Popularyzator nauki – konkurs nagradzający pasję

Rusza XIX edycja konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis Nauka w Polsce, wydawany przez Fundację PAP. Do udziału w konkursie zaproszeni są dziennikarze zajmujący się tematyką naukową, naukowcy, animatorzy, zespoły i instytucje, popularyzujące naukę. Zgłoszenia można nadsyłać do 17 września.

Popularyzator Nauki

.W ramach konkursu Popularyzator Nauki nagradzani są ludzie i instytucje, które popularyzują naukę wśród Polaków, pomagają innym bliżej poznać i lepiej zrozumieć zjawiska zachodzące wokół człowieka, przybliżają najnowsze wyniki badań naukowych, dzielą się wiedzą i pasją naukową z ludźmi, niezależnie od ich wieku, poziomu wykształcenia i kariery zawodowej odbiorców.

Konkurs organizowany jest przez serwis Nauka w Polsce, wydawany przez Fundację Polskiej Agencji Prasowej.

„Wiemy, że w naszym kraju działa wiele osób i instytucji, które mają duże doświadczenie w popularyzacji nauki; robią to świetnie, twórczo i ciekawie. Są też inspirujące, nowe inicjatywy, warte zauważenia. Jednak nawet najbardziej zasłużeni popularyzatorzy nie zostaną uhonorowani automatycznie. Do konkursu trzeba się zgłosić – osobiście, do czego zachęcamy, albo zostać zgłoszonym przez osoby trzecie” – mówi kierująca serwisem Nauka w Polsce red. Anna Ślązak.

Zgłoszenia można wysyłać do 17 września. Kandydatury należy zgłaszać za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie serwisu Nauka w Polsce (https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C97725%2Cpopularyzatorzy-nauki-znow-poszukiwani.html). Tam również znajduje się regulamin konkursu.

Zgłaszana aktywność powinna trwać nie krócej niż 2 lata.

Polscy naukowcy

.Fizyk w Instytucie Fizyki Maxa Plancka w Greifswaldzie zajmujący się badaniami nad syntezą termojądrową, Marcin JAKUBOWSKI, w tekście „Polscy naukowcy – kreatywni, zaangażowani, myślący poza schematami” zaznacza: „Dzisiejszy świat polskiej nauki to olbrzymia sieć ośrodków badawczych rozrzuconych po całym świecie, w których także dzięki obecności w Unii Europejskiej radzimy sobie doskonale, wnosząc nasze cechy narodowe: kreatywność, zaangażowanie i umiejętność myślenia poza schematami. Czas pokaże, czy doczekamy się kogoś na miarę Mikołaja Kopernika lub Marii Curie-Skłodowskiej”.

Marcin JAKUBOWSKI: Polscy naukowcy – kreatywni, zaangażowani, myślący poza schematami

Kandydatury

.Zakwalifikowane kandydatury oceni Kapituła złożona z przedstawicieli środowiska naukowego, popularyzatorów nauki i przedstawicieli portalu Nauka w Polsce. Obradom przewodniczy prof. Michał Kleiber – przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO, wieloletni prezes PAN, b. minister nauki i informatyzacji, jeden z inicjatorów konkursu. Zgłoszenia ocenia też prof. Magdalena Fikus – popularyzatorka nauki, współorganizatorka warszawskiego Festiwalu Nauki; Robert Firmhofer – dyrektor Centrum Nauki Kopernik, red. Krzysztof Michalski – dziennikarz naukowy Polskiego Radia, dr hab. Robert Mysłajek – biolog i popularyzator nauki, a także przedstawiciel redakcji serwisu Nauka w Polsce. W skład Jury wchodzą też Dariusz Aksamit – działacz Marszu dla Nauki, Wojciech Dindorf – fizyk i matematyk, emerytowany nauczyciel, który upowszechnianiem nauki zajmuje się od kilku dekad; dr Ireneusz Kaługa z Grupy EkoLogicznej; prof. Andrzej Katunin, który popularyzuje m.in. zagadnienia geometrii fraktalnej, Iwona Kieda – reprezentująca Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, dr Magdalena Osial z UW – autorka projektu „Manufaktura Naukowców, czyli Uniwersytet Każdego Wieku” oraz „Fluffy Science”; dr hab. Piotr Sułkowski z Uniwersytetu Warszawskiego, znany z projektu „Zapytaj fizyka”; Michał Szydłowski, który jako Pan Korek prowadzi pokazy naukowe m.in. dla szkół i podczas festiwali nauki; prof. Przemysław Wojtaszek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – pomysłodawca i główny organizator ogólnopolskiej akcji „Noc Biologów”.

