Rocznice Najważniejsze. 3 lutego

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Codziennie prezentujemy Państwu listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Obok każdej daty zamieszczamy kilkuzdaniowy opis konkretnego zdarzenia, osoby lub zjawiska. Na co zwrócić uwagę 3 lutego?

Piękno historii

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

W realiach państwa demokratycznego, gdzie o kondycji wspólnoty politycznej współdecydują obywatele, ich znajomość historii jest wyjątkowo ważna. W Europie Środkowo-Wschodniej – regionie przez dekady skazanym na zmienność i tymczasowość, nad którym rozpościera się cień agresywnego imperializmu – rozumienie przeszłości jest jednym z fundamentów dalszej egzystencji. W świecie błyskawicznych przemian i nowych technologii, kiedy coraz śmielej rozmawiamy o podboju kosmosu oraz automatyzacji i robotyzacji procesu myślenia, historia nie traci na znaczeniu. Wręcz przeciwnie – wskazuje wypróbowane ścieżki, którymi możemy podążać, a także te, których powinniśmy unikać na dalszej drodze do rozwoju i nowoczesności. Jednocześnie historia nie rości sobie prawa do miana wyroczni. Nie oferuje gotowych rozwiązań współczesnych dylematów, ale uczy stawiać właściwe pytania.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Rocznice Najważniejsze: 3 lutego

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 3 lutego? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”:

1468 r.

Prawdopodobnie tego dnia zmarł Jan Gutenberg (zgodnie z treścią notatek jego przyjaciela Leonharda Mengossa) – niemiecki złotnik, rzemieślnik, drukarz, ojciec nowożytnego druku. W latach 1440-1450 skonstruował nowatorski aparat do odlewania metalowych czcionek, które mogły być następnie układane w dowolnej kolejności (stąd określenie „ruchoma czcionka”). Wynalazca nie był pomysłodawcą pierwszej ruchomej czcionki (tę wynaleziono w Chinach w XI wieku), ale stworzone przez niego narzędzia umożliwiły seryjną produkcję identycznych czcionek na niespotykaną dotąd skalę, co przyczyniło się do rewolucji nie tylko w tej dziedzinie, ale również w kontekście zmian kulturowych i ogólnospołecznych. Gutenberg opracował także oraz podstawowe zasady składu tekstu oraz nowy model prasy drukarskiej.

1488 r.

Bartolomeo Diaz dotarł do Mossel Bay (dziś miasto w RPA) położonego na południu Afryki, w pobliżu Przylądka Dobrej Nadziei. Tym samym stał się pierwszym Europejczykiem od czasów starożytnych, który opłynął południowy kraniec kontynentu. Tamtejsze tereny nazwał Przylądkiem Burz, jednak król Portugalii Jan II – mocodawca Diaza – polecił zmienić nazwę na Przylądek Dobrej Nadziei (obowiązuje do dziś). Odkrycie Bartolomeo Diaza otwarło Europejczykom drogę morską na wschód, co w 1497 r. zaowocowało wyprawą Vasco da Gamy, która dotarła do Indii.

1735 r.

Urodził się Ignacy Krasicki, polski duchowny katolicki i arystokrata, jeden z głównych przedstawicieli oświecenia w Rzeczpospolitej. Krasicki sprawował funkcję biskupa warmińskiego, a następnie arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski. Był prezydentem Trybunału Głównego Koronnego. Zasłynął przede wszystkim jako pisarz i poeta, autor takich dzieł jak „Myszeida”, „Monachomachia”, „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, „Wojna chocimska”, „Satyry”, „Bajki i przypowieści” czy „Bajki nowe”. Był współzałożycielem „Monitora” – jednego z pierwszych czasopism wydawanych w języku polskim i najważniejszego tytułu prasowego w ostatnim trzydziestoleciu Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

1899 r.

Zmarł Juliusz Kossak, polski malarz specjalizujący się w tworzeniu obrazów historycznych i batalistycznych, ojciec innego słynnego malarza Wojciecha Kossaka. Charakterystycznym motywem dzieł Juliusza Kossaka były konie. Malował techniką akwarelową. Należy do najsłynniejszych polskich malarzy XIX stulecia. Jest autorem m.in. Sobieskiego pod Wiedniem, Żółtych Wód, Czarnieckiego pod Płockiem, Elekcji Jana Kazimierza, Bitwy pod Parkanami, Bitwy pod Raszynem, Bitwy pod Ignacewem czy Wjazdu cesarza Franciszka Józefa do Krakowa.

Jan Gutenberg – ojciec nowożytnego druku

.Na łamach „Wszystko co Najważniejsze” ukazał się tekst poświęcony Janowi Gutenbergowi oraz jego przełomowemu wynalazkowi. Jak pisze Patryk PALKA, historyk i redaktor „Wszystko co Najważniejsze”, „najprawdopodobniej między rokiem 1440 a 1450 Jan Gutenberg opracował swój wynalazek. Mistrz z Moguncji stworzył własną wersję metalowych czcionek oraz aparat do ich odlewania, w którym zastosował nowatorską metodę wymiennych matryc. Gutenberg opracował także nowy model prasy drukarskiej oraz podstawowe zasady składu tekstu. Dzięki stworzonym narzędziom otworzył swoje własne wydawnictwo, uchodzące za pierwszą dużą organizację tego typu. Wykorzystywane przez niego techniki typograficzne budzą podziw nawet w XXI wieku”.

„Czcionki stosowane przez Gutenberga niestety nie zachowały się do dziś, wobec czego rzetelna rekonstrukcja procesu ich tworzenia za pomocą aparatu odlewniczego jest niemożliwa. Znane są jednak metody produkcji matryc i stempli z czasów jego następców. Klasyczny model wytwarzania czcionki wyglądał następująco: w pierwszej kolejności wytłaczano stalowy stempel, który następnie wybijano poprzez uderzenie młotkiem w miękki miedziany bloczek. Tak powstawała matryca, którą w dalszej kolejności szlifowano i umieszczano na dnie aparatu odlewniczego. Wówczas możliwe było odlanie czcionki (należało napełnić formę stopionym metalem). Wykonana w ten sposób matryca służyła do tworzenia tysięcy identycznych czcionek. Ponieważ te ostatnie mogły być układane przez zecera w dowolnych konfiguracjach, określano je jako »ruchome«. Przy ich pomocy składano formy drukarskie, na podstawie których przygotowywano potem strony do druku” – pisze Patryk PALKA.

Historyk podkreśla, że „opracowanie ruchomych czcionek na Dalekim Wschodnie, a następnie udoskonalenie metod drukarskich na kontynencie europejskim w XV w. i sukcesywne stosowanie ich na coraz większą skalę, stanowią jedno z najważniejszych osiągnięć ludzkości”.