Prof. Piotr Gliński w The Jerusalem Post

Powstanie w getcie warszawskim było pierwszym powstaniem wielkomiejskim i zarazem największym zrywem ludności żydowskiej w trakcie niemieckiej okupacji – pisze prof. Piotr Gliński w The Jerusalem Post.

.Esej prof. Piotra Glińskiego „Jesteśmy kustoszami tej pamięci. Osiemdziesiąta rocznica powstania w getcie warszawskim”, który wcześniej pojawił się na łamach „Wszystko Co Najważniejsze„, został właśnie opublikowany na portalu „The Jerusalem Post”, czyli w najczęściej czytanym anglojęzycznym serwisie informacyjnym w Izraelu. Tekst ten został napisany na 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. Prof. Piotr Gliński w „The Jerusalem Post” pisze o wspólnej walce Żydów i Polaków z niemieckimi zbrodniarzami, w ramach Opowiadamy Polskę światu.

Powstanie w getcie warszawskim

.Jak pisze prof. Piotr Gliński: „W kwietniu 1943 r., w przeddzień żydowskiego święta Pesach, okupujący polską stolicę Niemcy otoczyli stworzoną przez siebie żydowską dzielnicę, warszawskie getto, przygotowując się do jego ostatecznej likwidacji. 19 kwietnia niemiecka policja i siły pomocnicze SS wkroczyły, by dokończyć dzieła zagłady. Mieszkańcy getta ukryli się w bunkrach i kryjówkach. Żydowscy powstańcy zaatakowali Niemców przy użyciu broni palnej, koktajli Mołotowa oraz granatów ręcznych. Dwa niemieckie pojazdy zostały podpalone za pomocą butelek z benzyną. Zaskoczeni Niemcy początkowo nie byli w stanie przełamać zaciętego oporu obrońców”.

Pierwsze powstanie wielkomiejskie w czasie okupacji niemieckiej

.Wicepremier zauważa również, że: „Powstanie w getcie warszawskim było pierwszym powstaniem wielkomiejskim i zarazem największym zrywem ludności żydowskiej w trakcie niemieckiej okupacji. Po południu 19 kwietnia 1943 r. w twierdzy Żydowskiego Związku Wojskowego przy placu Muranowskim w symbolicznym geście na dachu budynku bojownicy umieścili biało-czerwoną flagę Polski i biało-niebieską flagę ŻZW. Ten obraz dwóch flag – polskiej biało-czerwonej i syjonistycznej biało-niebieskiej – powiewających wspólnie na dachu budynku nad walczącym gettem, stał się symbolem nierozerwalnie splecionych ze sobą losów polsko-żydowskich. Kilkanaście miesięcy później, w sierpniu 1944 roku, wybuchło powstanie warszawskie – bój o wolną Polskę, największy zryw wolnościowy w historii II wojny światowej”.

Getto warszawskie – największe getto w okupowanej Europie

.W swoim tekście prof. Piotr Gliński wyjaśnia również czemu największe zbrojne żydowskie wystąpienie przeciwko niemieckim ludobójcom miało miejsce w okupowanej stolicy Polski. Jak wyjaśnia wicepremier, Warszawa już przed wojną miała największą miejską populację żydowską w Europie, a jej liczba na skutek następnych 4 lat okupacji uległa tylko dodatkowemu zwiększeniu. Jak pisze profesor, Niemcy na bardzo małym obszarze stłoczyli 450 tys. ludzi, którzy byli dziesiątkowani przez głód i choroby.

„Można postawić pytanie – dlaczego w Warszawie? Warto w tym miejscu przypomnieć, że w 1939 r., u progu inwazji Niemiec na Polskę, w Warszawie mieszkało blisko 370 tys. Żydów. Stanowili ok. 30 proc. ogółu mieszkańców miasta. Po wybuchu II wojny światowej do polskiej stolicy w ciągu następnego roku przybyło niemal 100 000 kolejnych Żydów, systematycznie wysiedlanych przez Niemców z ziem włączonych do Rzeszy Niemieckiej i z okupowanych terenów Polski. Wiosną 1940 r. Niemcy zaczęli tworzyć zamkniętą dzielnicę żydowską. Do ostatecznego zamknięcia getta w Warszawie doszło w listopadzie 1940 r. Za murami, na obszarze 307 ha, znalazło się około 400 tys. Żydów. W kwietniu 1941 r. do getta napłynęli przesiedleńcy. Liczba ludności zamkniętej w murach getta wzrosła do 450 tys. osób. Nie przypadkiem przywołuję te dane. Warszawskie getto było największym gettem utworzonym przez Niemców podczas II wojny światowej w Europie. W lipcu 1942 r. okupanci rozpoczęli masową wywózkę Żydów z getta do obozu zagłady w Treblince. Szacuje się, że zamordowanych zostało wtedy od 250 do 300 tysięcy Żydów. Około 100 tysięcy zmarło w getcie z głodu i chorób na skutek stworzonych przez Niemców nieludzkich warunków” – pisze prof. Piotr Gliński.

.W 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim w całej Polsce odbywa się ponad 150 wydarzeń towarzyszących oficjalnym obchodom.

Najnowsza odsłona projektu “Opowiadamy Polskę światu” powstała przy wsparciu Instytutu Pamięci Narodowej i Polskiej Fundacji Narodowej, a także Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Polskiej Agencji Prasowej. Wszystkie teksty projektu opublikowane są na portalu www.WszystkoCoNajwazniejsze.pl.

WszystkoCoNajważniejsze/MJ