Niedziela Palmowa to w Szydłowcu jedno z najważniejszych świąt

Mieszkańcy Szydłowca w woj. mazowieckim w symboliczny sposób odtwarzają triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy. W Niedzielę Palmową w południe wysoka na dwa metry drewniana rzeźba Chrystusa na osiołku wjeżdża do miejscowej fary, a za nią podąża procesja.

Niedziela Palmowa w Szydłowcu

.Niedziela Palmowa jest jednym z ważniejszych dni świętowanych w Szydłowcu. Uroczystość gromadzi tłumy mieszkańców i przyjezdnych z okolicznych miejscowości. Tegoroczne świętowanie rozpocznie się kwadrans przed południem, gdy z wieży ratuszowej zabrzmi hejnał wykonany przez muzyków Miejskiej Orkiestry Dętej. Zaraz potem procesja podąży na mszę świętą w kościele św. Zygmunta. Na jej czele pojedzie figura Chrystusa na osiołku, umieszczona na wózku, który ciągną wierni. To kopia XVI-wiecznej rzeźby z Szydłowca, która od wielu lat jest w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Współczesny osiołek palmowy został wykonany w 2005 r. i wówczas tradycja symbolicznego wjazdu Chrystusa do Jerozolimy po stu latach wróciła do Szydłowca na dobre. Oryginalna rzeźba (tzw. osiołek palmowy z Szydłowca) powstała pod koniec XV w., datowana jest na 1460 rok. Figura należała do rodziny Radziwiłłów, związanej z Szydłowcem od 1548 r., i była przechowywana w szydłowieckiej farze. Do muzeum w Krakowie trafiła na początku XX w. Przekazała ją tam wdowa po księciu Michale Radziwille z Nieborowa, po jego śmierci w 1903 r.

Jeden z wspanialszych przykładów polskiej rzeźby późnogotyckiej

/Według historyków sztuki wykonana techniką snycerską figura stanowi jeden ze wspanialszych przykładów polskiej rzeźby późnogotyckiej. Choć nie wiadomo, kto jest jej autorem, przypuszcza się, że może ona pochodzić z warsztatu Stanisława Stwosza, syna słynnego autora wielkiego ołtarza w kościele Mariackim w Krakowie Wita Stwosza.

Tradycyjnie w Niedzielę Palmową w Szydłowcu odbywa się też kiermasz wielkanocny, na którym można kupić ozdoby świąteczne, wyroby rękodzielnicze i domowe wypieki. Kiermaszowi towarzyszą konkursy dla dzieci i dorosłych na najpiękniejszą palmę wielkanocną. Tradycja tzw. Jezuska palmowego (zwanego także dębowym albo lipowym) lub osiołka palmowego była w Polsce kultywowana od średniowiecza po XVIII w. Zwyczaj ten był związany ze średniowiecznymi misteriami i przedstawieniami pasyjnymi, które rozpowszechnione były nie tylko w Polsce, ale też w całej katolickiej Europie.

Niedziela Palmowa

.Z wielkiego bogactwa ikonografii Wielkiego Tygodnia, rozpoczynającego się Niedzielą Palmową, wybieramy kilka przykładów zaczerpniętych ze sztuki wczesnochrześcijańskiej i renesansowej, której niezwykle interesujące dzieła odnaleźć można w Kolekcji Lanckorońskich – pisze prof. Jerzy MIZIOŁEK w opublikowanym na łamach „Wszystko co Najważniejsze” tekście „Niedziela Palmowa i tematy pasyjne w sztuce„.

„Wjazd Chrystusa do Jerozolimy — czyli triumfalna w charakterze procesja w Niedzielę Palmową — znany jest z wielkiej ilości wyobrażeń, z których pierwsze powstały w IV w. Opisują to uroczyste wydarzenie wszyscy czterej ewangeliści. Marek pisze: ,,I przywiedli oślę do Jezusa i włożyli na nie szaty swoje, i usiadł na nie. Wielu zaś słało szaty swoje na drodze, a inni obcinali gałęzie drzew i rzucali na drogę. A ci, którzy szli na przedzie, i ci, którzy postępowali za nim, wołali mówiąc: Hosanna! Błogosławiony, który przybywa w imię Pańskie”.

„Najstarsze zachowane przedstawienia tego wydarzenia powstały dopiero na krótko po czasach Konstantyna Wielkiego i są wzorowane na rzymskich scenach zwanych „adventus”, gdy konsul, wysokiej rangi dowódca wojskowy lub cesarz wjeżdżał do miasta nie na rydwanie a konno. Artyści, rzeźbiący czy mailujący Wjazd Chrystusa do Jerozolimy, przedstawiali tę scenę na ogół bardzo skrótowo, ukazując niejednokrotnie samego tylko Chrystusa jadącego na osiołku i dwóch lub trzech witających Go ludzi. Często jednakże pojawiają się też w tych wyobrażeniach mieszkańcy Jerozolimy oraz brama miasta i osoby postępujące za triumfatorem”.

.”Taką właśnie bardziej rozbudowaną scenę wyrzeźbił nieznany artysta na sarkofagu w watykańskim Museo Pio Crisitiano. Przedstawiony na nim triumf Chrystusa znajduje się z prawej strony frontowej ściany sarkofagu. Młodzieńczy Chrystus siedzi okrakiem na ośle, zbliżając się do bramy miejskiej, prawą rękę wznosząc lekko do góry gestem raczej błogosławieństwa niż powitania. Triumfatorowi towarzyszą trzej mężczyźni, z których jeden nakłada Mu wieniec na głowę. U bramy miasta witają Go dwaj mieszkańcy Jerozolimy, na znak radości i czci niosący gałąź palmy i tkaninę. Grupę tę uzupełniają dzieci: trzech chłopców rozściela tkaninę pod nogi osiołka, jeden trzyma gałązkę palmy, a jeszcze jeden wspiął się na drzewo widoczne w tle” – pisze prof. Jerzy MIZIOŁEK.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-jerzy-miziolek-niedziela-palmowa-i-tematy-pasyjne-w-sztuce/

PAP/MJ