Na Korsyce odkryto warsztat ceramiczny z wczesnej epoki żelaza

Naukowcy z francuskiego Narodowego Instytutu Badań Archeologicznych Prewencyjnych (INRAP) w trakcie wykopalisk prowadzonych nad laguną Étang de Diane, znajdującą się na wschodnim wybrzeżu Korsyki we Francji, odkryli pozostałości starożytnego warsztatu, który specjalizował się w produkcji płytek ceramicznych. Jak wynika z przeprowadzonego przez specjalistów datowania miejsce to pochodzi z I wieku n.e.

Starożytny warsztat ceramiczny znad laguny Étang de Diane

.Na obszarze brzegowej laguny Étang de Diane, która w antycznych czasach służyła najpierw za port dla Greków, a następnie Rzymian, została zaplanowana duża inwestycja deweloperska. W związku jednak z tym, iż teren ten ma istotną wartość historyczną i uznano, że mogą kryć się tam rozmaite skarby sprzed wieków, to zaplanowano ratownicze badania archeologiczne. Działania te mają na celu ocalenie wszystkich możliwych artefaktów i zabytków z tego miejsca nim nie rozpocznie się jeszcze budowa kompleksu deweloperskiego. Tymczasem jest co przeszukiwać, gdyż laguna Étang de Diane zajmuje powierzchnię 3 tys. m2. Zalew ten znajduje się tuż przy miejscowości Alerii (a częściowo w jej obrębie) oraz wpada do Morza Tyrreńskiego. Wykopaliska w tym miejscu rozpoczęły się z kolei w lipcu 2024 r.

Nieopodal samej laguny znajduje się niewielkie wzgórze – to właśnie u jego południowego zbocza, z którego dobrze widać zalew, znajdują się pozostałości po osadzie z epoki żelaza, która była pierwszym znanym przypadkiem osadnictwa ludzkiego w tej części Korsyki. O tej pierwszej fazie osadnictwa sprzed wieków świadczy około 50 struktur, w który znajdowały się przykłady lokalnej produkcji ceramicznej, jak i ceramiki importowanej od Etrusków. Oprócz tego archeolodzy w trakcie badań natrafili na liczne narzędzia wykonane z kamienia. Obecność na miejscu wykopalisk licznych dołów posłupowych wskazuje, iż ta korsykańska społeczność wykorzystywała w budownictwie nietrwałe materiały.

.Odkrycie dużych dołów, w których znajdowały się resztki węgla drzewnego, rozdrobnione kamienie młyńskie i rozbite wazy, wskazuje na to, iż w tej części osady znajdowała się strefa mieszkalna. Natomiast zidentyfikowane układy z kamiennych otoczaków prawdopodobnie pełniły funkcję fundamentów budynków. Chociaż zasięg osadnictwa w epoce protohistorycznej tej społeczności wykraczał obszarem zdecydowanie poza teren samej wybrzeżnej laguny Étang de Diane, to nie sposób jest określić jej dokładne granice. Problemem dla badaczy jest też określenie funkcji poszczególnych struktur, gdyż znajduje się w nich zbyt mało szczegółów lub innych obiektów, które mogłyby wyjawiać ich dokładne przeznaczenie.

Jak kilka tysięcy lat temu produkowano ceramikę?

.Wiemy jednak, że w osadzie położonej nad laguną Étang de Diane, która pochodzi z wczesnej epoki żelaza, znajdował się warsztat specjalizujący się w produkcji płytek ceramicznych oraz dachówek. Był on położony dokładnie tuż nad samą wodą. Jak wynika z oświadczenia francuskiego Narodowego Instytutu Badań Archeologicznych Prewencyjnych (INRAP), we wnętrzu starożytnego pomieszczenia można było znaleźć pełno dowodów i śladów pozostawionych w związku z procesem produkcji ceramiki.

Jak wyglądał ten proces produkcyjny sprzed dwóch tysięcy lat? Najpierw ceramicy zaczynali swoją pracę od oczyszczania gliny, co też czyniono w dużym basenie specjalnie przeznaczonym do mycia kafli (tegulae), które miały średnicę 4,30 m. Następnym etapem było wypalanie kafli terakotowych w piecu z komorą grzewczą oraz dwie komory spalania. Piec ten znajdował się w oddzielnym budynku, którego ściany były wzmocnione otoczakami osadzonymi w zaprawie wapiennej.

Obok budynku z piecem znajdowała się kolejna konstrukcja o grubych ścianach, wspieranych przez przypory. Zdaniem archeologów z kolei ta konstrukcja pełniła funkcję magazynu, w którym przechowywano i segregowano gotowe dachówki. Poza obrębem tego budynku odkryto kilka dużych dołów, w których znajdowały się odpady poprodukcyjne, w tym uszkodzone i niewłaściwie wypalone dachówki. W trakcie wykopalisk na terenie warsztatu archeolodzy odkryli osiem pochówków. Większość grobów była wykonana z dachówek i kamienia – w jednym z miejsc pochówku znajdowała się zaś ceramiczna urna z prochami. Wśród innych znalezisk jakie zostały odkryte na terenie stanowiska archeologicznego w Aléria, nad laguną Étang de Diane, znajdowało się kilka kolejnych struktur oraz więcej wiekowej ceramiki i narzędzi z wczesnej epoki żelaza. Archeolodzy planują przeanalizować wszystkie znaleziska w laboratorium na początku 2025 roku.

Oprac. MJ