Rocznice Najważniejsze. 29 stycznia

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Codziennie prezentujemy Państwu listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Obok każdej daty zamieszczamy kilkuzdaniowy opis konkretnego zdarzenia, osoby lub zjawiska. Na co zwrócić uwagę 29 stycznia?

Piękno historii

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

W realiach państwa demokratycznego, gdzie o kondycji wspólnoty politycznej współdecydują obywatele, ich znajomość historii jest wyjątkowo ważna. W Europie Środkowo-Wschodniej – regionie przez dekady skazanym na zmienność i tymczasowość, nad którym rozpościera się cień agresywnego imperializmu – rozumienie przeszłości jest jednym z fundamentów dalszej egzystencji. W świecie błyskawicznych przemian i nowych technologii, kiedy coraz śmielej rozmawiamy o podboju kosmosu oraz automatyzacji i robotyzacji procesu myślenia, historia nie traci na znaczeniu. Wręcz przeciwnie – wskazuje wypróbowane ścieżki, którymi możemy podążać, a także te, których powinniśmy unikać na dalszej drodze do rozwoju i nowoczesności. Jednocześnie historia nie rości sobie prawa do miana wyroczni. Nie oferuje gotowych rozwiązań współczesnych dylematów, ale uczy stawiać właściwe pytania.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Rocznice Najważniejsze: 29 stycznia

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 29 stycznia? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”:

1258 r.

Rozpoczęło się oblężenie Bagdadu przez Mongołów. Ówczesna stolica Kalifatu Abbasydów padła pod ciosami wojsk Hulagu-chana 10 lutego. Wydarzenie to uchodzi za symboliczny kres politycznego znaczenia dynastii Abbasydów i koniec złotego wieku islamu (VIII-XIII w.). W tym kontekście upadek Bagdadu był również jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach Bliskiego Wschodu w epoce średniowiecza. Jednocześnie obowiązująca w historiografii przez lata teza o kulturowym i gospodarczym upadku regionu pod rządami mongolskimi, wydaje się przesadzona.

1477 r.

Zmarł Grzegorz z Sanoka, duchowny rzymskokatolicki, poeta, profesor Uniwersytetu Krakowskiego, arcybiskup metropolita lwowski (1451–1477), uznawany za pierwszego przedstawiciela humanizmu renesansowego w Królestwie Polskim. Wykładał poezję klasyczną. Pełnił rolę wychowawcy synów prominentnych postaci epoki, m.in. Jana Tarnowskiego i Jana Hunyadego. Był ponadto kapelanem króla Władysława III (zwanego Warneńczykiem) oraz notariuszem kancelarii królewskiej. W 1466 r. został gwarantem II pokoju toruńskiego. Na zamku w Dunajowie stworzył pierwszy w Polsce dwór humanistyczny.

1720 r.

Urodził się Franciszek Bohomolec, jezuita, nauczyciel, publicysta, redaktor, wydawca, poeta i komediopisarz, jeden ze współtwórców i najważniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia. Propagator polskiej kultury i obrońca czystości języka polskiego. Współredagował trzy tytuły prasowe: „Kuriera Polskiego”, „Uprzywilejowane Wiadomości z Cudzych Krajów” oraz „Monitor”. Wydawał pisma i utwory literackie polskich pisarzy wieku XVI i XVII, m.in. Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, Stanisława Orzechowskiego i Andrzeja Maksymiliana Fredry. Wprowadził do obiegu publicznego dzieła Jana Kochanowskiego. Jednym z jego najważniejszych osiągnięć było również wydanie Zbioru dziejopisów polskich – czterotomowej serii kronik: Marcina Bielskiego, Macieja Stryjkowskiego, Marcina Kromera oraz Aleksandra Gwagnina. Po kasacie zakonu jezuitów prowadził Drukarnię Nadworną Jego Królewskiej Mości (z nadania Stanisława Augusta).

1877 r. 

