Odkryto prehistoryczne narzędzia z kości wieloryba

Aż 20 tys. lat liczą narzędzia z kości wieloryba, znalezione nad Zatoką Biskajską w Hiszpanii – informują naukowcy na łamach pisma „Nature Communications”.

Aż 20 tys. lat liczą narzędzia z kości wieloryba, znalezione nad Zatoką Biskajską w Hiszpanii – informują naukowcy na łamach pisma „Nature Communications”.

Najstarsze dowody wykorzystania kości wieloryba jako narzędzi

.Około 20 tys. lat temu mieszkańcy wybrzeża Zatoki Biskajskiej wykonywali narzędzia z kości wieloryba. Naukowcy odnaleźli 83 proste narzędzia kościane, a oprócz nich dodatkowe fragmenty kostne. Są to jedne z najstarszych narzędzi wytwarzanych z kości tych największych zwierząt na Ziemi. Badania były prowadzone przez zespół naukowców z Francji i Kanady.

Wykorzystywanie waleni jako źródła pożywienia i innych surowców mogło być niezwykle ważne w przetrwaniu archaicznych grup ludzkich, które mieszkały na wybrzeżach oceanów. Niestety, wskutek zmian linii brzegowej i nietrwałości materiałów, ślady tej działalności w większości zniknęły. Tym ważniejsze jest zatem najnowsze odkrycie.

Kości wieloryba, pochodzące z hiszpańskiej groty Santa Catalina, zostały przebadane za pomocą spektrometru masowego w celu zidentyfikowania gatunku waleni. Dokonano również datowania za metodą radiowęglową.

„Nasze badania dowodzą, że kości pochodzą od co najmniej pięciu gatunków dużych waleni. Najstarsze datowaliśmy na 19-20 tysięcy lat. Jest to jedno z najstarszych świadectw używania pozostałości wielorybów jako narzędzi” – opisuje Jean-Marc Petillon z francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych.

Co ciekawe, skład chemiczny kości wielorybów wskazuje, że zwierzęta miały nieco inną dietę niż obecnie. Może to oznaczać, że zaszły jakieś zmiany w zachowaniach żywieniowych lub w środowisku morskim. 

Stratyfikacja społeczna w starożytności 

.Na temat nierówności społecznych w starożytnym świecie na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” pisze prof. Carles LALUEZA FOX w tekście „Archeologia nierówności„.

„Tutenchamon za życia był mało znanym faraonem. Istnieją dowody na to, że pochowano go w pośpiechu. Trumna, w której znaleziono mumię Tutenchamona, została wykonana z litego złota i waży ponad 100 kg. Trudno sobie wyobrazić, jak imponujące musiały być pochówki tak potężnych władców starożytnego Egiptu, jak Cheops, Totmes III czy Ramzes II. Niestety, wszystkie one zostały splądrowane jeszcze w starożytności”. 

„Wbrew powszechnemu przekonaniu większość archeologów powiedziałaby, że poszukiwanie skarbów nie jest ich głównym celem; chcą zrozumieć codzienne życie minionych cywilizacji. Mimo to skrajności – bajeczne bogactwa królów i trudna egzystencja zwykłych ludzi – pozwalają zrozumieć to, co można uznać za jeden z głównych celów archeologii: badanie ewolucji życia społecznego w starożytności”.

„Jedną z najbardziej oczywistych metod jest analiza składu inwentarzy grobowych. Bogate pochówki mogą jednak nie być nie tyle dowodem zróżnicowania społecznego, ile próbą zademonstrowania znaczenia i odrębności danej grupy w stosunku do innych. Rozwarstwienie społeczne może opierać się na bogactwie, ale także na osobistym prestiżu i władzy. Dlatego nie zawsze można ocenić różnice społeczne, porównując wyłącznie pochówki”.

”Niektórzy archeolodzy próbowali zastosować zasady ekonomii do zbadania różnic społecznych i porównania danych z różnych miejsc. W badaniu kierowanym przez Samuela Bowlesa z Instytutu Santa Fe, opublikowanym w „Nature” w 2017 r., próbowano odpowiedzieć na to pytanie, stosując współczynnik Giniego – najczęściej używany do pomiaru nierówności dochodów – w odniesieniu do dużej liczby stanowisk archeologicznych, zarówno w Starym Świecie, jak i w obu Amerykach. Na liście stanowisk znalazły się takie miejsca, jak Çatalhöyük w Turcji, Pompeje we Włoszech i Teotihuacán w Meksyku; autorzy określili wymiary domów jako szacunkowe wskaźniki bogactwa tamtejszych społeczeństw” – pisze prof. Carles LALUEZA FOX – cały tekst [LINK].

PAP/ LW

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 4 czerwca 2025