Kongres Pamięci Narodowej odbędzie się 13-15 kwietnia 2023 r.

W dniach 13-15 kwietnia 2023 r. na PGE Narodowym w Warszawie odbędzie się organizowany przez IPN Kongres Pamięci Narodowej. Jego hasło przewodnie brzmi: „historia mówi przez pokolenia”. Poza 26 panelami o tematyce historycznej odbędą się liczne wydarzenia kulturalne oraz festiwal filmowy.

Kongres Pamięci Narodowej: pierwszy dzień

.W 26 panelach dyskusyjnych poświęconych historii Polski XX wieku będą uczestniczyli polscy i zagraniczni historycy m.in. prof. Andrzej Nowak (Uniwersytet Jagielloński), dyrektor Centre national de la recherche scientifique (Francja) prof. Stéphane Courtois, prof. Stephen Hicks z Kanady, wykładowca Justus-Liebig-Universität Gießen (Niemcy) prof. Hans-Jürgen Bömelburg , prof. Grzegorz Kucharczyk, a także publicyści, dziennikarze oraz blogerzy.

13 kwietnia w panelu „Edukacja dla pamięci” wezmą udział: m.in. doradca prezydenta RP, dr Barbara Fedyszak-Radziejowska, europarlamentarzysta i socjolog, publicysta, wykładowca i poseł Europarlamentu prof. Zdzisław Krasnodębski a także prof. Krzysztof Malicki (Uniwersytet Rzeszowski).

Tego dnia odbędzie się również dyskusja „Polityka pamięci i polityka historyczna – doświadczenie krajów Europy Środkowo-Wschodniej okiem historyków”. Zabiorą w nim głos naukowcy i wykładowcy uczelni m.in. prof. Hans-Jürgen Bömelburg, prof. Jan Draus (Uniwersytet Rzeszowski)oraz prof. Andrzej Nowak.

W panelu dyskusyjnym „Polityka pamięci i polityka historyczna – doświadczenie krajów Europy Środkowo-Wschodniej okiem szefów instytucji” będą uczestniczyć historycy – prezes IPN dr Karol Nawrocki oraz przedstawiciele podobnych instytucji z krajów byłego bloku komunistycznego m.in. dr Peter Jašek (ÚPN, Słowacja, dr Ladislav Kudrna (Ústav pro studium totalitních režimů, Czechy), dr Réka Földváryné Kiss (Nemzeti Emlékezet Bizottsága, Węgry) oraz zastępca dyrektora Arolsen Archives (Niemcy) Giora Zwilling. Odbędą się także dyskusje „Poszukiwania i identyfikacja ofiar wojen i represji — misja i powinność” z udziałem dr. hab. Krzysztofa Szwagrzyka (IPN) oraz historyków z Czech i Węgier oraz „Immersyjna edukacja historyczna – w stronę nowych ścieżek edukacyjnych” i „Zakaz gloryfikacji totalitaryzmów. Przestrzeń publiczna i pamięć jako pole bitwy o bezpieczną przyszłość”, w której weźmie udział historyk prof. Bogdan Musiał.

Pierwszego dnia kongresu odbędzie się gala nowych nagród Wydawnictwa IPN – Sygnetów. „Chcemy uhonorować autorów najciekawszych książek wydanych przez IPN. Sygnety Wydawnictwa IPN są przyznawane w sześciu kategoriach: monografii, książki naukowej, popularnonaukowej, wydawnictwa albumowego, pamiętnika lub wspomnienia, a także książki wybranej w głosowaniu internautów” – powiedział rzecznik prasowy IPN dr Rafał Leśkiewicz.

Kongres Pamięci Narodowej: drugi dzień

.Na drugi dzień wydarzenia, 14 kwietnia, zaplanowano m.in. dyskusje związane z II wojną światową i reparacjami wojennymi, problematyką powojennych rozliczeń z przeszłością oraz wiedzy Zachodu na temat charakteru okupacji niemieckiej w Polsce, kwestią pomocy udzielanej Żydom przez Polaków pod okupacją niemiecką, zbrodnie niemieckie w okupowanej Polsce oraz zagadnienia zaangażowania Polski w walkę z totalitaryzmami.

