W Szkocji odkryto kamień z tajemniczymi inskrypcjami

Odkryto kamień w Szkocji sprzed 1500 lat z tajemniczymi napisami zapisanymi we wczesnośredniowiecznym piśmie ogham. Zdaniem badaczy odkrycie to rzuci nowe światło na historię piktyjskiej Szkocji.

.Grupa szkockich archeologów i wolontariuszy odkryła kamień wykonany z płyty krzyżowej na cmentarzu Old Kilmadock w pobliżu Doune, miasta znajdującego się w hrabstwie Perthshire. 

Na kamieniu znajduje się tajemnicza inskrypcja zapisana średniowiecznym alfabetem zwanym ogham, który służył do zapisu języków celtyckich. Oprócz tego na znalezisku widnieją figuralne zwierzęce dekoracje przedstawiające wyrzeźbione ptaki, które datuje się na okres od 500 do 700 roku n.e. Wyrzeźbionymi ptakami mogą być pelikany, ponieważ w średniowieczu obowiązywała tradycja, w ramach której pelikan gryzie własne ciało, aby nakarmić swoje młode – było to nawiązanie do Chrystusa i Ostatniej Wieczerzy, która staje się Eucharystią.

Rzeźbione kamienie z wczesnośredniowiecznej Szkocji są stosunkowo powszechne, ale nowo odkryty kamień z cmentarza Old Kilmadock, który nie został jeszcze w pełni odkopany, ma trzy intrygujące cechy: zaokrąglony blat, dekoracje figuralne zwierząt oraz napis we wspomnianym średniowiecznym alfabecie ogham. Przy wysokości 119 centymetrów i szerokości 82 cm kamień z Old Kilmadock jest podobny pod względem wielkości i kształtu do dużego nagrobka. Eksperci uważają jednak, że mogły one pełnić wiele funkcji. 

Kamień prawdopodobnie przetrwał, ponieważ został ponownie użyty w znacznie późniejszych czasach jako nakrycie grobu na cmentarzu, co dało naukowcom nowy wgląd w język ogham. Do tej pory badacze odkryli około 400 inskrypcji ogham, z których zdecydowana większość znajduje się w Irlandii, ale nowe odkrycie w Old Kilmadock jest pierwszym przykładem odnalezienia tego tajemniczego alfabetu w środkowej Szkocji.

Region w którym znaleziono zagadkowy kamień w czasach rzymskiej Brytanii był strefą buforową pomiędzy Imperium Rzymskim a plemionami Piktów. Piktowie własną nazwę zawdzięczają temu, iż w okresach wojennych mieli malować swoje ciała farbami a także odznaczać je tatuażami („picti” to łacińskie słowo oznaczające „pomalowany”). Określenie to było nadal używane przez osoby z zewnątrz, zwłaszcza irlandzkich kronikarzy i uczonych takich jak Beda Czcigodny z Królestwa Northumbrii, położonego na obszarze dzisiejszej Anglii w okresie wczesnego średniowiecza.

W wywiadzie przeprowadzonym przez Live Science, archeolog Stirling Council, Murray Cook, stwierdził, że odkryty kamień był: „publicznym posągiem wzniesionym przez bogatego patrona, aby uczcić zarówno własne piktyjskie dziedzictwo, jak i wiarę chrześcijańską. Alfabet ogham odzwierciedla wpływ irlandzkich chrześcijan”. Zdaniem eksperta społeczność piktyjska, która odpowiadała za stworzenie ów dzieła była piśmienną oraz uczoną ludnością religijną. Badacze zakładają także, iż w miejscu odkrycia kamienia w okresie od VI do VIII wieku n.e. znajdował się klasztor chrześcijański.

Inni specjaliści tacy jak Adrián Maldonado, będący pracownikiem naukowym w Szkockim Muzeum Narodowym, również zwracają uwagę na to, że w najbardziej znaczącym elementem nowego odkrycia jest inskrypcja w piśmie ogham. Kiedy napis zostanie w pełni odczytany badacze poznają więcej faktów odnośnie języka którym posługiwali się Piktowie. Oprócz tego inskrypcje w piśmie Ogham na ogół zawierają imiona bogatych lub znaczących ludzi, więc prawdopodobnie po zapoznaniu się z treścią inskrypcji badacze poznają nowe interesujące postaci wczesnośredniowiecznej historii Szkocji.

.Jednak na ujawnienie treści inskrypcji będzie trzeba jeszcze trochę poczekać jako, iż oghamowe napisy znajdują się na krawędzi kamienia. Dodatkowo część liter rozciąga się po obu stronach.

Oprac. MJ