Nagrody zostaną przyznane w pięciu kategoriach. O nagrodę w kategorii „naukowiec” mogą się ubiegać osoby popularyzujące naukę od stopnia doktora wzwyż; o nagrodę w grupie „animator” – osoby prowadzące indywidualną działalność popularyzatorską, nieposiadające stopni ani tytułów naukowych, np. studenci i doktoranci, pracownicy administracyjni uczelni. W kategorii „zespół” rywalizują zespoły osób popularyzujących naukę – tworzone np. przez naukowców, animatorów popularyzacji, koła naukowe, osoby pracujące nad wspólnymi projektami na rzecz popularyzacji, animatorów nauki w instytucjach typu muzea. Jest też kategoria „instytucja” – dla instytucji naukowych (np. instytutów, jednostek uczelni), pozanaukowych (np. organizacji pozarządowych, centrów nauki) czy przedsiębiorstw. W kategorii „media” zgłaszają się m.in. dziennikarze, zespoły redakcyjne mediów, blogerzy czy zespoły tworzące strony internetowe.

Jury wybiera również laureata nagrody głównej, który ma wyjątkowe osiągnięcia na polu popularyzacji. Może też przyznać wyróżnienia.

Ogłoszenie wyników konkursu planowane jest na grudzień 2023 r.

Działalność finalistów zostanie zaprezentowana w serwisie Nauka w Polsce PAP – w taki sposób redakcja od lat promuje najlepsze wzorce i pomysły na popularyzację.

Przez 18 lat w konkursie nagrodzono dziesiątki znakomitych popularyzatorów, m.in. filozofa przyrody ks. prof. Michała Hellera, neurobiologa prof. Jerzego Vetulaniego, popularyzatora wiedzy medycznej prof. Piotra Rzymskiego z AM w Poznaniu, autora telewizyjnych programów Wiktora Niedzickiego, popularyzatora astronomii Karola Wójcickiego, duet „Crazy Nauka”, twórców portalu „Nauka o klimacie”, a także instytucje takie jak Centrum Nauki Kopernik, Polska Akademia Dzieci, Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego czy Centrum Popularyzacji Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

Laureatami ubiegłorocznej edycji są dr Paweł Grzesiowski, pediatra, prezes Fundacji Instytut Profilaktyki Zakażeń, ekspert Naczelnej Rady Lekarskiej ds. zagrożeń epidemicznych (nagroda główna), dr hab. Wiktor Kotowski z UW – zaangażowany w ochronę ekosystemów bagiennych w Polsce i na świecie, Lubelski Festiwal Nauki, Stowarzyszenie WroSpace z Wrocławia, Agnieszka Krzemińska – dziennikarka naukowa tygodnika „Polityka” i Stanisław Łoboziak z Centrum Nauki Kopernik.

Popularyzacja wiarygodnej wiedzy

.Redaktor naczelny „Wszystko Co Najważniejsze” i profesor zwyczajny w Polskiej Akademii Nauk, prof. Michał KLEIBER, na łamach „Wszystko co Najważniejsze” twierdzi, że: „Złożoność otaczających nas problemów przesądza o potrzebie popularyzacji osiągnięć nauki i szerokiego upowszechniania istniejącej wiedzy. Liczba pojawiających się w przestrzeni publicznej chaotycznych komentarzy, często całkowicie pozbawionych wiarygodnych podstaw, sugeruje, że nie jest to zadanie łatwe i z pewnością konieczne jest dalsze, bardziej niż dotychczas konsekwentne podejmowanie wielu działań przekonująco przybliżających nam dostępną wiedzę. Szerokie, w dodatku chyba rosnące publiczne negowanie podawanych przez ekspertów uzgodnionych przez badaczy faktów i ich konsekwencji stało się naprawdę wielkim publicznym problemem. Agresywne zaprzeczanie ważnym wnioskom wynikającym z istniejącej wiedzy i często pojawiające się, niekiedy już bardzo poważne groźby wobec podających tę wiedzę ekspertów staje się niejako charakterystycznym elementem otaczającej nas rzeczywistości”.

„Żeby nie było żadnych wątpliwości – merytoryczne przytaczanie kontrargumentów czy wręcz sceptycyzm w każdej, nawet najtrudniejszej sprawie nie jest niczym nagannym. Przyznajmy także, że daleki od niezbędnej przejrzystości jest często sposób podawania informacji przez badaczy, niekiedy wręcz łamiący zasady etyki naukowej i prezentujący indywidualne poglądy niepotwierdzone środowiskową opinią” – pisze prof. Michał KLEIBER w tekście „Popularyzujmy wiarygodną wiedzę, aby lepiej rozumieć problemy świata„.