Rok 2025 dla UE. 10 kluczowych spraw w I kwartale nowego roku
Rok 2025 dla UE zapowiada się jako przełomowy. Już w pierwszym kwartale z ważnymi wyzwaniami i kamieniami milowymi na horyzoncie można nie nadążyć. Dlatego przygotowaliśmy przegląd dziesięciu kluczowych wydarzeń i kwestii, które będą kształtować polityczny i gospodarczy krajobraz Europy.
Koniec dostaw rosyjskiego gazu
.Wielkim wydarzeniem początku 2025 roku będzie zakończenie dostaw rosyjskiego gazu do Europy. 1 stycznia 2025 roku, kiedy zakończy się dotychczasowy pięcioletni kontrakt, a Ukraina nie zdecyduje się przedłużać umowy z Gazpromem, może się okazać końcem pewnej epoki na Starym Kontynencie. Decyzja ta wpłynie bowiem na kraje przyjazne Moskwie, które nadal są uzależnione od rosyjskiego gazu. Europa będzie zaś zmuszona szukać alternatywnych źródeł energii, przy czym Stany Zjednoczone prawdopodobnie odegrają w tym kluczową rolę, a plany dotyczące wznowienia budowy rurociągu wspieranego przez Katar będą wciąż aktualne.
Problemy finansowe Węgier
.Węgry na początku 2025 staną przed poważnym kryzysem finansowym, nie tylko z powodu problemów związanych z brakiem rosyjskiego gazu, ale także z utratą 1 miliarda euro z funduszy spójności UE. Sytuacja ta może pogłębić niestabilność polityczną Węgier, a rząd Viktora Orbána będzie zmagał się z trudnym rokiem wyborczym i krytyką związaną z przewodnictwem w UE pomimo wymarzonego dla węgierskiego przywódcy otoczenia międzynarodowego, w którym – jak sam stwierdził – każdy ze światowych przywódców jest Węgrom przyjacielem.
Rok 2025 dla UE. Polskie przewodnictwo w UE
.Polska objęła przewodnictwo w Unii Europejskiej 1 stycznia 2025 roku, koncentrując się na wywieraniu presji na Rosję, wzmacnianiu zdolności obronnych UE oraz rozwiązywaniu kwestii migracji – tak przynajmniej zapowiedział polski rząd. I przyznać trzeba, że są to cele faktycznie istotne dla naszego kraju i całej Wspólnoty. Kluczowym tematem będzie też zapewne dążenie premiera Donalda Tuska do wprowadzenia surowszych środków dotyczących migracji nieregularnej, a także kontynuacja prac nad ustawą dotyczącą powrotów migrantów do krajów pochodzenia, co może spotkać się z szeroką debatą w kilku przynajmniej krajach Europy. Polska będzie także starała się radzić sobie z kwestiami polityki zagranicznej, w tym z sankcjami wobec Gruzji i dalszym wsparciem dla Ukrainy.
Wpływ Donalda Trumpa na Europę
.Inauguracja drugiej kadencji Donalda Trumpa, która będzie miała miejsce 20 stycznia w Waszyngtonie może zmienić zupełnie relacje transatlantyckie. Europa będzie zmuszona zwiększyć wydatki na obronność oraz kupować więcej amerykańskiego skroplonego gazu ziemnego (LNG), ponieważ prezydent Trump grać będzie nałożeniem ceł handlowych, jeśli Europa nie spełni tych oczekiwań. Przywódcy UE będą wiec musieli dostosować się do bardziej transakcyjnej polityki nowej amerykańskiej administracji, jednocześnie kontynuując wsparcie dla Ukrainy i starając się robić dobrą minę, do złej gry.
Rada Spraw Zagranicznych UE i problemy budżetowe
.Jak pisze Politico Rada Spraw Zagranicznych UE, która odbędzie się 27 stycznia, będzie kluczowym spotkaniem w kontekście kształtowaniu stanowiska Europy wobec kolejnych globalnych wyzwań. W tym samym czasie na własnym podwórku, część członków Wspólnoty radzić sobie będzie musiało z zupełnie lokalnymi problemami. Francja na przykład stanie przed wyzwaniem związanym z rosnącym deficytem budżetowym, a premier François Bayrou zapewne zaproponuje budżet tymczasowy, aby uniknąć większego jeszcze kryzysu.
