Rocznice Najważniejsze. 5 lutego

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Codziennie prezentujemy Państwu listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Obok każdej daty zamieszczamy kilkuzdaniowy opis konkretnego zdarzenia, osoby lub zjawiska. Na co zwrócić uwagę 5 lutego?

Piękno historii

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

W realiach państwa demokratycznego, gdzie o kondycji wspólnoty politycznej współdecydują obywatele, ich znajomość historii jest wyjątkowo ważna. W Europie Środkowo-Wschodniej – regionie przez dekady skazanym na zmienność i tymczasowość, nad którym rozpościera się cień agresywnego imperializmu – rozumienie przeszłości jest jednym z fundamentów dalszej egzystencji. W świecie błyskawicznych przemian i nowych technologii, kiedy coraz śmielej rozmawiamy o podboju kosmosu oraz automatyzacji i robotyzacji procesu myślenia, historia nie traci na znaczeniu. Wręcz przeciwnie – wskazuje wypróbowane ścieżki, którymi możemy podążać, a także te, których powinniśmy unikać na dalszej drodze do rozwoju i nowoczesności. Jednocześnie historia nie rości sobie prawa do miana wyroczni. Nie oferuje gotowych rozwiązań współczesnych dylematów, ale uczy stawiać właściwe pytania.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Rocznice Najważniejsze: 5 lutego

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 5 lutego? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”:

1494 r.

W Moskwie podpisano traktat pokojowy kończący I wojnę litewsko-moskiewską (1492-1494). Po śmierci króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Kazimierza IV Jagiellończyka wojska moskiewskie wkroczyły do zależnych od Litwy Księstw Wierchowskich. Litwini podjęli kontrofensywę, lecz nie odnieśli spodziewanych sukcesów na polu militarnym. Po długich rokowaniach obie strony zawarły pokój wieczysty, na mocy którego obszar Księstw Wierchowskich został podzielony między Litwę i Moskwę. Wielkie Księstwo Litewskie zrzekło się ponadto roszczeń do Nowogrodu Wielkiego, Pskowa, Tweru i Riazania. Wojna zakończyła się sukcesem Moskwy. Była jednocześnie pierwszym etapem wielowiekowych zmagań o dominację w tym regionie Europy między Litwinami i Polakami a Rosjanami.

1831 r.

Po detronizacji cara Mikołaja I przez polski sejm podczas powstania listopadowego, armia rosyjska pod wodzą feldmarszałka Iwana Dybicza przekroczyła granice Kongresówki w celu pacyfikacji nastrojów w kraju. Rozpoczęła się wojna polsko-rosyjska, a jej wynik zadecydował o losach insurekcji. Wojska Dybicza były znacznie większe i lepiej uzbrojone niż siły powstańcze, lecz do wiosny 1831 r. to Polacy odnosili większe sukcesy. Iwan Dybicz zmarł 10 czerwca na krótko po bitwie pod Ostrołęką. Jego następcą został Iwan Paskiewicz.

1893 r.

Urodził się Roman Ingarden, filozof i profesor akademicki, uczeń Edmunda Husserla, jeden z czołowych polskich intelektualistów XX wieku. Jego dorobek liczy ponad 200 prac, do których zalicza się m.in. słynna „Książeczka o człowieku”. Był tłumaczem dzieł Immanuela Kanta na język polski. W swoich rozważaniach poruszał tematy zarówno z zakresu fenomenologii, jak i ontologii, estetyki, aksjologii czy filozofii języka.

1947 r.

Bolesław Bierut został powołany na urząd prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Wyboru dokonał Sejm Ustawodawczy, ukonstytuowany w wyniku sfałszowanych wyborów w 1947 r. Polityk pozostał na stanowisku do listopada 1952 r., kiedy – zgodnie z postanowieniami Konstytucji PRL – urząd prezydenta przestał istnieć, a w jego miejsce powołano Radę Państwa. Bolesław Bierut objął wówczas stanowisko Prezesa Rady Ministrów (1952-1954). Do śmierci sprawował również funkcję I sekretarza KC PZPR (do 1956r.). Jego rządy w państwie to czas terroru, prześladowań i brutalnych represji, które – według danych Instytutu Pamięci Narodowej – między 1949 a 1956 rokiem dotknęły ok. 100 tys. osób. Bierut prowadził ponadto politykę zupełnego podporządkowania względem ZSRR. Był jednym z największych zbrodniarzy w powojennej historii Polski.

Kilka słów o patriotyzmie pamięci

.„Patriotyzm pamięci – to przedmiot jednego z kilku ważnych, ale źle prowadzonych polskich sporów” – pisze we „Wszystko co Najważniejsze” prof. Anna CEGIEŁA, specjalistka w zakresie kultury języka, leksykologii i etyki słowa, badająca m.in. zmiany w rozumieniu wartości oraz język debaty i sporów publicznych.

Jak twierdzi, „spór ten jest upolityczniony, pozbawiony namysłu nad sensem samego pojęcia oraz refleksji nad znaczeniem patriotyzmu dla moralności społecznej i dla tożsamości narodowej. Polega właściwie na dyskredytowaniu przeciwnika politycznego”.

Zdaniem prof. Anny CEGIEŁY „prawica odwołująca się do tej wartości i przypominająca jego ofiarną wersję z czasu wojny jest w nim przedstawiana jako nurt anachroniczny, skupiony na przeszłości, budujący swój mit na klęskach różnych powstań. Liberałowie i lewica – jako obóz walczący z patriotyzmem w każdej jego postaci i uznający polskość za nienormalność. Poważna dyskusja o patriotyzmie jest właściwie niemożliwa”.

„Instrumentalizacja patriotyzmu (oczywiście opatrzonego przydawką, np. bogoojczyźniany, kliniczny albo czekoladowy i kotylionowy) powoduje, że jakaś jego postać staje się własnością jednego obozu i antywartością dla obozu przeciwników. Patriotyzm myli się z moralnością społeczną oraz obywatelską – staje się nim zachowywanie wyznaczonej prędkości na drodze albo płacenie podatku. Taka jego wersja jest bezpieczna – nie grozi wyborem symboli osobowych i nie wymaga wysiłku, mieści się bowiem w ramach wyznaczonych przez prawo i daje natychmiast po spełnieniu obowiązku znakomite samopoczucie” – pisze prof. Anna CEGIEŁA.

PatrykPalka/WszystkoCoNajważniejsze