Międzynarodowy program leczenia astronautów "Andromeda" z udziałem polskich studentów

Student Politechniki Krakowskiej wspólnie z naukowcami z Kanady, USA i Austrii będzie pracował w ramach programu „Andromeda” nad nowymi metodami zapobiegania deminaralizacji kości u astronautów, którzy ze względu na przedłużoną ekspozycję na mikrograwitację są bardziej podatni na złamania i osteoporozę.

Przedłużona ekspozycja na mikrograwitację może negatywnie wpływać na układ mięśniowo-szkieletowy astronautów

.Amerykański program „Andromeda”, w ramach którego działa student biotechnologii przemysłowej Kacper Odziomek, to inicjatywa międzynarodowej organizacji non-profit – Deep Space Initative. Jej misją jest wspieranie rozwoju technologii kosmicznych i upowszechnianie wiedzy o nich. Student PK jako jedyny Polak pracuje w zespole „Osteonautica” skupionym na opracowaniu koncepcji nowych środków przeciwdziałających demineralizacji kości u astronautów, spowodowanej przedłużoną ekspozycją na mikrograwitację.

„Projekt, nad którym pracujemy, ma charakter teoretyczny i analityczny. Ja kompletuję i analizuję dostępne wyniki badań medycznych, wykonuję obliczenia lub symulacje komputerowe, a następnie będę proponował wnioski i rozwiązania z obszaru terapii bioregeneracyjnych, z wykorzystaniem między innymi farmakoterapii” – wyjaśnił Kacper Odziomek, cytowany w komunikacie uczelni.

Uczelnia wskazała, że przedłużona ekspozycja na mikrograwitację może negatywnie wpływać na układ mięśniowo-szkieletowy astronautów, a w szczególności powodować utratę masy kostnej, minerałów kostnych, przedwczesną osteoporozę, a także zwiększać podatność na złamania po misji. Dodała, że w wyniku przedłużonej ekspozycji na mikrograwitację zwiększa się również ryzyko kamicy nerkowej – zaburzona homeostaza wapniowa może stanowić bezpośrednią przyczynę powstawania kamieni nerkowych, a kolka nerkowa jest realnym zagrożeniem dla całej załogi.

Program „Andromeda” jest realizowany w ramach Deep Space Initative

.”Zmiany te wynikają przede wszystkim z braku obciążenia, słabej wydajności mięśni, zmniejszonej ogólnej hydrodynamiki i utraty gradientu ciśnienia hydrostatycznego. Ważną rolę odgrywają również predyspozycje genetyczne” – zaznaczył Kacper Odziomek.

Według przywołanych przez niego danych, na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej odnotowano spadek gęstości kości wynoszący ok. 1-1,5 proc. na miesiąc. Obecnie główny środek zaradczy stanowią treningi fizyczne wykonywane do 2 godzin dziennie przez 6 dni w tygodniu na bieżni, ergometrze i ARED, odpowiednio zbilansowane i różnorodne posiłki oraz niekiedy farmakoterapia bisfosfonianami. Nowe metody wspierania bezpieczeństwa zdrowotnego astronautów mają wykorzystywać takie dziedziny nauki, jak biologia, genetyka, biotechnologia i bioinformatyka.

Deep Space Initative została założona w 2021 r. w Stanach Zjednoczonych przez pierwszą astronautkę pochodzącą z Afryki Sarę Sabry. Działa z misją zwiększenia dostępności nauki o kosmosie, realizując założenie, że kosmos należy do całej ludzkości i nie powinien być zarezerwowany tylko dla wybranych. Wokół inicjatywy DSI skupieni są eksperci z całego świata, od inżynierów po prawników, a wśród doradców są specjaliści z NASA. Udział naukowców w programach badawczych DSI ma charakter wolontariatu.

Polska nauka już wie, jak przyciągać świat

.Każdy stypendysta Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej to nie tylko ambasador NAWA, ale przede wszystkim ambasador Polski na świecie – pisze Dawid KOSTECKI.

Wostatniej dekadzie Polska dzięki atrakcyjnej ofercie dydaktycznej, skierowanej do studentów i naukowców, pozycjonuje się, jeśli chodzi o szkolnictwo wyższe, w czołówce krajów europejskich. Dążymy do usytuowania naszych uczelni jako partnerów i konkurentów dla prestiżowych ośrodków akademickich z przekonaniem, że niesiemy cenne doświadczenia i odkrycia, które zmienią bieg przyszłości.

Zgodnie z rezultatami projektu Atlas z 2022 roku, realizowanego z inicjatywy Institute of International Education, Polska plasuje się na szóstym miejscu w Europie pod względem liczby studentów zagranicznych. Sam fakt, że aż 7,3 proc. osób pobierających naukę w naszym kraju to obcokrajowcy, pozwala wierzyć w siłę naszej edukacji, która nie ma granic i dociera do najdalszych zakątków świata. W dobie globalizacji, gdy nacisk kładzie się na tworzenie wspólnej płaszczyzny badawczej, absolwenci polskich uniwersytetów odgrywają rolę ambasadorów dziedzictwa narodowego po powrocie do krajów macierzystych by poszerzać wiedzę o możliwościach, jakie oferuje im Polska.

Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA) już od sześciu lat inicjuje i wspiera proces umiędzynarodowienia. Szczególnym osiągnięciem Agencji jest jej zaangażowanie w drugi największy w Europie program mobilnościowy – CEEPUS (Środkowoeuropejski Program Wymiany Uniwersyteckiej) – w którym kraje Grupy Wyszehradzkiej, Austria oraz Bałkany mogą intensyfikować współpracę akademicką. To tylko niewielki fragment naszego bogatego portfolio dla studentów, naukowców i instytucji. Zajmujemy się również promocją i upowszechnianiem wiedzy na temat języka polskiego jako obcego na poziomie akademickim.

Ustawodawca, nadając NAWA tak szerokie kompetencje, miał świadomość, że istniejące podmioty szkolnictwa wyższego potrzebują komponentu międzynarodowego. Wyzwania współczesności – pandemia COVID-19 czy wojna na Ukrainie – wypełniły misję NAWA o zdolność do bieżącego reagowania na zachodzące zmiany. Niespełna miesiąc od wybuchu wojny byliśmy w stanie uruchomić program pomocowy dla studentów i doktorantów z Ukrainy („Solidarni z Ukrainą”), a dla naukowców za naszą wschodnią granicą, we współpracy z najbardziej prestiżową agencją grantodawczą na świecie, National Science Foundation, realizujemy program IMPRESS-U, który polega na zakładaniu trilateralnych zespołów badawczych amerykańsko-polsko-ukraińskich. Celem tej inicjatywy jest inkluzja ukraińskiego środowiska akademickiego w międzynarodowe standardy badawcze.

Swoistą arché polskiej nauki jest stale zmieniająca się infrastruktura badawcza. Tworzone nowe centra badań naukowych, szeroko dostępne zbiory biblioteczne czy rosnąca liczba otwieranych Welcome Centre w murach polskich uczelni pozwalają na całkowitą adaptację studenta do nowego środowiska. NAWA od sześciu lat wyznacza nowe ambitne cele poprzez ustanawianie i doskonalenie flagowych programów: Polskie Powroty NAWA, Anders NAWA, Partnerstwa Strategiczne NAWA czy Lektorzy NAWA.

Sześć lat działalności to wystarczająco dużo, aby podsumować to, co już udało się osiągnąć, oraz wyznaczyć nowy, szeroki horyzont działania. Dokumentem stanowiącym sui generis cezurę w dalszym dynamicznym rozwoju Agencji jest uchwalona we wrześniu 2023 roku Strategia rozwoju NAWA na lata 2024–2030. Z jednej strony kompendium to stanowi bilans dotychczasowej działalności, z drugiej zaś stało się asumptem do zainicjowania prac nad ogólnokrajową strategią umiędzynarodowienia nauki i szkolnictwa wyższego. Mam nadzieję, że w ciągu najbliższych dwóch lat powstanie jakościowo bardzo dobry akt, który będzie wypracowany w toku pogłębionej debaty ze środowiskiem naukowym i akademickim. Już w przyszłym roku wzorem Narodowego Kongresu Nauki rozpoczynamy cykl spotkań konsultacyjnych od Szczecina do Rzeszowa, tak aby rektorzy, decydenci sektora akademickiego, kadra naukowa i administracyjna, eksperci ds. umiędzynarodowienia mogli wnieść swój wkład w kształt tego dokumentu.

Świat akademicki staje przed wieloma wyzwaniami. Jednym z nich jest zjawisko drenażu mózgów, które polega na skłanianiu specjalistów wysokiej klasy do podejmowania pracy w krajach uprzemysłowionych przez zapewnienie im lepszych warunków ekonomicznych i nowoczesnej organizacji pracy. Odpowiedzią państwa polskiego na opisany fenomen jest program Polskie Powroty NAWA. Agencja zapewnia atrakcyjne warunki wynagrodzenia, pokrywa koszty przesiedlenia, zapewnia możliwość założenia własnego zespołu badawczego, aby zachęcić najlepszych polskich naukowców z zagranicy do powrotu nad Wisłę i prowadzenia badań naukowych. Realizacja programu nie byłaby możliwa, gdyby nie bardzo dobra współpraca z Narodowym Centrum Nauki i Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, które finansują odpowiednio komponent na badania podstawowe i aplikacyjne dla powracającego badacza. Od 2018 roku do Polski wróciło 71 naukowców – m.in. 20 z Wielkiej Brytanii, 18 z USA, 9 z Niemiec. Jedną z najczęściej spotykanych motywacji wśród beneficjentów Polskich Powrotów, poza aspektem finansowym, jest dążenie do odbudowania relacji z bliskimi mieszkającymi w Polsce na stałe oraz wykorzystanie swoich kompetencji dla szeroko rozumianego dobra swojej ojczyzny. Próba spłacenia owego „długu wdzięczności” to nic innego, jak nowoczesny patriotyzm, patriotyzm jutra, którego tak bardzo w wymiarze zbiorowym potrzebujemy.

Tekst dostępny na łamach Wszystko co Najważniejsze: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/dawid-kostecki-polska-nauka-juz-wie-jak-przyciagac-swiat/

PAP/MB

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 13 czerwca 2025