Rapamycyna przedłuża życie kręgowców

Przeciwstarzeniowe działanie leku o nazwie rapamycyna niemal dorównuje korzystnemu wpływowi ograniczeń dietetycznych – informuje pismo „Aging Cell”.

Przeciwstarzeniowe działanie leku o nazwie rapamycyna niemal dorównuje korzystnemu wpływowi ograniczeń dietetycznych – informuje pismo „Aging Cell”.

Rapamycyna ratunkiem dla kręgowców

.Rapamycyna, znana też jako sirolimus, jest obecnie stosowana w transplantologii jako lek immunosupresyjny (zapobiegający odrzuceniu przeszczepu), hamuje bowiem aktywację limfocytów T. Jej nazwa pochodzi od Rapa Nui, polinezyjskiej nazwy wyspy znanej obecnie jako Wielkanocna. Rapamycynę, makrolidowy antybiotyk, który wytwarzają bakterie Streptomyces hygroscopicus, po raz pierwszy wyizolowano w roku 1975 z próbki ziemi pobranej w 1965 na Wyspie Wielkanocnej.

Późniejsze badania prowadzone na zwierzętach wykazały, że rapamycyna, nawet podawana przez krótki czas, może opóźniać starzenie i przedłużać życie.

Teraz naukowcy z University of East Anglia i University of Glasgow (Wielka Brytania) przeprowadzili metaanalizę i wykazali, że rapamycyna może wydłużać życie niemal tak skutecznie, jak ograniczenie jedzenia.

Ograniczenia dietetyczne od dawna uważane są za jedną z najbardziej niezawodnych metod wydłużania życia u różnych gatunków, jednak długotrwały post to metoda raczej uciążliwa. Wiele osób zapewne wolałoby łyknąć pigułkę. 

Wyniki przeprowadzonych badań naukowych

.Zespół naukowców przeanalizował dane ze 167 badań nad długością życia ośmiu gatunków kręgowców, w tym ryb, myszy, szczurów i naczelnych. Badali oni wpływ ograniczeń dietetycznych na długowieczność, porównując go z działaniem rapamycyny i metforminy, które są reklamowane jako leki przedłużające życie.

Zespół odkrył, że rapamycyna wydłuża życie niemal tak samo, jak jedzenie mniejszych ilości, podczas gdy metformina (lek na cukrzycę typu 2) nie jest tak skuteczna.

Ograniczenia dietetyczne – od przerywanego postu po ograniczenie kalorii – konsekwentnie wydłużały życie u wszystkich gatunków kręgowców analizowanych w tym badaniu. Wydłużenie życia było takie samo w przypadku obu płci i nie zależało od rodzaju ograniczeń dietetycznych.

Rapamycyna wydłużała życie w takim samym stopniu, jak ograniczenia dietetyczne. Natomiast metformina, szeroko stosowana w przypadku cukrzycy typu 2., nie wykazała wyraźnych korzyści co do długowieczności.

Autorzy zastrzegają, że rapamycyna może mieć negatywny wpływ na układ odpornościowy i konieczne są dalsze badania nad bezpieczeństwem jej stosowania u ludzi, chociaż ostatnie prace wskazują, że przyjmowanie jej w małych dawkach nie ma poważnych działań niepożądanych u zdrowych osób.

Zachowania ratownicze u zwierząt

.Na temat zachowań altruistycznych i ratowniczych u poszczególnych gatunków zwierząt na łamach “Wszystko Co Najważniejsze” pisze prof. Ewa J. GODZIŃSKA w tekście “Czego możemy nauczyć się od zwierząt?“.

“Ważną podkategorią ryzykownych zachowań altruistycznych są tak zwane zachowania ratunkowe, czyli przychodzenie z pomocą konkretnym osobnikom, które znalazły się w niebezpieczeństwie. W r. 2002 polscy badacze Wojciech Czechowski, Ewa J. Godzińska i Marek Kozłowski zainicjowali współczesne badania takich zachowań, opisując, jak robotnice trzech gatunków mrówek ratują towarzyszki atakowane przez drapieżne larwy mrówkolwa. Szerokie spektrum zachowań ratunkowych zostało też opisane u wielu innych gatunków mrówek i u licznych kręgowców, takich jak różne gryzonie i naczelne, słonie, mangusty, psy, dziki, walenie i niektóre ptaki. W badaniach tych obserwowano i analizowano nie tylko przychodzenie z pomocą osobnikom zaatakowanym przez drapieżnika, lecz również pomoc w uwalnianiu się z różnych naturalnych i sztucznych pułapek”.

“Ofiarność i gotowość do angażowania się w ryzykowne akcje na rzecz innych osobników nie jest naiwnością, lecz ważnym przystosowaniem. Jest tak dlatego, że dla każdego osobnika ważniejsze od indywidualnego przeżycia jest tzw. dostosowanie łączne, czyli łączna zdolność do przekazania swoich genów kolejnym pokoleniom, niezależnie od tego, czy są one ulokowane w jego własnym ciele, czy też w ciałach innych osobników. Jedną z najważniejszych form altruizmu jest więc nepotyzm, czyli działania przynoszące korzyść krewnym altruisty. Drugim ważnym czynnikiem decydującym o opłacalności zachowań altruistycznych jest gotowość ich beneficjentów do odwzajemniania uzyskanych przysług”.

”Ofiarność i rycerskość podobają się płci przeciwnej. Zwierzęta mogą jednak zachowywać się w sposób altruistyczny także z innych powodów. Ryzykowne zachowania altruistyczne stanowią bowiem sygnał wysokiej jakości osobnika i w związku z tym mogą przynosić mu korzyści poprzez podnoszenie jego atrakcyjności dla płci przeciwnej. Zjawisko to zostało dobrze udokumentowane między innymi przez długoletnie badania zachowań dżunglotymali arabskich. Ptaki te uprawiają lęgi zespołowe, w których osobniki podporządkowane nie mają bezpośredniego dostępu do rozrodu, lecz pełnią funkcję pomocników pomagających w wychowywaniu potomstwa osobników dominujących”.

”Dżunglotymale odstraszają wrogów naturalnych, w szczególności jadowite węże, stosując wobec nich tak zwane nękanie, czyli celowe przybliżanie się do intruza i konfrontację z nim. Nękanie węży to niesłychanie ryzykowne zadanie. Jednak tylko te ptaki, które nie stronią od udziału w takich odważnych akcjach, mogą zdobyć tak zwany prestiż społeczny, bez którego nie są w stanie uzyskać dostępu do rozrodu. W związku z tym nawet osobniki dominujące, które uzyskały już dostęp do rozrodu, konkurują aktywnie z osobnikami podporządkowanymi o możliwość pełnienia niebezpiecznej funkcji strażnika. Uwaga: różnica pomiędzy walką o dominację i poszukiwaniem prestiżu społecznego polega na tym, że w pierwszym przypadku osobnik rywalizuje z członkami tej samej grupy społecznej, a w drugim walczy z zewnętrznymi wrogami swojej grupy, by w ten sposób obwieścić swoją wysoką jakość i stać się atrakcyjnym kandydatem na partnera do rozrodu” – pisze prof. Ewa J. GODZIŃSKA.

LINK DO TEKSTU: https://wszystkoconajwazniejsze.pl/prof-ewa-j-godzinska-czego-mozemy-nauczyc-sie-od-zwierzat/

PAP/ Paweł Wernicki/ LW

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 24 czerwca 2025