Rocznice Najważniejsze. 18 lutego

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Codziennie prezentujemy Państwu listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Obok każdej daty zamieszczamy kilkuzdaniowy opis konkretnego zdarzenia, osoby lub zjawiska. Na co zwrócić uwagę 18 lutego?

Piękno historii

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

W realiach państwa demokratycznego, gdzie o kondycji wspólnoty politycznej współdecydują obywatele, ich znajomość historii jest wyjątkowo ważna. W Europie Środkowo-Wschodniej – regionie przez dekady skazanym na zmienność i tymczasowość, nad którym rozpościera się cień agresywnego imperializmu – rozumienie przeszłości jest jednym z fundamentów dalszej egzystencji. W świecie błyskawicznych przemian i nowych technologii, kiedy coraz śmielej rozmawiamy o podboju kosmosu oraz automatyzacji i robotyzacji procesu myślenia, historia nie traci na znaczeniu. Wręcz przeciwnie – wskazuje wypróbowane ścieżki, którymi możemy podążać, a także te, których powinniśmy unikać na dalszej drodze do rozwoju i nowoczesności. Jednocześnie historia nie rości sobie prawa do miana wyroczni. Nie oferuje gotowych rozwiązań współczesnych dylematów, ale uczy stawiać właściwe pytania.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Rocznice Najważniejsze: 18 lutego

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 18 lutego? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”:

1386 r.

W katedrze wawelskiej odbył się ślub Jadwigi Andegaweńskiej, noszącej tytuł króla Polski, z Władysławem Jagiełłą – wielkim księciem litewskim. Małżeństwo przypieczętowało sojusz Polski i Litwy, które były odtąd złączone unią personalną. Zapoczątkowało tym samym nowy rozdział w dziejach obu państw, które z krótkimi przerwami pozostaną związane aż do schyłku XVIII w., współtworząc Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Z uwagi na przełomowe znaczenie ślubu Jadwigi i Jagiełły, niektórzy określają go najważniejszym małżeństwem w historii Polski i Litwy.

1404 r.

Urodził się Leon Battista Alberti, włoski malarz, poeta, muzyk, filozof, kartograf i architekt, jeden z czołowych przedstawicieli  włoskiego renesansu w architekturze. Był nie tylko praktykiem, ale również uczonym. Stworzył m.in. słynny traktat „De re aedificatoria libri decem” (Dziesięć ksiąg o sprawach budownictwa). Był ponadto teoretykiem sztuki malarskiej oraz parał się kryptologią. Jednym z najsłynniejszych dzieł Albertiego jest fasada kościoła Santa Maria Novella we Florencji.

1564 r.

Zmarł Michał Anioł (właśc. Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni), włoski rzeźbiarz, malarz, architekt, poeta – jeden z najważniejszych przedstawicieli sztuki renesansowej oraz najwybitniejszych artystów w dziejach. Pośród arcydzieł Michała Anioła znajdują się m.in. freski w Kaplicy Sykstyńskiej, „Pieta watykańska”, „Dawid”, nagrobek papieża Juliusza II, „Bachus”, „Madonna z Brugii” i wiele innych. Artysta opracował również projekt kopuły Bazyliki św. Piotra.

1966 r.

Zmarł Stanisław „Cat” Mackiewicz, polski publicysta, polityk, premier RP na uchodźstwie (1954-1955). Był jednym z czołowych polskich intelektualistów doby dwudziestolecia międzywojennego i ówczesnych teoretyków myśli konserwatywnej. Pełnił rolę redaktora naczelnego dziennika „Słowo” (później był również jego właścicielem). Za życia Stanisława Mackiewicza ukazało się kilkanaście książek jego autorstwa. Zbiory artykułów „Cata” wydawano również po śmierci publicysty.

Michał Anioł (1475-1564). Geniusz nieprześcigniony

.W 460. rocznicę śmierci Michała Anioła na łamach „Wszystko co Najważniejsze” ukazał się tekst prof. Jerzego MIZIOŁKA, historyka sztuki, dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie (2018-2019), poświęcony włoskiemu geniuszowi i jego twórczości.

