
Warszawa jest miastem dwóch powstań; dowodzą one jak silny jest polski imperatyw w dążeniu do wolności – powiedział w środę w Brukseli wicepremier RP prof. Piotr Gliński na seminarium, którego tematem było powstanie w getcie warszawskim. Konferencja z okazji 80. rocznicy tego zrywu została zorganizowana przez polskich eurodeputowanych: Annę Fotygę i Adama Bielana.
Warszawa miastem dwóch powstań
.„Historia Polski obfituje w wydarzenia piękne i chwalebne, ale wiele w niej też momentów bardzo trudnych, skompilowanych i pełnych cierpień. Wiele z nich wydarzyło się od momentu utraty prze Polskę suwerenności, kiedy w 1795 roku na 123 lata nasz kraj zniknął z mapy świata brutalnie podzielony przez państwa zaborcze. W ciągu tych lat Polacy niejednokrotnie starali się zrzucić zaborcze jarzmo i wybić się na niepodległość. Zbrojna walka o niepodległy byt państwowy stała się doświadczeniem wielu pokoleń naszej wspólnoty narodowej wywodzących się z różnych grup etnicznych, kulturowych i społecznych” – powiedział wicepremier prof. Piotr Gliński.
„W trakcie II wojny światowej Polska znowu znalazła się pod okupacją. Tym razem niemiecką i sowiecką. W tym czasie mimo ogromnych represji, nieustannego zagrożenia i strachu w warszawie wybuchły dwa powstania. Powstanie w getcie warszawskim, którego 80. rocznicę właśnie obchodzimy, to pierwsze powstanie wielkomiejskie i zarazem największy zryw ludności żydowskiej w trakcie niemieckiej okupacji. Kolejnym było trwające 63 dni powstanie warszawskie z 1944 roku. (…) Warszawa jest zatem miastem dwóch powstań. To dowodzi jak silny jest polski imperatyw w dążeniu do wolności” – podkreślił wicepremier RP.
Antysemityzm należy zwalczać
.Prof. Gliński zwrócił uwagę, że incydenty na tle nienawiści rasowej zdarzają się również dzisiaj. „Warto jednak podkreślić, że w Polsce mają one charakter jednostkowy i przybierają zwykle formę bezmyślnych aktów wandalizmu. Akty te zawsze spotykają się z potępieniem zarówno na poziomie państwowym (…), jak i społecznym” – dodał.
„W Polsce nie ma przyzwolenia i miejsca na antysemityzm. Żydzi w Polsce mogą czuć się bezpiecznie. (…) Rocznie w Polsce notowanych jest 150 incydentów antysemickich. W tym samym czasie chociażby w Niemczech jest ich 15 razy tyle. Antysemityzm należy zwalczać w każdej jego postaci” – zaapelował prof. Piotr Gliński.
Powstanie w getcie warszawskim
.Była szefowa polskiej dyplomacji, a obecnie europosłanka Anna Fotyga zaznaczyła, że powstanie w getcie jest częścią historii państwa polskiego.
„Przypominam przy tej okazji słowa śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego, że racje we współczesnym świecie nie są rozłożone równo. Rację mają ci, którzy walczą o wolność. Nie ma wątpliwości, że (powstańcy z getta) (…) umierali z wolą walki, umierali z godnością, z bronią w ręku, pokazując całemu światu, że nie zgadzają się na zbrodnie niemieckie, hitlerowskiej w czasie II wojny światowej wobec narodu żydowskiego. Ale też walczyli w imieniu Polski. Polska od pierwszego do ostatniego dnia ten opór pokazywała” – podsumowała współorganizatorka konferencji.
Adam Bielan podkreślił, że powstanie w getcie „było znakiem nadziei dla świata, że Żydzi nie odejdą w noc w milczeniu”.
„Będą walczyć o przeżycie i o wartości, które czynią nas ludźmi. To testament siły, jakim jest solidarność i wspólnota” – skonkludował europoseł.
Moje miasto, Warszawa, zostało zrównane z ziemią
.„Aby zrozumieć Polskę, że o coś nam wciąż chodzi, że czegoś ważnego dla nas bronimy, proszę, abyście zrozumieli naszą historię. Nasze, aż do poziomu szaleństwa, umiłowanie wolności. To, jak dobrze rozumiemy bohaterstwo, solidarność z innymi. Jak wiele czerpiemy z naszej historii i tożsamości” – pisze Eryk MISTEWICZ, prezes Instytutu Nowych Mediów, wydawcy „Wszystko co Najważniejsze”.
Jak podkreśla, „moje miasto, Warszawa, zostało zrównane z ziemią. W strefie zgniotu między Niemcami a Rosją ostatnie kilka stuleci to były wciąż rozbiory, eksterminacje, wywózka na Sybir, a po wrześniu 1939 r. masowe uliczne łapanki i wywózki do obozów koncentracyjnych, masowa emigracja do Francji, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii. Każda z polskich rodzin opowie Wam swoją historię!”.
„1 września 1939 r. to dla Polaków ważna rocznica – zatrzymania naszego rozwoju, zniszczenia elit, narodu (gigantyczne straty demograficzne!), gospodarki, przyszłości. I to zatrzymania na wiele dziesięcioleci. Dziś, gdy z tego wychodzimy, opowiadamy Wam tę historię. Jesteśmy w jednej Europie, to nasza wspólna historia” – pisze Eryk MISTEWICZ w tekście opublikowanym we „Wszystko co Najważniejsze”, francuskim „Le Figardo” oraz niemieckim „Die Welt”.
Polskie umiłowanie wolności do szaleństwa
.„Powstanie wynika z położenia. Inaczej mówiąc: powstanie jest reakcją na upadek. Ale nie jedyną. Kiedy się upadnie albo gdy ktoś nas przewróci, obali w proch – wtedy możemy powstać albo przyzwyczaić się do życia w pozycji leżącej” – pisze prof. Andrzej NOWAK, historyk, sowietolog, publicysta.
Jak podkreśla, „utrata niepodległości w XVIII wieku to był właśnie upadek. Część obywateli Rzeczypospolitej zaakceptowała ten stan. Inni uznali, że trzeba na upadek zareagować inaczej, zgodnie z tradycją wolności, w której byli od pokoleń wychowywani”.
„Wobec kolejnych objawów opresji wybuchają kolejne powstania: konfederacja barska (1768–1772), insurekcja kościuszkowska (1794), a następnie – już po trzecim rozbiorze – te najbardziej znane: listopadowe (1830–1831) i styczniowe (1863–1864). Do nich dodaje się niekiedy jeszcze rewolucję 1905–1907, na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego traktowaną przez część badaczy jako kolejne „narodowe” powstanie. Są także w tych granicach czasowych inne, mniej „klasyczne” powstania, przeciwko pozostałym dwóm zaborcom, Prusom albo Austrii: m.in. wielkopolskie (1806), krakowskie (1846), znów wielkopolskie/poznańskie (1848), krakowskie i lwowskie (Wiosna Ludów 1848), raz jeszcze wielkopolskie (1918–1919) i trzy śląskie (1919, 1920, 1921), jeśli przedłużyć umowny „wiek XIX” aż do ustalenia granic odrodzonej Rzeczypospolitej” – wylicza prof. NOWAK obrazując, jak głęboko zakorzeniona jest polska tradycja walki o wolność i niepodległość.
PAP/Artur Ciechanowicz/WszystkoCoNajważniejsze/PP