Kamienny krąg starszy niż Stonehenge. Flagstones zadziwiło archeologów

Najnowsze znaleziska archeologiczne dokonane na terenie neolitycznego cmentarzyska Flagstones, położonego nieopodal miasta Dorchester w południowej Anglii, wykazały że znajdujący się tam kamienny krąg, wzniesiony około 3200 roku p.n.e., jest najstarszym znanym przykładem megalitycznej architektury w Wielkiej Brytanii. Tytuł ten został tym samym odebrany słynnemu Stonehenge. To odkrycie rzuca nowe światło na początki społeczności neolitycznych na Wyspach Brytyjskich.

Flagstones – najstarsza megalityczna struktura w Wielkiej Brytanii

.Za sprawą najnowocześniejszej analizie radiowęglowej szczątków ludzkich, poroży jeleni szlachetnych oraz węgla drzewnego znalezionych na stanowisku, naukowcy ustalili, że Flagstones powstało około 3200 roku p.n.e., czyli około dwa wieki wcześniej, niż dotąd sądzono. Odkrycie to sugeruje, że miejsce to mogło stanowić wzór lub wręcz prototyp dla późniejszych słynnych monumentów, takich jak Stonehenge. Niedawne wyniki tych badań, które są efektem współpracy Uniwersytetu w Exeter i organizacji „Historyczna Anglia”, zostały opublikowane w najnowszym wydaniu czasopisma Antiquity.

Dr Susan Greaney, specjalistka od monumentów pochodzących z neolitu i epoki brązu z Wydziału Archeologii i Historii Uniwersytetu w Exeter, określiła Flagstones jako niezwykłą budowlę. Specjalistka podkreśliła, że ta mająca idealnie okrągły kształt struktura była otoczona fosą i była związana z pochówkami i kremacją. Zauważyła przy tym, że w niektórych aspektach przypomina ona starsze konstrukcje określane jako „zagrody grobowe”, natomiast jeśli chodzi o pozostałe cechy to ma ona wiele wspólnego z neolitycznymi strukturami znanymi jako „henge”.

Dotychczas naukowcy nie mieli pewności, do której z tych kategorii należy cmentarzysko Flagstones. Jednak dzięki nowym badaniom wiadomo już, że obiekt ten powstał wcześniej niż do tej pory przypuszczano. Nekropolia Flagstones została odkryta w latach 80. XX wieku podczas budowy obwodnicy miasta Dorchester, informuje portal „Arkeonews„.

Okrągły rów w którym chowano zmarłych

.W trakcie wykopalisk odsłonięto okrągły rów o średnicy 100 metrów, który został utworzony przez nachodzące na siebie jamy prawdopodobnie otoczone także wałem ziemnym. Obecnie połowa terenu stanowiska znajduje się tuż pod obwodnicą, podczas gdy druga połowa leży pod Max Gate, dawną rezydencją Thomasa Hardy’ego, która jest obecnie zarządzana przez National Trust – brytyjską organizację zajmującą się ochroną zabytków i przyrody. Nekropolia Flagstones jest uznawana za zabytek objęty ochroną, a znalezione tam artefakty i cała dokumentacja dotycząca wykopalisk są przechowywane w Muzeum Dorset.

Podczas wykopalisk odkryto co najmniej cztery pochówki w jamach wewnątrz okręgu, w tym skremowane szczątki osoby dorosłej oraz trójki dzieci pochowanych bez kremacji. Dodatkowo w innych miejscach znaleziono fragmenty skremowanych szczątków trzech dorosłych osób. Podobieństwo nekropolii Flagstones do pierwszej fazy Stonehenge, datowanej na około 2900 r. p.n.e., doprowadziło naukowców do przekonania, że obydwa obiekty powstały w tym samym okresie.

Neolityczna konstrukcja starsza niż Stonehenge

.Najnowszy projekt datowania przeprowadzony przez dr Susan Greaney i dr Petera Marshalla, byłego koordynatora badań radiowęglowych z organizacji „Historyczna Anglia”, został zrealizowany we współpracy z laboratoriami z Politechniki Federalnej w Zurychu (ETH) i Uniwersytetu w Groningen. W jego ramach przeprowadzono 23 nowe analizy radiowęglowe. Połączenie datowania radiowęglowego z analizą zidentyfikowanych zabytków archeologicznych wykazało, że wczesna aktywność neolityczna, taka jak kopanie jam, zachodziła w tymi miejscu już około 3650 roku p.n.e.

Po kilku wiekach zastoju, kiedy na terenie tego obiektu nie pojawiły się żadne nowe konstrukcje, około 3200 r. p.n.e wzniesiono okrągłą fosę otaczającą całą strukturę. To właśnie niedługo potem zaczęto chować zmarłych w jej wnętrzu. Interesującym odkryciem okazał się pochówek młodego mężczyzny, który złożony został około 1000 lat później, pod dużym kamieniem z sarsenu, jaki znajdował się w samym centrum tego miejsca.

.Dr Greaney zasugerowała, że jest możliwe, iż to właśnie Flagstones zainspirowało budowę słynnego Stonehenge. Nie jest wykluczone, że najnowsze odkrycie dokonane w Flagstones powinno zmotywować naukowców do przeprowadzenia ponownego dokładnego datowania Stonehenge. Oprócz tego Flagstones wykazuje związki z innymi ważnymi miejscami takimi jak kompleks archeologiczny Llandygái Henge w Walii, a także innymi podobnymi stanowiskami w Irlandii, na co wskazują odkryte w tych miejscach artefakty oraz pochówki. Znaleziska te są dowodem na powiązania społeczności neolitycznych w całej Wielkiej Brytanii i poza nią.

Marcin Jarzębski