Rocznice Najważniejsze. 8 lutego

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Codziennie prezentujemy Państwu listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Obok każdej daty zamieszczamy kilkuzdaniowy opis konkretnego zdarzenia, osoby lub zjawiska. Na co zwrócić uwagę 8 lutego?

Piękno historii

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

W realiach państwa demokratycznego, gdzie o kondycji wspólnoty politycznej współdecydują obywatele, ich znajomość historii jest wyjątkowo ważna. W Europie Środkowo-Wschodniej – regionie przez dekady skazanym na zmienność i tymczasowość, nad którym rozpościera się cień agresywnego imperializmu – rozumienie przeszłości jest jednym z fundamentów dalszej egzystencji. W świecie błyskawicznych przemian i nowych technologii, kiedy coraz śmielej rozmawiamy o podboju kosmosu oraz automatyzacji i robotyzacji procesu myślenia, historia nie traci na znaczeniu. Wręcz przeciwnie – wskazuje wypróbowane ścieżki, którymi możemy podążać, a także te, których powinniśmy unikać na dalszej drodze do rozwoju i nowoczesności. Jednocześnie historia nie rości sobie prawa do miana wyroczni. Nie oferuje gotowych rozwiązań współczesnych dylematów, ale uczy stawiać właściwe pytania.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Rocznice Najważniejsze: 8 lutego

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 8 lutego? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”:

1296 r.

Zmarł Przemysł II, pierwszy król Polski po okresie rozbicia dzielnicowego. W czerwcu 1295 r. jako pierwszy polski władca od 219 lat założył królewską koronę (koronacja w Gnieźnie). Zginął zaledwie siedem i pół miesiąca później z rąk zamachowców podczas nieudanej próby porwania. Jej inspiratorami byli niechętni królowi margrabiowie brandenburscy, współpracujący prawdopodobnie z polskimi rodami Zarembów i Nałęczów – opozycją wobec monarchy. Śmierć Przemysła II opóźniła proces zjednoczenia kraju pod panowaniem rodzimej dynastii o blisko 25 lat. Ostatecznie dokonał tego Władysław Łokietek w 1320 r. Jego koronacja była pierwszą w historii Polski dokonaną w katedrze wawelskiej.

1807 r.

Podczas wojny Napoleona z IV koalicją antyfrancuską doszło do bitwy pod Pruską Iławą. Starcie zapisało się w historii jako jedno z najkrwawszych w historii wojen napoleońskich. Zarówno armia rosyjska, jak i francuska, poniosły ciężkie straty. Rosjanie zostali zmuszeni do odwrotu, lecz uniknęli rozbicia, wobec czego z taktycznego punktu widzenia, bitwę uważa się za nierozstrzygniętą. Bitwa pod Pruską Iławą oraz następujące po niej starcie pod Frydlandem (czerwiec 1807 r.), zadecydowały o kształcie stosunków politycznych w Europie do wybuchu wojny francusko-rosyjskiej w 1812 r. Ponieważ Napoleon w obu bitwach (szczególnie pod Pruską Iławą) poniósł ciężkie straty, był zmuszony podjąć trudne negocjacje pokojowe z carem Aleksandrem I w Tylży. Na mocy tamtejszych porozumień utworzono m.in. Księstwo Warszawskie.

1863 r.

 W Petersburgu podpisano rosyjsko-pruską konwencję Alvenslebena, skierowaną przeciw powstaniu styczniowemu. Jej nazwa pochodzi od nazwiska pruskiego generała Gustava von Alvenslebena, który zawarł porozumienie z Rosją z inicjatywy Ottona von Bismarcka. Konwencja zakładała kooperację w celu zwalczania wojsk powstańczych. Oba państwa wyraziły zgodę na przekraczanie swoich granic przez wojska drugiej strony, na wypadek gdyby tego wymagało skuteczne ściganie powstańców. Podpisanie konwencji Alvenslebena było jednym z etapów rozwoju współpracy rosyjsko-pruskiej, a w po zjednoczeniu Niemiec (1871 r.) rosyjsko-niemieckiej, której fundamentem była obustronna chęć zwalczania polskiego ruchu niepodległościowego i niedopuszczenia do odbudowy polskiej państwowości.

1904 r.