W dyskusji „Reparacje wojenne w XX wieku okiem polityków” uczestnictwo zapowiedzieli wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego dr Jarosław Sellin oraz sekretarz stanu w MSZ Arkadiusz Mularczyk.

O międzynarodowym projekcie historycznym IPN „Szlaki Nadziei. Odyseja Wolności” opowie córka gen. Władysława Andersa – Anna Maria Anders.

Z kolei w debacie naukowej „Pomoc Żydom pod okupacją niemiecką — perspektywa europejska” swoją wiedzą podzielą się historycy IPN oraz wykładowcy m.in. dr. Andrei Zamoiski z Freie Universität w Berlinie.

Trzeci dzień Kongresu

.W trzecim i ostatnim dniu dyskusje zdominuje tematyka związana z „Solidarnością” i jej światowym fenomenem. O przebiegu transformacji ustrojowej 1989 roku i jej konsekwencjach opowiedzą historycy, publicyści, socjologowie i uczestnicy ówczesnego życia politycznego m.in. dr Czesław Bielecki, dr Piotr Naimski oraz prof. Ryszard Bugaj.

W ramach kongresu, już po raz czwarty, odbędzie się Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Echa Katynia”. Prócz seansów filmowych, odbędą się konkursy filmów pełno-, krótko- i średniometrażowych, debaty oraz warsztaty filmowe dla amatorów i nauczycieli.

W kwietniu 2023 r. będzie obchodzona 80. rocznica wybuchu powstania w warszawskim getcie. Do tematu czynnego oporu ludności żydowskiej wobec niemieckiej polityki eksterminacji nawiążą uczestnicy panelu „Walka i opór społeczności żydowskiej podczas okupacji niemieckiej w Polsce”, który odbędzie się 14 kwietnia.

Patronem medialnym Kongresu Pamięci Narodowej jest „Wszystko co Najważniejsze”.

Patriotyzm pamięci

.„Patriotyzm pamięci – to przedmiot jednego z kilku ważnych, ale źle prowadzonych polskich sporów” – pisze Prof. Anna CEGIEŁA, kierownik Zakładu Edytorstwa i Stylistyki oraz Obserwatorium Etyki Słowa w Instytucie Polonistyki Stosowanej.

Jak podkreśla, „patriotyzm pamięci to działania różnego typu – poszukiwanie prawdy o przeszłości, także tej trudnej prawdy o błędach i grzechach naszych przodków, przekazywanie wiedzy o ludziach i wydarzeniach ważnych dla naszej tożsamości, zwłaszcza tej wiedzy, którą latami ukrywano, dopominanie tego, co kazano nam na zawsze zapomnieć, rehabilitacja ludzi, których za patriotyzm skazano na śmierć lub, jak Eugeniusza Kwiatkowskiego, wykluczono z życia publicznego. Jesteśmy im przecież winni szacunek i wdzięczność”.

„Celem tak rozumianego patriotyzmu jest zakorzenienie naszej tożsamości w tradycji solidarnego działania dla dobra wspólnoty i stworzenie pewnej przeciwwagi dla myślenia o ojczyźnie jako instytucji, która służy wyłącznie temu, byśmy mogli realizować nasze indywidualne potrzeby, i od której wszystko się nam należy. O takich wartościach, jak odpowiedzialność, solidarność, responsywność, bezinteresowność, nie opowiada się na lekcjach i wykładach. Powinno się je pokazywać, zwłaszcza teraz – w dobie rozchwiania norm powinnościowych jako coś realnie istniejącego kiedyś i dziś. Inaczej mówiąc, patriotyzmu pamięci potrzebujemy do zachowania tożsamości oraz ciągłości myślenia prospołecznego” – twierdzi prof. Anna CEGIEŁA. 

PAP/Maciej Replewicz/WszystkoCoNajważniejsze/PP