łukasz GACEK, kierownik Zakładu Chin w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Odzwierciedleniem tworzenia strategicznej alternatywy wobec Chin są zatwierdzone 19 kwietnia 2021 r. przez Radę Unii Europejskiej konkluzje o unijnej strategii współpracy w regionie Indo-Pacyfiku, podkreślające wolę długofalowego (long-term focus) strategicznego zaangażowania w regionie. Bruksela uwypukliła przy tej okazji przywiązanie do takich wartości jak demokracja, prawa człowieka, praworządność i poszanowanie prawa międzynarodowego. Przestrzegała jednocześnie, że obserwowana współcześnie dynamika zmian w regionie Indo-Pacyfiku doprowadziła do nasilenia konkurencji geopolitycznej (intense geopolitical competition), potęgując z jednej strony wzrost napięć w handlu i łańcuchach dostaw, a z drugiej w obszarach związanych z technologią, polityką i bezpieczeństwem.

Artykuł dostępny na łamach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-lukasz-gacek-wzrost-chin-redefiniuje-dotychczasowa-role-europy-w-swiecie/

PAP/WszystkocoNajważniejsze/MB

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 20 stycznia 2025