Luty. Dyskusje na temat obronności i migracji
.Pod koniec lutego europejscy przywódcy spotkają się na nieformalnej naradzie, aby omówić kwestie obronności. W spotkaniu wezmą udział między innymi sekretarz generalny NATO Mark Rutte oraz premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer. Wcześniej, 18 lutego odbędzie się zaś spotkanie ministrów gospodarki i finansów UE, które będzie dotyczyć wyzwań związanych z konkurencyjnością, a trzecią rocznicę rosyjskiej inwazji (22 lutego) na Ukrainę można będzie uznać za jedynie kolejny z punktów zapalnych kryzysu, w którym utkwiła Europa.
Wybory w Niemczech
.Wybory w Niemczech, które odbędą się 23 lutego, będą miały kluczowe znaczenie dla kształtowania całej Europy. Przez lata będące motorem Wspólnoty, dziś zaś jej chorym pacjentem, Niemczy to w końcu kluczowy element dla kształtowania europejskiego podejścia do Rosji i innych ważnych kwestii. Wybory w Niemczech okazać się mogą zaś duża niewiadoma, kiedy obecnie urzędujący kanclerz Olaf Scholz zmierzy się z silną konkurencją ze strony konserwatywnej CDU oraz prawicowej AfD, która w długim trendzie zyskuje poparcie w sondażach. Wybory te mogą też wpłynąć na niemieckie stanowisko w sprawach obrony europejskiej i polityki gospodarczej.
Rok 2025 dla UE. 100 dni Komisji von der Leyen
.11 marca minie 100 dni od rozpoczęcia drugiej kadencji Ursuli von der Leyen na stanowisku przewodniczącej Komisji Europejskiej. Do tego czasu powinny zostać przedstawione kluczowe dokumenty, w tym europejska biała księga obronności. Ponadto spotkanie Rady Europejskiej 21 marca będzie kolejną okazją dla liderów do wypracowania odpowiedzi na bieżące wyzwania.
Działania legislacyjne w Parlamencie Europejskim
W pierwszym kwartale 2025 roku Parlament Europejski będzie śledził kluczowe procesy legislacyjne, w tym przewodnictwo Polski w UE oraz nowe propozycje dotyczące upamiętnienia Holokaustu. Oczekiwania będą również dotyczyły nowych inicjatyw legislacyjnych Komisji Europejskiej.
Rok 2025 dla UE. Wyzwań będzie więcej
.W pierwszym kwartale nowego roku UE stanie przed szeregiem pilnych wyzwań, począwszy od bezpieczeństwa energetycznego i migracji, po wydatki na obronność i kwestie polityki zagranicznej oraz kulturowej. Sposób, w jaki Europa poradzi sobie z tymi kwestiami, będzie miał dalekosiężne konsekwencje dla jedności Unii oraz jej wpływu na scenie międzynarodowej. W tym kontekście, w pierwszym kwartale 2025 roku mogą pojawić się nowe propozycje dotyczące upamiętnienia Holokaustu, które będą miały na celu nie tylko zachowanie pamięci o tragedii, ale także przeciwdziałanie jej negowaniu i zapomnieniu.
W obliczu rosnącego populizmu i ekstremizmów w Europie i w Izraelu, niektóre państwa rozważają rozszerzenie edukacji na temat Holokaustu, w tym wprowadzenie nowych regulacji prawnych, które miałyby na celu walkę z negacjonizmem. Wszystko to wobec coraz silniej zaogniającej się sytuacji na Bliskim Wschodzie i w relacjach miedzy Izraelem a jego sąsiadami oraz po protestach, które przetoczyły się przez Europę i kampusy uniwersyteckie w obronie Palestyny.
oprac. Michał Kłosowski
