Prof. Artur Ekert uhonorowany nagrodą Royal Society

Pochodzący z Polski matematyk prof. Artur Ekert z Oksfordu został doceniony Nagrodą Milnera przez brytyjskie Royal Society. Badacz ten to jeden z twórców nowej dziedziny wiedzy – kryptografii kwantowej.

Prof. Artur Ekert z nagrodą Royal Society

.Nagrodę dla profesora Ekierta – na rok 2024 – przyznano za „pionierski wkład w komunikację i obliczenia kwantowe, które przekształciły dziedzinę nauk o informacji kwantowej z niszowej aktywności akademickiej w przedsięwzięcie o istotnym dla przemysłu znaczeniu” – poinformował Uniwersytet Oksfordzki. Doroczna Nagroda Milnera (oficjalnie Milner Award and Lecture) jest przyznawana od 2012 r. przez Royal Society, londyńskie towarzystwo naukowe, za „wybitne osiągnięcia z zakresu informatyki dokonane przez europejskiego badacza”.

Profesor Ekert cytowany na stronie Instytutu Matematycznego w Oksfordzie skomentował: „Odkrywanie związków między kryptografią a podstawami teorii kwantowej było fascynującą podróżą. To bardzo satysfakcjonujące widzieć, że moja praca została doceniona. Teoria kwantowa niewątpliwie otworzyła liczne nowatorskie drogi, by lepiej zrozumieć i wykorzystywać naturę, w tym informacje. Z niecierpliwością czekam na to, co przyniesie przyszłość.”

Ekspert w dziedzinie nauk o informacji kwantowej

.Artur Ekert jest pionierem w dziedzinie nauk o informacji kwantowej. Jak podsumowano na stronie jego uczelni, odegrał ważną rolę w przekształcaniu tej dziedziny z relatywnie mało znanej dyscypliny nauki w żywotny, interdyscyplinarny obszar badawczy o praktycznych zastosowaniach. Jego rozwiązania dotyczą wykorzystania splątania kwantowego w kryptografii kwantowej. Badacz pokazał, jak zrobić użytek z wiedzy z zakresu podstaw fizyki kwantowej, aby zwiększyć bezpieczeństwo przesyłanych informacji. Oprócz słynnego odkrycia, że nierówności Bella mogą być wykorzystane do wykrywania podsłuchów, Ekert miał istotny wkład w teoretyczne podstawy oraz eksperymenty dotyczące komunikacji i obliczeń kwantowych.

Pionierskie badania nad uniwersalnością kwantowych bramek logicznych

.Matematyk wykonał m.in. pionierskie badania nad uniwersalnością kwantowych bramek logicznych, rozwijał pierwsze metody stabilizacji i ochrony operacji kwantowych oraz zaproponował jeden z pierwszych praktycznych projektów obliczeń kwantowych. Artur Ekert dodaje: „dziedzina technologii kwantowych przyspiesza. Środowisko akademickie, przemysł, agencje rządowe, służby specjalne, dziennikarze, a nawet pies mojego sąsiada (to wyjątkowo bystry pies), wszyscy są całkowicie zafascynowani komputerami kwantowymi i podobnymi koncepcjami. To społeczne zjawisko fascynuje mnie nieustannie”.

Matematyk pochodzący z Wrocławia

.Prof. Artur Ekert urodził się w 1961 r. we Wrocławiu i studiował fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie oraz na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jest profesorem fizyki kwantowej w Oksfordzie. Prof. Ekert nie jest pierwszym pochodzącym z Polski laureatem Milner Award. W 2018 r. zdobywczynią tego wyróżnienia Royal Society została prof. Marta Kwiatkowska.

Liczba pi

.Na temat liczby pi i jej znaczenia dla mechaniki kwantowej, elektrodynamiki, czy teorii względności, na łamach „Wszystko Co Najważniejsze” pisze Marcin JAKUBOWSKI w tekście „Święto liczby pi czyli Wszechświat jest matematyczny„.

„Liczba pi – znana już od tysiącleci, pojawia się nawet w Biblii jako liczba 3 – obchodziła swoje święto 3/14/15.  Pi to stosunek obwodu koła do jego średnicy, a jedną z pierwszych prób dokładnego jej wyliczenia dokonał już Archimedes. Jest liczbą niewymierną, tzn. że nigdy nie będziemy mogli poznać jej w całości – po przecinku tworzy ją nieskończony szereg cyfr. Pomimo tego liczba pi pojawia się w podstawowych równaniach mechaniki kwantowej, elektrodynamiki i teorii względności. Razem ze stałą Plancka tworzy najbardziej chyba fundamentalną stałą wszechświata – h kreślone. Wynika to oczywiście z faktu, że wszechświat da się opisać matematycznie, a jak twierdzi wielu, jest po prostu matematyczny”.

.”W przyrodzie widzimy wiele przykładów uporządkowanych struktur. Jedna z najsławniejszych to szereg Fibonacciego (w szeregu tym każda następna liczba jest sumą dwóch poprzednich). Szereg Fibonacciego widzimy w wirowym kształcie galaktyk spiralnych (takich jak nasza Droga Mleczna) i tornad, które potrafią znieść z powierzchni Ziemi całe miasta. Widzimy go w kształcie muszli i w liczbach rządzących populacją pszczół.  W kształtach liści, konarach drzew obserwujemy fraktale, które dają przyrodzie jedno z podstawowych praw budowania żywych organizmów. Podobne fraktale potrafią objawić się w wykresach kursów giełdowych, płatkach śniegu i w pierścieniach Saturna. Matematyka, a wraz z nią liczba pi jest immanentną cechą wszechświata. Dzięki temu fizyk i chemik mogą przewidywać przyszłość tworząc prawa i teorie, astronom bada Układ Słoneczny i najodleglejsze galaktyki. To dzięki liczbie pi jesteśmy w stanie stwierdzić, że wokół odległych gwiazd krążą planety i policzyć, jak potężne uderzenia meteorytów tworzyły kratery na Księżycu. Fascynującym dla mnie jest fakt, że te same prawa matematyki opisują wszechświat tu i teraz, a także miliardy lat temu w miejscach oddalonych o miliardy lat świetlnych od nas” – pisze Marcin JAKUBOWSKI.

PAP/WszystkoCoNajważniejsze/MJ