Rocznice Najważniejsze. Co wydarzyło się 5 lutego?

Rocznice Najważniejsze. Co wydarzyło się 5 lutego?

„Rocznice Najważniejsze” to wybór doniosłych, przełomowych oraz interesujących wydarzeń historycznych przygotowany przez Redakcję portalu „Wszystko co Najważniejsze”. Codziennie przedstawiamy listę rocznic, o których w danym dniu szczególnie warto pamiętać. Co wydarzyło się 5 lutego?

Cykl Rocznice Najważniejsze

.Historia jest niewyczerpanym źródłem informacji. Jej znajomość pomaga zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To nie tylko opis minionych zdarzeń, ale przede wszystkim opowieść o przeszłości kształtująca pamięć i tożsamość – potężne narzędzie społecznej kontroli, a zarazem skuteczna tarcza przed manipulacją.

Poprzez cykl „Rocznice Najważniejsze” pragniemy w sposób symboliczny kultywować pamięć o postaciach i wydarzeniach istotnych dla polskiej oraz europejskiej tożsamości, a także tych, które miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju światowej kultury i cywilizacji. Chcemy również zaciekawić i zaskoczyć, a przy tym zachęcić Czytelnika do dalszego zgłębiania wiedzy na poruszane przez nas tematy.

Co wydarzyło się 5 lutego? Kalendarium historyczne

.Co wydarzyło się w dziejach Polski i świata dnia 5 lutego? Przedstawiamy wybór „Rocznic Najważniejszych”: 

1494 – W Moskwie sporządzono traktat pokojowy kończący I wojnę litewsko-moskiewską (1492-1494). Tuż po śmierci Kazimierza IV Jagiellończyka, króla Polski i wielkiego księcia litewskiego, wojska moskiewskie wkroczyły do zależnych od Litwy Księstw Wierchowskich. Litwini wyprowadzili kontruderzenie, ale nie odnieśli oczekiwanych sukcesów. Ostatecznie obie strony zawarły pokój wieczysty, mocą którego obszar Księstw Wierchowskich podzielono między Litwę i Moskwę. Wielkie Księstwo Litewskie zrzekło się także roszczeń do Nowogrodu Wielkiego, Pskowa, Tweru i Riazania. Wojna zakończyła się więc sukcesem Moskwy. Był to pierwszy etap wielowiekowych zmagań o dominację w tym regionie Europy między Rosjanami a Litwinami i Polakami.

1778 – Urodził się Jan Nepomucen Umiński, generał Wojska Polskiego, weteran walk o niepodległość Polski: Insurekcji Kościuszkowskiej (1794), Powstania Listopadowego (1830-1831), a także wojen napoleońskich, w tym wojny Księstwa Warszawskiego z Austrią (1809) i wyprawy Napoleona na Moskwę (1812). Członek Wielkiej Emigracji w Paryżu, współpracownik ks. Adama Jerzego Czartoryskiego, współzałożyciel Towarzystwa Literackiego w Paryżu.

1831 – Armia rosyjska pod wodzą feldmarszałka Iwana Dybicza przekroczyła granice Królestwa Polskiego w celu pacyfikacji Powstania Listopadowego. Wojska rosyjskie były liczniejsze i lepiej uzbrojone niż siły powstańcze, lecz do wiosny 1831 r. to Polacy odnosili większe sukcesy. Iwan Dybicz zmarł 10 czerwca tuż po bitwie pod Ostrołęką. Jego następcą został Iwan Paskiewicz, który rozstrzygnął wojnę polsko-rosyjską na korzyść Rosji, a następnie objął rządy w Królestwie Polskim jako namiestnik carski.

1893 – Urodził się Roman Ingarden, filozof, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, uczeń Edmunda Husserla, jeden z czołowych polskich intelektualistów XX wieku. Jego dorobek liczy ponad 200 prac, w tym m.in. słynnej „Książeczki o człowieku”. Był tłumaczem dzieł Immanuela Kanta na język polski. W swoich rozważaniach poruszał tematy zarówno z zakresu fenomenologii, jak i ontologii, estetyki, aksjologii czy filozofii języka.

1930 – Urodziła się Kalina Jędrusik, aktorka, piosenkarka, artystka kabaretowa, gwiazda polskiej sceny teatralnej, filmowej, muzycznej i kabaretowej.

1943 – Niemcy rozpoczęli akcję likwidacyjną getta w Białymstoku, na skutek której do obozów zagłady wywieziono ok. 10 tys. Żydów, a kilkuset innych zastrzelono. W sierpniu na terenie getta wybuchło powstanie.

1947Bolesław Bierut został powołany na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Wyboru dokonał Sejm Ustawodawczy, ukonstytuowany w wyniku sfałszowanych wyborów w 1947 r. Polityk pozostał na stanowisku do listopada 1952 r., kiedy – zgodnie z postanowieniami Konstytucji PRL – urząd Prezydenta RP przestał istnieć, a w jego miejsce powołano Radę Państwa. Bolesław Bierut objął wówczas stanowisko Prezesa Rady Ministrów (1952-1954). Do śmierci sprawował również funkcję I sekretarza KC PZPR (do 1956r.). Jego rządy w państwie to czas terroru, prześladowań i brutalnych represji, które – według danych Instytutu Pamięci Narodowej – między 1949 a 1956 rokiem dotknęły ok. 100 tys. osób. Bierut prowadził ponadto politykę zupełnego podporządkowania względem ZSRS. Był jednym z największych zbrodniarzy w powojennej historii Polski.

„Piękno Historii”

.Ruszył nowy projekt redakcji „Wszystko co Najważniejsze” – newsletter „Piękno Historii”.

Nasz newsletter to przestrzeń dla każdego, kto interesuje się historią – zarówno na co dzień, jak i okazjonalnie. Co tydzień prezentujemy wybór najważniejszych i najciekawszych wydarzeń historycznych, których rocznice obchodzimy w danym tygodniu. Znajdą tu Państwo również jakościowe teksty na temat historii autorstwa profesjonalnych historyków, napisane w sposób przystępny i ciekawy.

Newsletter „Piękno Historii” to także szansa na zapoznanie się z głosem z epoki, w który warto się wsłuchać. Prezentujemy go pod postacią cytatu z wybranego źródła historycznego. Proponujemy ponadto zdjęcie bądź obraz z epoki, dzięki którym obcowanie z przeszłością będzie ciekawsze. Znajdą tu Państwo również polecenia książek historycznych, po jakie warto sięgnąć. Co tydzień przedstawimy także sylwetkę polskiego naukowcawynalazcy, myśliciela lub artysty, którego dokonania  wpłynęły na świat, jaki znamy dziś. 

Zapraszamy do subskrybowania!

Link do zapisów: [Zapisz się].

WszystkoCoNajważniejsze/PatrykPalka

Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy. 5 lutego 2025
Fot. Bundesarchiv, Bild 146-1979-113-12 / Maltry.