Polka XXI wieku - pomysł na konferencję dla kobiet

7 marca w Reducie Banku Polskiego w Warszawie odbyła się Konferencja Polka XXI wieku. Była to już czwarta edycja wydarzenia, poświęconego kwestiom, które są dla polskich kobiet istotne. Jednym z gości specjalnych była prof. Chantal Delsol, francuska historyk idei, filozof polityki, założycielka Instytutu Badań im. Hannah Arendt oraz ceniona znawczyni Polski i Europy Środkowo-Wschodniej.

Kim jest Polka XXI wieku?

.”Polka XXI wieku to z pewnością kobieta sukcesu na wielu frontach. Jesteśmy kobietami przedsiębiorczymi, rodzinnymi i przywiązanymi do wolności” – piszą organizatorki na stronie internetowej wydarzenia. Konferencja Polka XXI wieku to inicjatywa, która zrzesza kobiety spełniające się w różnych rolach społecznych, pełniące rozmaite funkcje, realizujące się w zawodach ze świata nauki, kultury, sportu, biznesu, czy internetu. Pomysłodawcom „Polki” udało się stworzyć przestrzeń do wymiany różnych kobiecych perspektyw, opowiedzenia inspirujących historii z kobietami w rolach głównych, a także dyskusji o kobiecości we współczesnym, dynamicznie się zmieniającym świecie.

W tym roku tematy paneli, wystąpień gości specjalnych oraz dyskusji dotyczyły obszaru aktywności zawodowej kobiet na rynku pracy, w biznesie i kulturze, problematyki nowych i starych ról kobiecych oraz męskich w nowoczesnym świecie oraz wyzwań współczesności.

Czwartą edycję Konferencji Polka XXI wieku otworzyła prof. Chantal Delsol, która w swoim keynote speech’u poruszyła m.in. kwestie nierówności płci w życiu zawodowym i społecznym oraz jej historyczne i społeczne uwarunkowania. Francuska filozof zwróciła również uwagę na to, że we współczesnym świecie kobiety i mężczyźni wciąż mają wiele trudności i blokad w zrozumieniu się nawzajem.

Jesteśmy na początku trudnej transformacji, która podważa sytuacje uznawane dotąd za wieczne i może prowadzić do nieoczekiwanych konsekwencji. Aby społeczeństwa przyzwyczaiły się do zniesienia pańszczyzny, potrzebne były dwa stulecia wyrównywania szans – w tym czasie pozostawały one niestabilne, a frustracje były silne. Dziś najbardziej widoczną konsekwencją jest cicha, lecz zacięta walka między kobietami a mężczyznami oraz trudność we wspólnym życiu. Można odnieść wrażenie, że dzielą ich całe kontynenty. W rzeczywistości oddziela ich przepaść czasu: bardzo często mężczyźni wciąż żyją mentalnie w XIX wieku, podczas gdy kobiety już w XXI. Jedni tęsknią za minionymi czasami, gdy ich autorytet był „dziedziczny”, monopolistyczny i niekwestionowany; z kolei kobiety pragną, by emancypacja postępowała jeszcze szybciej. Nic dziwnego, że mają trudności ze wzajemnym zrozumieniem – w tej chwili ich ścieżki rzadko się przecinają. Na Zachodzie, aby przenieść kobiety z pozycji istoty, którą należy się opiekować do istoty w pełni autonomicznej, potrzebne było chrześcijaństwo, które tę ideę sformułowało, oraz Oświecenie, które zażądało jej natychmiastowego urzeczywistnienia (mam tu na myśli Oświecenie szkockie, bo francuskie, mimo wielkich haseł, było bardziej patriarchalne niż sam ancien régime…).

Wśród tematów paneli pojawiły się „Spojrzenie na Polskę i Świat”, „Polki robią kulturę”, „Matka-nie matka”. Ciekawy punkt widzenia przedstawili eksperci w panelu „Kryzys męskości”, rzucając światło na przemilczane nierówności edukacyjne i społeczne dotykające mężczyzn. Podczas konferencji głos również zabrały angielska biografka wybitnych kobiet Clare Mulley oraz polska pisarka i psycholog społeczna Natalia de Barbaro.

Konferencja zakończyła się Galą Finałową i wręczeniem nagród dla Laureatek i Finalistek Konkursu Polka XXI wieku. Gośćmi specjalnymi na gali byli Otylia Jędrzejczak, która zwróciła się do kobiet z motywacyjnym przemówieniem oraz muzyk Stan Breckenridge.

Nie ma „Polki jednego wzoru”

.U progu drugiego ćwierćwiecza XXI wieku kobiety przesądzają o wynikach wyborów w Polsce, a nasz gwałtowny awans edukacyjny jest przyczynkiem do wielu sukcesów, ale i rozdarcia społecznego – pisze Jadwiga EMILEWICZ, pomysłodawczyni Konferencji Polka XXI wieku, ekspertka w dziedzinie gospodarki i polityki energetycznej, b. minister rozwoju, przedsiębiorczości i technologii.

Polityka opiera się na założeniu wielości ludzkiej i by mogła stać się szlachetna i wiarygodna, powinna bazować na ludziach, a nie na teorii człowieka. Polityka, która uwzględnia perspektywę kobiecą, nie może przyjąć innego założenia. Jesteśmy różne. Nie ma „Polki jednego wzoru”, dlatego dyskurs o kobietach w przestrzeni publicznej musi uwzględniać wielość perspektyw.

Żyjemy w czasach, w których dominuje dążenie do totalnej emancypacji. Rewolucja płci jest jednym z jej przejawów. Szybka zmiana ról społecznych i relacji między płciami to znak naszych czasów. Cel być może zasadny, bo częściowe porzucenie tradycyjnych ról dało nam, kobietom, szansę na awans społeczny poprzez wejście na rynek pracy lub wybranie „męskich” niegdyś ścieżek kariery. Nie towarzyszyła temu jednak gotowość do wejścia mężczyzn w role tradycyjnie przypisywane kobietom. Dyskurs emancypacyjny – nawet jeśli słuszny – pozbawiony męskiej perspektywy stworzył podstawy do niebezpiecznego z punktu widzenia społecznego konfliktu płci, podsycanego dodatkowo przez partie polityczne.

Jeśli odzyskiwanie podmiotowości przez kobiety – niewątpliwy sukces ruchów emancypacyjnych, mocno zakorzenionych w Polsce od XIX wieku – miał służyć dokonaniu świadomego wyboru własnej ścieżki rozwoju – to przecież nie może oznaczać rozwoju według jedynego wzoru. Nestorka polskiego feminizmu – Narcyza Żmichowska – zakładała różne ścieżki rozwoju kobiet i tak przygotowywała program swoich szkół w XIX wieku! Wiedza miała być potrzebna kobietom przede wszystkim po to, aby mogły podejmować w życiu świadome decyzje i wybierać także różne formy działalności społecznej – publiczne, naukowe, ale też i zwyczajowe funkcje żony i matki. Celem miała być samodzielność, ale nie samotność. (…) Podmiotowość jako zdolność do określenia siebie wobec wspólnoty, widzenia siebie w kontekście, a nie poza nim, daje realną perspektywę wyzwań, przed jakimi stoimy. Świat bez kontekstu nie istnieje. 

Cały tekst dostępny na łamach „Wszystko co Najważniejsze” [LINK]

Oprac. RB