Krzysztof Wyszkowski oraz profesorowie Jan Draus, Wojciech Polak, Mieczysław Ryba i Tadeusz Wolsza powołani do Kolegium IPN

W czwartek Marszałek Sejmu Elżbieta Witek wręczyła akty powołań członkom Kolegium IPN – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Pragnę życzyć, aby wszystkie programy Instytutu Pamięci Narodowej, zwłaszcza te edukacyjne, były kontynuowane” – powiedziała podczas uroczystości.

Uchwała Sejmu w sprawie powołań do Kolegium IPN

.Sejm uchwałą z 16 czerwca br. powołał do kolegium IPN: prof. dra hab. Jana Drausa, prof. Wojciecha Polaka, dra hab. Mieczysława Rybę, prof. Tadeusza Wolszę oraz opozycjonistę z okresu PRL, Krzysztofa Wyszkowskiego.

„Śledząc panów dorobek naukowy, działalność i wypowiedzi, muszę powiedzieć, że zawsze skłaniają one do refleksji i przemyśleń. Czasem burzą one stereotypy i idą pod prąd, ale na tym właśnie polega praca naukowa, aby podchodzić do wszelkich zjawisk i zdarzeń w sposób krytyczny. Osiągnięcia IPN są bardzo bogate. Pragnę życzyć, aby wszystkie programy IPN, zwłaszcza te edukacyjne były kontynuowane” – powiedziała Marszałek Witek. Podkreśliła ona szczególną „rolę edukacyjną instytutu”.

„Sejm podchodzi do tych projektów bardzo poważnie” – wskazała. Marszałek przypomniała także, że prof. Wolsza wspiera Sejm w ogólnopolskim konkursie wiedzy o zbrodni katyńskiej „Polskie Serce Pękło. Katyń 1940”.

Działalność edukacyjna IPN oraz rola Kolegium

.„Działalność edukacyjna IPN jest tak ważna, zwłaszcza teraz, gdy młodzi ludzie coraz częściej przenoszą się do internetu. To jest trudne i wymaga naprawdę atrakcyjnych form przekazu, aby to do nich skutecznie trafiło” – oceniła.

„Naukowe, a więc krytyczne podejście to stałe poszukiwanie nowych źródeł. Państwa dorobek naukowy jest olbrzymi. Część z panów także osobiście tworzyła historię i brała udział w historycznych wydarzeniach poprzez działalność wolnościową” – przypomniała.

„Naszym zadaniem jest pielęgnowanie dziedzictwa, ale przede wszystkim – przekazywanie go młodemu pokoleniu” – stwierdziła.

Kolegium IPN jest organem opiniodawczo-doradczym prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Kolegium wskazuje dla Sejmu kandydata na prezesa IPN, opiniuje kandydatury na kierownicze stanowiska, zatwierdza centralne projekty oraz wskazuje kierunki badań naukowych prowadzonych przez instytut. W czwartek odbędzie się pierwsze posiedzenie Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Prof. Tadeusz Wolsza przewodniczącym Kolegium IPN

Na stanowisko Przewodniczącego Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu powołany został prof. Tadeusz Wolsza.

Profesor Tadeusz Wojciech Wolsza urodził się 13 maja 1956 r. w Oławie. Studia wyższe – historię i nauki polityczne ukończył na Uniwersytecie Wrocławskim w 1979 r. i 1981 r.

W trakcie studiów w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Wrocławskiego był współzałożycielem Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS). W 1981 r. został przyjęty na studia doktoranckie w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego wstąpił do NSZZ „Solidarność” (jest członkiem organizacji do dnia dzisiejszego, z regulaminową przerwą od 2011 r., związaną z działalnością w Radzie Instytutu Pamięci Narodowej). W 1987 r. obronił pracę doktorską

Obok badań związanych w historią zbrodni katyńskiej i więziennictwa w PRL zajmuje się również postawami środowisk twórczych, naukowych i dziennikarskich w latach 1945–1990. W ramach projektów badawczych Instytutu Pamięci Narodowej koordynował pracę zespołu zajmującego się postawami dziennikarzy. Z tego zakresu światło dzienne ujrzały cztery tomy pod jego redakcją (Dziennikarze władzy, władza dziennikarzom. Aparat represji wobec środowiska dziennikarskiego 1945–1990, Warszawa 2010; Wolne media? Środowisko dziennikarskie w 1989 roku, Warszawa 2010, Wbrew partii i cenzurze. Media podziemne w PRL, Warszawa 2012; Nie tylko niezłomni i kolaboranci. Postawy dziennikarzy w kraju i na emigracji 1945–1989, Warszawa 2014).

