Sirimavo Bandaranaike – pierwsza kobieta w historii na stanowisku premiera
Dnia 20 lipca 1960 r. Sirimavo Bandaranaike kierująca Partią Wolności objęła urząd szefa rządu Cejlonu (dziś Sri Lanka, od 1972 r.). Stała się tym samym pierwszą kobietą w historii na stanowisku premiera. W czwartek 20 lipca 2023 r. mijają 63 lata od tego wydarzenia.
Sirimavo Bandaranaike
.Sirimavo Bandaranaike urodziła się 17 kwietnia 1916 roku w rodzinie arystokratycznej, której nieobce były tradycje politycznego zaangażowania. Jeden z przodków Sirimavo – Ratwatte Dissawa – w imieniu Syngalezów podpisał Konwencję Kandyjską (1815 r.). Przyszła polityk otrzymała w młodości staranne wykształcenie w brytyjskich szkołach, dzięki czemu biegle posługiwała się językiem angielskim.
W 1940 roku wyszła za mąż za Solomona Bandaranaike – parlamentarzystę, założyciela partii Partii Wolności Sri Lanki (SLFP) i przyszłego premiera Cejlonu (od 1956 r.). Sirimavo Bandaranaike pełniła rolę nieformalnej doradczyni męża w sprawach politycznych. Angażowała się również społecznie jako działaczka na rzecz poprawy warunków życia kobiet i dziewcząt pochodzących z obszarów wiejskich.
W 1959 roku Solomon Bandaranaike zginął w zamachu. Napięta sytuacja w kraju doprowadziła do utraty władzy przez SLFP. Kierownictwo partii opowiedziało się wówczas za obraniem Sirimavo Bandaranaike na następczynię męża na stanowisku szefa partii. W lipcu 1960 r. przeprowadzono nowe wybory. Partia Bandaranaike ponownie objęła rządy.
Trzy kadencje na stanowisku premiera
.Pierwsza kadencja Sirimavo Bandaranaike na stanowisku premiera trwała do 1965 r. Przez kolejne 5 lat przewodziła ona opozycji, by w 1970 r. powrócić na stanowisko szefa rządu i utrzymać je z krótką przerwą do 1977 r. Po przegranych wyborach Sirimavo Bandaranaike została poddana represjom i usunięta z parlamentu, a w 1980 r. otrzymała zakaz pełnienia funkcji publicznych na okres siedmiu lat. Nieustannie działała jednak w opozycji, a w roku 1994 po raz trzeci i ostatni objęła urząd premiera. Pełniła tę funkcję do 10 sierpnia 2000 roku, kiedy – na dwa miesiące przed śmiercią – zrezygnowała ze stanowiska.
Podczas trzeciej kadencji Sirimavo Bandaranaike (1994-2000) urząd prezydenta Sri Lanki pełniła jej córka – Chandrika Kumaratunga. Po śmierci matki pozostała ona głową państwa jeszcze kolejnych 5 lat.
Za rządów Bandaranaike Cejlon otrzymał pierwszą w historii konstytucję (1972r.). Na mocy ustawy zasadniczej kraj zmienił nazwę na Sri Lanka. Proklamowano wówczas republikę, a państwo oficjalnie przestało pełnić rolę dominium Wielkiej Brytanii.
Epoka kobiet
.„To, czy kobiety powinny przewodzić ludzkości w XXI wieku, nie jest kwestią równości płci czy polityki. Nie chodzi tu o „feminizm”. Jest to po prostu podstawa przetrwania ludzkości w chwili, gdy stoimy w obliczu poważnego zagrożenia dla naszego istnienia” – twierdzi Julian CRIBB, australijski pisarz.
Jego zdaniem „jeśli ludzkość ma przetrwać ogromne i rosnące zagrożenia, w obliczu których się znalazła, kobiety muszą stanąć na czele rządów, biznesów, religii i instytucji społecznych na całym świecie. Kobiece przywództwo jest niezbędnym warunkiem zażegnania katastrofalnych zagrożeń, z którymi zmaga się obecnie cała nasza cywilizacja”.
Julian CRIBB stoi również na stanowisku, że „kobiece myślenie i przywództwo mogą utrzymać nadające się do zamieszkania warunki życia na naszej planecie i ocalić ludzkość – a przynajmniej jej część. Oznacza to zastosowanie kobiecego myślenia zarówno przez oświeconych mężczyzn, jak i przez kobiety. Aby popchnąć globalne społeczeństwo w kierunku bardziej zrównoważonych, zdrowych i pokojowych rozwiązań, potrzebujemy wielu mądrych kobiet na stanowiskach władzy. Jest to niezbędne, jeśli mamy uniknąć losu, który szykują nam zawiadywane przez mężczyzn konkurencja, agresja, nadmierna konsumpcja i zanieczyszczenie”.
Oprac. Patryk Palka
