Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie powiększa swoją kolekcję

Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie (Mazowieckie) powiększyło swoją kolekcję o kolejne starodruki i obrazy. Placówka oprócz działalności wystawienniczej organizuje także koncerty, festiwale i spektakle.

.Istniejące od ponad 60 lat Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie jest jedyną w Polsce i na świecie instytucją muzealną poświęconą wybitnemu poecie doby renesansu. Muzeum stale powiększa swoje zbiory. Wśród ostatnich nabytków są m.in. starodruki. Są wśród nich m.in. wydania dzieł Jana Kochanowskiego z XVI, XVII i XVIII w., a także wydawnictwa religijne, rozprawy naukowe i literatura piękna. „Niektóre starodruki wyróżniają się bogatym zdobnictwem i piękną oprawą” – podkreślił dyr. muzeum Ireneusz Domański.

W ostatnim czasie placówka wzbogaciła się o kolejne eksponaty. Samorząd Województwa Mazowieckiego przeznaczył na ten cel 65 tys. zł. To m.in. „Statuta Regni Poloniae in Ordinem alphabeti digesta” (tł. Statuty Królestwa Polskiego ułożone w porządku alfabetycznym), wydane po raz pierwszy w 1570 r., autorstwa Jana Herburta (1508-1576). Ten XVI-wieczny historyk, jako jeden z pierwszych, dokonał kompleksowego ujęcia, czyli skodyfikowania prawa staropolskiego. Herbut i Kochanowski utrzymywali bliskie kontakty.

Do czarnoleskiego muzeum trafiło także wydane w Bazylei w 1543 r. dzieło Publiusza Terencjusza „Comoediae sex elegantissimae” (tł. Sześć najelegantszych komedii). Prace tego rzymskiego komediopisarza (ok.195-159 p.n.e.) były dobrze znane mistrzowi z Czarnolasu. Zdaniem Domańskiego, to wydanie niezwykle ciekawe; zawiera zawierające dedykację Erazma z Rotterdamu dla Jana i Stanisława Bonerów, krakowskich patrycjuszy związanych z Czarnolasem i Janowcem poprzez rodzinę Firlejów.

W kolekcji w Czarnolesie od niedawna znajduje się także „Enchiridion Psalmorum” z 1532 roku (tł. Podręcznik Psalmów) Jana Compensisa (1490-1538), holenderskiego filozofa i teologa, który od 1534 r. był wykładowcą na Akademii Krakowskiej. To jedna z pierwszych łacińskojęzycznych parafraz psalmów, którą dokładnie przestudiował Jan Kochanowski, przystępując do pracy nad własnym, polskim już przekładem „Psałterza Dawidów”.

Dyr. muzeum podkreślił, że dzięki najnowszym zakupom, w Czarnolesie powstaje kolekcja portretów dawnych właścicieli miejscowych dóbr z rodziny książąt Jabłonowskich herbu Prus III. W zbiorach są obecnie trzy portrety przedstawicieli rodu: Józefa Aleksandra Jabłonowskiego, właściciela Czarnolasu w latach 1761-1777, jego córki Teofili Jabłonowskiej Sapiehy oraz obraz przedstawiający Jadwigę z Jabłonowskich Lubomirską (1819-1894), córkę Teresy z Lubomirskich Jabłonowskiej i Maksymiliana Jabłonowskiego – właścicieli Czarnolasu w latach 1834-1847.

W marcu muzeum kupiło również miedzioryt „Unia Lubelska 1569”, według obrazu Jana Matejki, autorstwa Henryka Redlicha (1838-1874). Grafika ta uzupełni tematycznie wystawę stałą tj. część poświęconą pobytowi Kochanowskiego jako sekretarza na dworze królewskim.

Cennym obiektem zakupionym na aukcji w lutym jest mapa z około 1650 r. Joannesa Jannsoniussa „Novissima Poloniae Regni Descriptio” (tł. Najnowsza mapa Królestwa Polskiego z rysunkami). Jest to miedzioryt kolorowany. W jego prawym roku znajduje się dedykacja poświęcona gdańskiemu rajcy, burmistrzowi i burgrabiemu królewskiemu Mikołajowi Pahlowi, wraz z jego rodowym herbem. Niezwykłym i bardzo rzadkim obiektem jest karta pergaminowa z zapisem tekstowo-nutowym. Pochodzący z przełomu XV i XVI w. pergamin jest zapisany dwustronnie. Zawiera fragment tekstu liturgicznego zapisany na cztero-linii z ozdobnymi, kolorowanymi inicjałami.

Muzeum Jana Kochanowskiego rozpoczęło działalność we wrześniu 1961 r. Od ponad dwóch lat jest samodzielną instytucją kultury; wcześniej podlegało Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Siedzibę czarnolskiego muzeum stanowi XIX-wieczny dworek rodziny Jabłonowskich, który powstał w miejscu dawnego dworu Kochanowskich.

Placówka bardzo zmieniła się w ostatnich latach. Dzięki funduszom unijnym przeprowadzono m.in. modernizację i rewaloryzację kompleksu parkowo-dworskiego. Powstała też nowa interaktywna wystawa „Jan Kochanowski – duch miejsca, klimat epoki”. W muzeum odbywają się koncerty, festiwale i spektakle plenerowe. Najbliższy koncert zaplanowano na Niedzielę Palmową. Z utworami Beethovena, Mozarta, Vivaldiego, Wieniawskiego i Chopina wystąpi duet skrzypcowo – fortepianowy: Natalia Dąbrówka i Rafał Hołub.

Czy w Polsce doceniamy sztukę?

.Na to pytanie na łamach Wszystko co Najważniejsze odpowiedział prof. Łukasz HUCULAK. Jak już na początku wskazał, sztuka nie jest rozrywką łatwą.

„Przez pryzmat romantycznej hegemonii słowa, noblowskich sukcesów i tematycznej jednoznaczności naszego narodowego malarza – Jana Matejki – Polaków uznaje się za naród wybitnie uwrażliwiony na słowo, wizualnie zaś, za sprawą mrocznego klimatu, nieco nieczuły – wskazał prof. Huculak. 

PAP/Ilona Pecka/WszystkocoNajważniejsze