Ogółem jego dorobek składa się z ponad 250 prac naukowych i popularnonaukowych.

Od końca lat osiemdziesiątych XX w. prof. Wolsza jest członkiem redakcji czasopisma „Dzieje Najnowsze” – najbardziej rozpoznawalnego na świecie polskiego kwartalnika naukowego, zajmującego się historią XX wieku. Od 2005 r. jest redaktorem naczelnym. Od kilku lat wchodzi w skład komitetów redakcyjnych czasopism. W latach 2011–2016 z wyboru Sejmu RP był członkiem Rady Instytut Pamięci Narodowej. 23 czerwca 2016 r. powołany przez Senat na członka Kolegium IPN.

W 2017 r. został laureatem Nagrody im. Janusza Kurtyki w 2017 za pracę „Dotyk Katynia. Wojenne i powojenne losy Polaków wizytujących Katyń w 1943 roku”.

Na pierwszym posiedzeniu 28 czerwca 2016 r. został wybrany na zastępcę przewodniczącego Kolegium IPN. Funkcję pełnił przez pięć kadencji, do 27 czerwca 2021 r. W wyniku wyborów 15 czerwca 2021 r. został przewodniczącym Kolegium IPN. W 2022 r. został powołany do Rady Odbudowy Pałacu Saskiego.

Znaczenie edukacji historycznej

.„Doświadczony nauczyciel historii wie, że młodzież można zainteresować historią, przedstawiając tajemnice lub wydarzenia niejednoznaczne. Ważne, by tych tajemnic nie „wyjaśniać” do końca. Warto, by uczeń sam dręczył się brakiem ostatecznej odpowiedzi, a nawet w tym drążeniu prawdy trzeba go umacniać” – pisze prof. Wojciech ROSZKOWSKI, historyk, publicysta, specjalista w zakresie badań nad dziejami XX w.

Jak podkreśla, „rzadko myślimy o tym, czym naprawdę jest historia. Słowo to przypomina najczęściej szkołę i pamięciowe opanowywanie dat oraz nazwisk, co wydaje się nam działaniem bez praktycznego znaczenia. Tymczasem historią jest wszystko to, co było. Wszystko, co dotyczy nas samych, naszych bliskich, naszej okolicy, naszego kraju i wreszcie wszystkich ludzi, bo bardzo wielu z nich miało bezpośredni lub pośredni wpływ na to, jak żyjemy i kim jesteśmy. Każdy młody człowiek, który dorasta do świadomości samego siebie, zaczyna w pewnym momencie oceniać swoich rodziców. Często robi to bezrefleksyjnie. A powinien zrozumieć, jak ich ukształtowały ich wybory życiowe i ich wychowanie, ale także okoliczności historyczne, w jakich dorastali. Sięgając nieco dalej, winien zrozumieć, jaką rolę w zbiorowych losach Polaków odegrali na przykład Stalin i Hitler. Umiejętność ogarnięcia takich ogólniejszych zależności jest fundamentem dorosłości. Bez minimalnej świadomości tak rozumianej historii nie wiadomo, kim jesteśmy. Świadczą o tym najdobitniej opowieści o bezradności ludzi dotkniętych amnezją”.

„Bez historycznie ukształtowanej świadomości obywatelskiej nie będziemy naprawdę wiedzieć, po co i dla kogo mamy rozwijać swój potencjał technologiczny i ekonomiczny. W dzisiejszych czasach, gdy przytłacza nas teraźniejszość, zmienność i przypadkowość, a w tak osłabioną świadomość wtłacza się niemal siłą idiotyczne prawdy antropologii nieograniczonej, dobre rozumienie historii jest niezwykle ważne. Tym dobrym rozumieniem historii jest umocnienie kryteriów oceny, co było ważne, a co nie, oraz co było wartościowe, a co nie, a nawet, choć o tym wręcz wstyd wspominać, odróżnianie tego, co było, od tego, czego nie było” – pisze prof. Wojciech ROSZKOWSKI.