Prof. Jerzy Szacki i archiwum jego prac

Prof. Jerzy Szacki (ur. 1929, zm. 2016) był jednym z najwybitniejszych polskich socjologów. Jego monumentalna Historia myśli socjologicznej uchodzi współcześnie za dzieło klasyczne. Badacz pozostawił po sobie liczne notatki, rękopisy oraz maszynopisy. Trwają prace archiwizacyjne nad jego spuścizną.

Archiwum prof. Jerzego Szackiego

.Archiwum prof. Jerzego Szackiego to materiały przekazane pod koniec 2022 r. do zasobu Połączonych Bibliotek Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Filozofii i Socjologii PAN i Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Całość materiałów stanowi 3,5 metra bieżącego akt, które należy uporządkować.

Jak podaje Instytut De Republica, biorący udział w pracach archiwalnych nad spuścizną prof. Jerzego Szackiego, wybitny badacz pozostawił po sobie przede wszystkim rękopisy, maszynopisy i druki prac oraz materiałów warsztatowych – notatek i wypisów z literatury i źródeł. Ponadto w archiwum znajdują się materiały działalności naukowej, opiniującej i wydawniczej prof. Szackiego, a także materiały biograficzne, szczątkowa korespondencja, recenzje o pracach naukowca, teksty osób trzecich oraz załączniki – druki i przedmioty prywatne profesora.

Prace archiwizacyjne nad spuścizną prof. Jerzego Szackiego mają zaowocować stworzeniem inwentarza, który składać się ma z części opisowej oraz inwentarzowej. Część opisowa zawierać będzie informacje o prof. Szackim oraz charakterystyce zbioru. Część inwentarzowa stanowić będzie wykaz jednostek archiwalnych w ramach poszczególnych grup materiałów. Całość sporządzona zostanie w oparciu o „Wytyczne opracowania spuścizn archiwalnych po uczonych”, opracowane przez Archiwum PAN w 1990 roku.

Prof. Jerzy Szacki – biogram naukowy

.Prof. Jerzy Szacki był socjologiem i historykiem myśli socjologicznej, wykładowcą Uniwersytetu Warszawskiego oraz członkiem Polskiej Akademii Nauk. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych polskich przedstawicieli swojej dziedziny naukowej.

Doktorat obronił w 1959 r., habilitację uzyskał sześć lat później (1965 r.), a w 1973 r. otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego. W roku 1987 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego nauk humanistycznych. Pełnił funkcję Dziekana Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego (1981-1983)oraz Prodziekana Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego (1967-1968). Był Przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego oraz Komitetu Badań Naukowych. Pełnił także rolę Przewodniczącego Komitetu Socjologii PAN.

Prof. Jerzy Szacki odbył liczne staże zagraniczne, m. in. w Paryżu, Oxfordzie, Wiedniu czy Waszyngtonie. Gościnnie wykładał m. in. w: College de France, szkołach letnich New School for Social Research w Nowym Jorku, Szkole Nauk Społecznych przy IFiS PAN, Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

W roku 2004 prof. Jerzy Szacki został odznaczony przez Instytut Yad Vashem medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” za uratowanie Ireny Hollender podczas II wojny światowej. W roku 2008 uhonorowano go Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Prof. Jerzy Szacki – dorobek intelektualny

.Podstawowymi zagadnieniami, którym prof. Jerzy Szacki poświęcił swoje życie naukowe, było po pierwsze zagadnienie teoretycznych podstaw i metod badawczych historii myśli oraz relacji pomiędzy naukami społecznymi a historycznymi. Po drugie kwestia narodu jako zbiorowości i kategorii myślenia w teorii nauk społecznych oraz w myśli politycznej.

Najsłynniejszą pracą naukową Jerzego Szackiego była Historia myśli socjologicznej (1979). Spośród innych ważnych publikacji autora wymienić trzeba: Ojczyzna, Naród, Rewolucja (1962), Durkheim (1964), Kontrrewolucyjne paradoksy (1965), Tradycja (1971), Spotkania z utopią (1980), Znaniecki (1986), Dylematy historiografii idei oraz inne szkice i studia (1991), Liberalizm po komunizmie (1994).

Uniwersytet jako centrum świata

.Prace archiwizacyjne nad dorobkiem wybitnych badaczy pokroju prof. Jerzego Szackiego przypominają o doniosłej roli i znaczeniu szkolnictwa wyższego. Jak twierdzi prof. Michał KLEIBER, redaktor naczelny „Wszystko Co Najważniejsze”, „albo wspólnie zapanujemy nad przyszłością, albo nieprzewidywalna przyszłość zapanuje nad nami. Uniwersytet wciąż pozostaje kluczowym elementem w procesie tworzenia się społeczeństwa wiedzy”.

„Nasza przyszłość na wielu poziomach: indywidualnym, instytucjonalnym, państwowym czy globalnym, zależy od zakresu podejmowanych przez nas działań w duchu mądrze rozumianego dobra wspólnego. Czym szybciej będziemy do tego naprawdę gotowi, tym większa szansa na satysfakcjonujące życie kolejnych pokoleń” – pisze prof. KLEIBER.

„Jak tlenu potrzebujemy do życia silnych i twórczych uniwersytetów, jako głównych instytucji kształtujących społeczeństwo wiedzy przez promocję jakości i doskonałości w nauczaniu, badaniach naukowych i działalności innowacyjnej oraz przez umożliwienie szerokiego dostępu do nauki i rozwój oferty kształcenia ustawicznego“.

.„Szacunek dla wiedzy, umiejętności i kreatywnej przedsiębiorczości oraz szeroka społeczna promocja tych wartości jest więc kluczem do naszej przyszłości”.