„Michał Anioł (właśc. Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni – ur. 6 marca 1475, zm. 18 lutego 1564) uważany jest powszechnie za najwybitniejszego i najbardziej wszechstronnego artystę włoskiego renesansu. Jego twórczość stała się jednym z fundamentów najpierw dojrzałego odrodzenia i manieryzmu, a następnie baroku. Już za życia otrzymał przydomek divino, czyli boski – w znaczeniu »najznakomitszy, doskonały«. Jego dzieła już od początku XVI w. służyły za niedościgły wzór i źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń malarzy, rzeźbiarzy i architektów; pierwsze naśladownictwa jego dzieł w Polsce powstały jeszcze przed jego śmiercią” – pisze prof. Jerzy MIZIOŁEK.

Dodaje, że „w skład komisji, która zdecydowała o miejscu ustawienia arcydzieła Michała Anioła – kolosalnego Dawida z marmuru (1501–1504) – wchodzili m.in. Sandro Botticelli i Leonardo da Vinci. Drugi z nich wykonał szkic tej rzeźby, co świadczy o jego fascynacji dziełem. Niebawem to samo uczynił Rafael Santi – gdy tylko dotarł do Florencji w 1504 r. Młodego Rafaela zachwyciły też inne dzieła twórcy Dawida. Z okresu tego pochodzą także dwa marmurowe tonda przedstawiające Madonnę z Dzieciątkiem i małym św. Janem – jedno obecnie w londyńskiej Royal Academy, drugie w Bargello we Florencji oraz jeszcze jedno, tym razem malowane tondo, ukazujące Świętą Rodzinę (obecnie w Galerii Uffizi). Obraz w Uffizi, znany jako Doni Tondo (1503–1504), charakteryzuje się finezyjnie przełamanymi kolorami, pięknie skomponowaną Świętą Rodziną na pierwszym planie i znakomitymi ujęciami nagich młodzieńców (ignudi) w tle. Taka kolorystyka, uroda Madonny, doskonale malowane draperie, a także ignudi zapowiadają malowidła na sklepieniu kaplicy Sykstyńskiej. Nowatorskie ujęcia Matki Boskiej i Dzieciątka autorstwa Michała Anioła zostały niemal wiernie powtórzone przez Rafaela”.

„Dnia 10 maja 1508 r. Michał Anioł podpisał kontrakt na wykonanie fresków na sklepieniu kaplicy Sykstyńskiej. W sierpniu 1511 r., gdy odsłonięta została pierwsza część malowideł, zachwycony nimi Rafael miał prosić papieża Juliusza II, by mu pozwolił na dokończenie dzieła. To tylko legenda, ale faktem jest, że w tym samym czasie Rafael nadał rysy twórcy fresków Sykstyny jednemu z filozofów we fresku znanym jako Szkoła Ateńska, co było dowodem ogromnego uznania. Namalowane przez Michała Anioła Sybille, prorocy i większość z dziewięciu głównych scen sklepienia, zwłaszcza Stworzenie Adama oraz Stworzenie słońca, księżyca i roślin, od razu zostały uznane za arcydzieła i do dziś dostarczają inspiracji rzeszom artystów. Także Rafael uległ tej fascynacji, malując swoje freski w kościołach Santa Maria della Pace i w San Agostino Rzymie. Nowatorstwo twórcy fresków Sykstyny, tak w zakresie poszczególnych kompozycji, jak i treści ideowych, jest zdumiewające. Ponadto po konserwacji sklepienia wykonanej w latach 80. XX w. nie ulega wątpliwości, że Michał Anioł był znakomitym kolorystą, a niektóre motywy, sposób kładzenia farby i mieniące się kolory (colori cangianti) zapowiadały kolejne epoki stylowe. Do sceny Stworzenia Adama nawiązał Franciszek Smuglewicz w swoim malowidle ołtarzowym w kościele w Krzyżanowicach pod Pińczowem (ok. 1785)” – pisze prof. Jerzy MIZIOŁEK.

Patryk Palka/WszystkoCoNajważniejsze