 Japończycy storpedowali Port Arthur, dając początek wojnie rosyjsko-japońskiej (1904-1905). Japończycy odnieśli w niej miażdżące zwycięstwo, co przyczyniło się do wzrostu ich znaczenia na arenie międzynarodowej oraz znacznego spadku reputacji Rosji. Bezpośrednim skutkiem wojny było zahamowanie rosyjskiej ekspansji w Azji Wschodniej. Imperium Rosyjskie straciło nie tylko reputację i wpływy. Wojna dla obu stron była bardzo wyczerpująca, a Rosja wyszła z niej osłabiona do tego stopnia, że równowag sił na kontynencie Europejskim została zachwiana. Pośrednim skutkiem wojny rosyjsko-japońskiej był również wybuch rewolucji 1905 roku w państwie rosyjskim.

Nowoczesne muzeum. Sposób na zaciekawienie Polską

.Na łamach „Wszystko co Najważniejsze” ukazał się tekst Roberta KOSTRO, dyrektora Muzeum Historii Polski, na temat tego, jak zainteresować ludzi polską historią za pośrednictwem dobrze przemyślanego obiektu muzealnego. Jego zdaniem „skomplikowana ewolucja polskiej tożsamości jest ważnym elementem naszego charakteru narodowego. To istotne, by ją pokazywać i o niej opowiadać”.

Robert KOSTRO podkreśla, że „każda epoka posiada swój sposób opowiadania historii. W przeszłości robiono to, m.in. spisując kroniki. Obecnie to zadanie dla nowoczesnych muzeów. Współcześnie, przynajmniej w kulturze popularnej, maleje znaczenie tekstów drukowanych. W XIX czy XX wieku nośnikiem przekazu edukacyjnego było słowo pisane – najczęściej pod postacią książki. W chwili obecnej następuje nawrót do kultury obrazkowej. Zaistniała sytuacja wpłynęła na sposób funkcjonowania muzeów i przyczyniła się do powstania fali nowej muzeologii”.

„Zjawisko to wiąże się z odkryciem na przełomie lat 80. i 90. XX wieku możliwości wykorzystania mediów audiowizualnych oraz technik interaktywnych podczas tworzenia i prezentowania wystawy, a także wzbogacenia jej walorów poprzez obudowanie oryginalnych eksponatów rodem z epoki odpowiednią scenografią. Jednym z pierwszych nowoczesnych muzeów na świecie było Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie, w Polsce zaś Muzeum Powstania Warszawskiego. Do grona tego typu obiektów dołącza Muzeum Historii Polski, które prezentuje na wystawie ok. 3600 oryginalnych, zabytkowych obiektów, wykorzystując przy tym scenografię oraz multimedia” – pisze Robert KOSTRO.

Jak zauważa, „niesłychanie ważną rolę w historii Polski odgrywają rozmaite instytucje o charakterze republikańskim, a także tradycja walki o niepodległość. Ideę wolności w kulturze politycznej narodu utrwaliły przywileje szlacheckie, Sejm, ważne akty prawne, takie jak Konstytucja 3 maja, a od 2. połowy XVIII w. ruch niepodległościowy, przyjmujący różne oblicza, którego przejawem najbliższym współczesności była Solidarność”.

„Historia Polski i Polaków to także dzieje złożonych relacji tożsamościowych. W czasach piastowskich nasz kraj był stosunkowo mało zróżnicowany etnicznie, z czasem stawał się jednak w coraz większym stopniu wieloetniczny, wielonarodowy, wieloreligijny, a apogeum tego procesu nastąpiło w 2. połowie XVI w., kiedy Polska i Litwa zawarły unię lubelską, dając początek Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jej mieszkańcy mówili różnymi językami i wyznawali różne religie; obok chrześcijan wielu obrządków żyli żydzi i muzułmanie. Sytuacja ponownie uległa zmianie po upadku Rzeczypospolitej – w wieku XIX i na początku XX – kiedy następuje powrót do bardziej jednolitego narodu, bazującego na wspólnej kulturze, wspólnym etnosie, co jest bliższe współczesnemu modelowi polskiego społeczeństwa” – twierdzi dyrektor MHP.

„Polska wniosła również istotny wkład w rozwój cywilizacji europejskiej i światowej nauki. Opowieść o polskim sposobie życia i myślenia, a także o Polakach, których pomysły i wynalazki przyczyniły się do rozwoju ludzkości, jest równie ciekawa i nie mniej ważna od narracji wolnościowej i tożsamościowej” – pisze Robert KOSTRO.

Patryk Palka/WszystkoCoNajważniejsze