Nobel z medycyny 2025 za odkrycia w immunologii
Nagroda Nobla z medycyny 2025 została przyznana trójce naukowców: Mary E. Brunkow, Fredowi Ramsdellowi i Shimonowi Sakaguchi „za odkrycia dotyczące obwodowej tolerancji immunologicznej”.
Za co przyznano Nobel z medycyny 2025
.Nobel z medycyny 2025 został przyznany za – mówiąc najprościej – odkrycia pomagające ustalić, jak utrzymać układ odpornościowy człowieka pod kontrolą. Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell i Shimon Sakaguchi zostali uhonorowani Nagrodą Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2025 roku za przełomowe odkrycia dotyczące obwodowej tolerancji immunologicznej, która zapobiega szkodom wyrządzanym przez układ odpornościowy.
„Ich odkrycia były decydujące dla naszego zrozumienia funkcjonowania układu odpornościowego i tego, dlaczego nie wszyscy zapadamy na poważne choroby autoimmunologiczne” – wyjaśnił Olle Kämpe, przewodniczący Komitetu Noblowskiego.
Jak pisze Komitet Noblowski w informacji prasowej „Shimon Sakaguchi płynął pod prąd”, kiedy w 1995 dokonał pierwszego kluczowego odkrycia. „W tamtym czasie wielu badaczy było przekonanych, że tolerancja immunologiczna rozwija się wyłącznie dzięki eliminacji potencjalnie szkodliwych komórek odpornościowych w grasicy, w procesie zwanym tolerancją centralną. Sakaguchi wykazał, że układ odpornościowy jest bardziej złożony i odkrył nieznaną wcześniej klasę komórek odpornościowych, które chronią organizm przed chorobami autoimmunologicznymi” – czytamy w uzasadnieniu.
Mary Brunkow i Fred Ramsdell dokonali kolejnego kluczowego odkrycia w 2001 roku, kiedy przedstawili wyjaśnienie, dlaczego konkretny szczep myszy jest szczególnie podatny na choroby autoimmunologiczne. Odkryli, że myszy mają mutację w genie, który nazwali Foxp3. Wykazali również, że mutacje w ludzkim odpowiedniku tego genu powodują poważną chorobę autoimmunologiczną, IPEX.
Dwa lata później Shimon Sakaguchi powiązał te odkrycia. Udowodnił, że gen Foxp3 reguluje rozwój komórek, które zidentyfikował w 1995 roku. Komórki te, znane obecnie jako limfocyty T regulatorowe, monitorują inne komórki układu odpornościowego i zapewniają tolerancję naszych własnych tkanek.
Odkrycia laureatów zapoczątkowały badania nad tolerancją obwodową, stymulując rozwój metod leczenia raka i chorób autoimmunologicznych. Może to również prowadzić do skuteczniejszych przeszczepów. Kilka z tych terapii jest obecnie w trakcie badań klinicznych.
AD
