Najstarsze w Polsce pismo katolickie czyli tygodnik "Przewodnik katolicki" kończy 130 lat

Przewodnik katolicki kiedyś i dziś

Dokładnie 17 stycznia 1895 r. czyli 130 lat temu ukazał się pierwszy numer „Przewodnika katolickiego” – najstarszego obecnie pisma katolickiego w Polsce. „Przewodnik katolicki” ówczesny i dzisiejszy różnią zarówno konteksty, w jakich powstają jak i treść, ale łączy niezmiennie wierność papieżowi, nauce Kościoła i pragnienie pogłębiania wiary katolików w Polsce.

Jak powstał „Przewodnik katolicki”

„Przewodnik katolicki” był osobistą inicjatywą ówczesnego metropolity Poznania i Gniezna abp Floriana Stablewskiego, który pragnął, aby „pisemko to” – jak się wyraził pomagało coraz doskonalej uczestniczyć w sakramentach Kościoła, szczególnie w Służbie Bożej – jak wówczas nazywano Eucharystię. Arcybiskup chciał, aby Przewodnik trafiał zarówno „do najbiedniejszej chatki jak do pałacu” oraz by przyczyniał się do coraz większego zjednoczenia katolików w wierze.

Kontekst polityczny i społeczny najstarszej obecnie katolickiej gazety w Polsce znajdował się w czasach całkowicie innych zarówno pod względem pozycji i roli Kościoła katolickiego, jak i sytuacji katolików w archidiecezji poznańskiej i gnieźnieńskiej. Polska jako taka ciągle nie istniała, zaś w zaborze Pruskim dominowały silne tendencje germanizacyjne, wzmożone od czasu zjednoczenia Niemiec i ponownego ustanowienia Cesarstwa Niemieckiego. Dość przypomnieć słynny do dziś strajk dzieci w szkole we Wrześni pod Poznaniem, protestujących w maju 1901 r. wobec wprowadzenia obowiązku nauki lekcji religii po niemiecku.

Kościół katolicki także znajdował się w momencie zwrotnym. Wprawdzie już nie rządził nim papież Pius IX, który zasłynął z „Syllabusa” – słynnego wykazu stwierdzeń, których według niego nie sposób było pogodzić z nauczaniem Kościoła, a które dziś brzmią jak podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do wolności sumienia. „Przewodnik katolicki” zaczynał się ukazywać niedługo po publikacji encykliki papieża Leona XIII „Rerum novarum”, która zaczynała dostrzegać, że sporo ze współczesnych świeckich postulatów jest do pogodzenia z nauką Kościoła i zwykłym zdrowym rozsądkiem.

Gazeta chciała zarówno informować o życiu Kościoła, jak i rozwijać świadomość obywatelską Polaków z diecezji, w których była wydawana. Zamieszczanie na jej łamach elementów lżejszych takich jak porady prawne, zdrowotne czy wychowawcze a także reklam było nowinką jak na prasę katolicką tamtego czasu. W tej formie „Przewodnik katolicki” ukazywał się nieprzerwanie aż do wybuchu II wojny światowej, zaś wydawanie pisma wznowiono dopiero po śmierci Józefa Stalina czyli w 1956 r.

Stanąć po stronie ludzi – „Przewodnik” dziś

.Współcześnie „Przewodnik katolicki” chce pełnić podobną misję, jak w czasach swojego powstania, nie zajmując jednak stanowiska po żadnej stronie politycznego sporu w Polsce i na świecie. Dużą zmianę przeszedł w 2009 r. zmieniając layout i szatę graficzną na dopasowaną do wymagań współczesności. Oprócz artykułów pogłębiających dotyczących nauki Kościoła, duchowości i ważnych zjawisk życia religijnego w Polsce i na świecie, współczesny „Przewdonik” pisze dużo o kulturze, wychowaniu, problemach psychologicznych i społecznych, starając się przedstawiać obiektywnie różne strony sporów ideowych, pozostając jednak wiernym nauce Kościoła, a przede wszystkim nauczaniu papieża Franciszka.

„Nie chcemy mówić z góry, chcemy raczej stanąć po stronie ludzi i wraz z nimi pytać i szukać odpowiedzi. To uczestnictwo w wyjątkowej przygodzie wiary, choć niełatwej, bo naznaczonej nieraz
wątpliwościami i poszukiwaniem prawdy pośród złożoności ludzkiego życia” – pisze w jubileuszowym numerze pisma jego obecny redaktor naczelny ks. Wojciech Nowicki.

Obecnie redakcję tworzy zespół profesjonalnych dziennikarzy i publicystów w tym duże grono współpracowników z Polski i zagranicy. Kilka miesięcy temu na łamach „Przewodnika” ukazał się również wywiad z wydawcą „Wszystko co Najważniejsze” Erykiem Mistewiczem na temat współczesnych mediów, którego omówienie można znaleźć tutaj: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/pepites/eryk-mistewicz-o-mediach/

W dniu 130. urodzin cała redakcja „Wszystko co Najważniejsze” życzy „Przewodnikowi” kolejnych 130 lat istnienia i dalszego rozwoju.

Anna Druś/WszystkocoNajważniejsze

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 14 stycznia 2025