Na japońskiej wyspie Kiusiu wybuchło powstanie samurajów z prowincji Satsuma przeciw nowemu rządowi cesarza Meiji. Wojownicy pod dowództwem Takamoriego Saigō stawali w obronie feudalnego świata, który w Japonii chylił się ku upadkowi. Powstanie poniosło porażkę. Był to koniec istotnej roli samurajów w dziejach Japonii.

1886 r.

Karl Benz opatentował Benz Patent-Motorwagen Nummer 1 – pierwszy w historii pojazd napędzany silnikiem benzynowym, który nadawał się do powszechnego użytku. Choć przed automobilem Benza powstawały pionierskie pojazdy napędzane silnikiem parowym, jego wynalazek był rewolucyjny i otwierał nowy rozdział w dziejach motoryzacji. Wynalazca po raz pierwszy zaprezentował pojazd na ulicach niemieckiego Mannheim. Automobil poruszał się na 3 kołach i osiągał maksymalną prędkość 16 km/h. Zamiast skrzyni biegów posiadał przekładnię z mechanizmem różnicowym. Karl Benz w kolejnych miesiącach wprowadzał w pojeździe usprawnienia. W 1888 r. trzecia wersja automobilu z powodzeniem pokonała drogę o długości 106 km. Przyczyniło się to do wzrostu zainteresowania pojazdem. Niebawem Karl Benz został pierwszym człowiekiem w historii, który rozpoczął seryjną produkcję samochodów.

Dokąd zmierza świat?

.Na łamach „Wszystko co Najważniejsze” ukazała się debata Rishiego SUNAKA, premiera Wielkiej Brytanii, z Elonem MUSKIEM, współzałożyciel przedsiębiorstw PayPal, SpaceX, Tesla, Neuralink i Boring Company, właścicielem platformy X, najbogatszym człowiekiem świata. Tematem rozmowy był rozwój nowych technologii i sztucznej inteligencji oraz wpływ innowacji na przyszłość ludzkości.

Jak stwierdził Rishi SUNAK, „jedną z rzeczy, które osiągnęliśmy podczas szczytu na temat przyszłości AI, spotkań między firmami a liderami, było porozumienie, że idealnie byłoby, gdyby rządy przeprowadzały testy bezpieczeństwa modeli sztucznej inteligencji przed ich wprowadzeniem na rynek. Jest to coś, nad czym naprawdę ciężko pracowaliśmy. Jak wiesz, moim zadaniem w rządzie w kontekście AI jest analiza potencjalnego ryzyka i ochrona kraju. Uporamy się z tym, gdy rozwiniemy potrzebne zdolności w naszym instytucie bezpieczeństwa, a następnie upewnimy się, że możemy przetestować modele, zanim zostaną wydane”.

Zdaniem Elona MUSKA „niektórzy z Doliny Krzemowej nigdy nie mieli do czynienia z organami regulacyjnymi i wyrażają pewne obawy, że regulacje po prostu ograniczają innowacje. Jest to w jakimś stopniu prawda, ale myślę, że na boisku potrzebny jest sędzia. W grach sportowych, w których uczestniczy sędzia, nikt nie sugeruje, aby gra odbywała się bez niego. Myślę, że właściwym podejściem jest to, aby rząd pełnił rolę sędziego, który upewnia się, że zawodnik postępuje fair. Rząd powinien czuwać nad tym, czy pracując nad rozwojem sztucznej inteligencji, troszczymy się o bezpieczeństwo publiczne. Czasami jesteśmy zbyt optymistyczni, jeśli chodzi o rozwój technologii. Myślę, że sztuczna inteligencja stanie się dobrem, które będzie można we właściwy sposób wykorzystać, ale prawdopodobieństwo, że przyniesie ona jakieś szkody, nie jest zerowe – musimy złagodzić jej negatywny potencjał”.

Pełna treść debaty jest dostępna na łamach „Wszystko co Najważniejsze” [LINK PONIŻEJ]:

Patryk Palka/WszystkoCoNajważniejsze