Losy Polaków w Argentynie przez pryzmat rodziny Moszoro - wystawa IPN

Niezwykłe losy rodziny Polaków z Kresów uciekających przed reżimem sowieckim aż do Argentyny to temat fascynującej wystawy własnie otwartej w Muzeum Niepodległości w Warszawie. Wystawa składa się z pamiątek przekazanych przez potomków Kazimierza i Ludmiły Moszoro.

Niezwykłe losy rodziny Moszoro

.Rodzina Kazimierza i Ludmiły Moszoro, podpobnie jak wiele innych polskich rodzin zamieszkujących przed wojną Kresy wschodnie Rzeczypospolitej to niezwykła opowieść o podróży z Polski do Argentyny i perypetiach Polaków tam osiadających. Pamiątki po nich przekazał do IPN ich syn – Bartłomiej Stanisław Moszoro, konsul honorowy RP w Rosario w Argentynie.

Głównymi bohaterami ekspozycji są Kazimierz Moszoro, absolwent Politechniki Lwowskiej, działacz Młodzieży Wszechpolskiej, żołnierz wojska polskiego i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, i jego żona, Ludmiła z Dąbrowskich, harcerka, studentka Uniwersytetu Jana Kazimierza, zaangażowana w konspiracyjną działalność w podziemiu związanym z ruchem narodowym, więźniarka KL Auschwitz i KL Ravensbrück.  

Kazimierz i Ludmiła, obydwoje pochodzący z rodzin o silnych tradycjach patriotycznych i religijnych, w obliczu sowieckiej okupacji kraju podjęli trudną decyzję o emigracji. Na swoją drugą ojczyznę wybrali Argentynę. Pozostając na obczyźnie aktywnie działali w środowisku polonijnym w Rosario, kultywując polski język i tradycje, a wartości patriotyczne przekazali swoim dzieciom: córce Julii Barbarze oraz synom: Antoniemu Romanowi, Bartłomiejowi Stanisławowi i Stefanowi Aleksandrowi.

W historii rodziny Moszoro odbijają się losy całego pokolenia Polaków, których plany i marzenia zburzyły II wojna światowa i komunistyczne rządy w kraju. Wystawa nie tylko przypomina dramatyczne losy Kazimierza i  Ludmiły oraz ich bliskich, ale także prezentuje życie i działalność środowiska polskich emigrantów w Argentynie i ich silne związki z Ojczyzną.

.Wystawa składa się z dwujęzycznych (polsko-hiszpańskich) plansz tematycznych prezentujących: pochodzenie Kazimierza i Ludmiły, ich losy wojenne, działalność polonijną na emigracji, historię kolejnych pokoleń rodziny, a także sylwetki osób związanych z rodziną. Będzie można zobaczyć na niej także cenne artefakty, m.in. nieśmiertelniki i manierkę Kazimierza Moszoro z okresu służby w PSZ oraz modlitewnik Ludmiły Dąbrowskiej który towarzyszył Ludmile od więzienia na Montelupich w Krakowie wraz z własnoręcznie wykonanym z obozowego koca  w KL Auschwitz futeralikiem. Ważnym uzupełnieniem ekspozycji są nieprezentowane dotychczas amatorskie filmy dokumentujące szklak bojowy 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, nakręcone przez żołnierza tej formacji, wieloletniego przyjaciela rodziny Moszoro, Eugeniusza Siedleckiego.

Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających od 5 września do 15 listopada 2024 r. siedzibie Muzeum Niepodległości w Warszawie w pałacu Przebendowskich/Radziwiłłów przy al. Solidarności 62.

W związku z ekspozycją Archiwum IPN przygotowało ofertę lekcji muzealno-archiwalnych dla uczniów klas 7–8  szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych połączonych ze zwiedzaniem ekspozycji z omówieniem (szczegóły od 5 września).

Wystawie towarzyszy cykl spotkań otwartych, połączonych z kuratorskim oprowadzaniem po wystawie. Pierwsze z nich, z udziałem przedstawicieli rodziny Moszoro: Bartłomieja Stanisława Moszoro, konsula honorowego RP w Rosario w Argentynie i ks. Stefana Aleksandra Moszoro-Dąbrowskiego, wikariusza regionalnego Prałatury Personalnej Opus Dei w Regionie Europa Środkowo-Północna odbędzie się 30 września o godz. 17.00.

ad/WszystkocoNajważniejsze