Malaria zagraża populacji ponad połowy państw na świecie

Malaria to jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych na świecie. Występuje w ponad 100 krajach. Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia na całym świecie co dwie minuty umiera na nią jedno dziecko poniżej 5. roku życia. We wtorek przypada Światowy Dzień Walki z Malarią.

Malaria

.Malaria to najczęściej występująca na świecie choroba zakaźna, na którą każdego roku umierają setki tysięcy ludzi, w większości dzieci. Występuje w ponad 100 krajach. Malarią można się zarazić poprzez ukąszenie komara, który przenosi pasożyty wywołujące tę chorobę. Pierwszymi objawami jest wysoka gorączka do 40 stopni i dreszcze. Gorączka przebiega falami i nasila się co kilka dni. Mogą wystąpić też bóle głowy i mięśni, osłabienie i biegunka, kaszel, żółtaczka, nudności i wymioty. U części pacjentów dochodzi o powikłań zaburzeń krążenia, oddychania, niewydolności wielonarządowej i śmierci. Malaria jest szczególnie groźna dla małych dzieci i osób o obniżonej odporności (kobiety w ciąży, chorzy na HIV/AIDS).

W Polsce choroba nie występuje, ale co roku odnotowuje się przypadki malarii wśród osób, które wróciły ze strefy tropikalnej lub subtropikalnej. Turyści, którzy planują wakacje w tropikach, powinni zadbać o profilaktykę malaryczną: są leki, które trzeba przyjmować przed wyjazdem, w trakcie pobytu i po powrocie z terenów zagrożonych.

Szczepionka na malarię

.Polska Misja Medyczna informuje, że pod koniec 2021 roku, kiedy świat powoli podnosił się po pandemii COVID-19, pierwsza na świecie szczepionka na malarię została zarekomendowana przez WHO. W ramach programu pilotażowego w Ghanie, Kenii oraz Malawi zaszczepionych przynajmniej jedną dawką zostało około 1 400 000 dzieci między 5 a 17 miesiącem życia.

„Wykazano, że preparat Mosquirix gwarantuje ochronę na poziomie 39 proc., ogranicza występowanie ciężkich przypadków, a przy dodatkowej terapii z użyciem znanych leków przeciwmalarycznych pozwala zmniejszyć ilość hospitalizacji i zgonów nawet o 70 proc.. W tym samym czasie nad drugą szczepionką, R21, pracowali naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego. Udoskonalone rozwiązanie może być podawane aż do 36 miesiąca życia i zapewnia skuteczność na poziomie 77 proc. – jako pierwsze osiągając zakładany przez WHO minimalny próg 75 proc.” – wskazuje Polska Misja Medyczna.

W minionym tygodniu Ghana, jako pierwszy kraj na świecie, zatwierdziła szczepionkę na malarię, opierając się na badaniach prowadzonych nad bezpieczeństwem i skutecznością podczas prowadzonego programu pilotażowego z udziałem prawie 5 tys. dzieci. Kolejnym krajem deklarującym wykorzystanie szczepionki jest Nigeria. Tylko w tym roku wyprodukowanych ma zostać 20 milionów dawek, a każda z nich będzie kosztować ok. 3 USD. Co najmniej 28 krajów w Afryce planuje ubiegać się o wsparcie w zakupie szczepionek – informuje PMM.

Choć na liście państw narażonych na ryzyko występowania malarii znajduje się wiele pozycji, ponad połowa śmiertelnych przypadków jest odnotowywana w zaledwie czterech krajach: Nigerii, Demokratycznej Republice Konga, Nigrze i Tanzanii.

Choroba może przebiegać w łagodny sposób i być wyleczona dzięki stosowaniu leków. Jednak w przypadku dzieci do 5. roku życia, kobiet w ciąży i osób zakażonych innymi wirusami choroba może zagrażać życiu. „Postępujące zmiany klimatu mogą doprowadzić w kolejnych dekadach do rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych przenoszonych przez insekty. Jest to uzależnione od rozszerzania się strefy sprzyjających warunków, szczególnie na obszarach już dotkniętych – w regionach tropikalnych i w gęsto zaludnionych obszarach miejskich w Afryce, Azji Południowo-Wschodniej i obu Amerykach” – podkreśla Polska Misja Medyczna.

Inżynieria genetyczna w walce z malarią

.„Według WHO malaria zabija ponad 580 000 ludzi rocznie na całym świecie, co stawia ją na pierwszym miejscu wśród najgroźniejszych chorób dotykających człowieka. Malaria może być wywoływana przez różne gatunki pierwotniaka z rodzaju Plasmodium (zarodziec)” – pisze Sylwia BORSKA, doktor nauk medycznych.

Jak podkreśla, „leczenie tej groźnej choroby pasożytniczej nie zawsze jest skuteczne, a stosowane farmaceutyki mają wiele skutków ubocznych. U ludzi najczęściej dochodzi do zakażenia wskutek ugryzienia przez komara zainfekowanego zarodźcem ruchliwym (Plasmodium vivax) lub sierpowatym (Plasmodium falciparum). Najcięższa postać choroby, powodująca ciężkie powikłania i często śmiertelna, wywoływana jest przez Plasmodium falciparum i jest przenoszona przez samice komarów z rodzaju Anopheles”.

„W listopadzie 2015 r. naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego opublikowali wyniki badań w prestiżowym czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences, dowodzące, że są oni w stanie stworzyć komary, które nie tylko będą całkowicie odporne na zakażenie zarodźcem wywołującym malarię, ale również mogą przenieść tę cechę na kolejne generacje, bez względu na genotyp osobnika, z którym będą miały potomstwo” – pisze Sylwia BORSKA.

Badaczka dodaje, że „początkowo zaprojektowano komara odpornego na zarodźca, ale owad ten był pozbawiony możliwości szybkiego przekazywania mutacji. System, którego użyto, o nazwie CRISPR-Cas9, pozwala na bardzo precyzyjne modyfikowanie pojedynczych genów, w tym wymianę, wycinanie czy też dodawanie takich, które normalnie nie występują u danego gatunku”.

Jej zdaniem „system CRISPR-Cas9 w połączeniu z poziomym transferem genów to narzędzie o ogromnym potencjale, które dzięki swojej precyzji, prostocie zastosowania i szybkiemu rozprzestrzenianiu się zmiany genetycznej sprawia, że wkraczamy w zupełnie inną erę w dziedzinie inżynierii genetycznej, co może przynieść nieodwracalne konsekwencje dla wszystkich organizmów na naszej planecie”.

PAP/Agata Zbieg/WszystkoCoNajważniejsze/PP