Skały magmowe pomagają poznać historię Marsa

Astronomowie, dzięki łazikowi Perseverance, mogli przeanalizować marsjańskie skały magmowe, co pozwoliło im lepiej poznać historię formowania się Czerwonej Planety.

.W nowym badaniu „Diverse and highly differentiated lava suite in Jezero crater, Mars: Constraints on intracrustal magmatism revealed by Mars 2020 PIXL”, opublikowanym w Science Advances, naukowcy z Brock University, pod kierownictwem Marieka Schmidta, analizując skały magmowe Marsa, odkryli przekonujące wskazówki dotyczące ważnego okresu w ewolucyjnej historii Czerwonej Planety.

Naukowcy analizowali starożytne skały znalezione w kraterze Jezero na Marsie. Był to jeden z głównych celów misji łazika Perseverance należącego do NASA. Regolit i obecne tam formacje, zapewniły wgląd w okres w historii planety, który nie został jeszcze dokładnie zbadany.

Badacze wykorzystali urządzenie Planetary Instrument for X-Ray Lithochemistry (PIXL) łazika Perseverance, które jest spektrometrem fluorescencji rentgenowskiej, do określenia składu pierwiastkowego marsjańskich materiałów powierzchniowych, co umożliwiło zrozumienie w jaki sposób powstały i z czego są zbudowane.

 „Poznaliśmy skład chemiczny minerałów i skał oraz ich tekstury, ale musieliśmy jeszcze zrozumieć, w jaki sposób naszym zdaniem powstały, biorąc pod uwagę magmę i krystalizację w skorupie marsjańskiej. Co pozwoliłoby poznać ich ewolucję i to jak zmieniał się ich skład” – mówi Mariek Schmidt z Brock University.

Jak tłumaczą naukowcy, analizy wskazały również szereg hipotez, które mogą ukierunkować dalsze badania, gdy próbki zostaną przywiezione z Marsa na Ziemię w czasie misji za kilka lat. NASA opracowuje obecnie plany w tym zakresie we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA).

„Wszystkie marsjańskie próbki badane do tej pory na Ziemi były meteorytami. Większość z nich miała mniej niż 500 milionów lat – była stosunkowo młoda w porównaniu do 4,5 miliarda lat historii Marsa – podczas gdy próbki z krateru Jezero mają co najmniej 3,5 miliarda lat. Mars jest bardzo dobrze zachowany pod względem wczesnej historii naszego Układu Słonecznego, więc możliwość spojrzenia na skały, które są tak stare – zwłaszcza po sprowadzeniu ich z powrotem na Ziemię – pomoże nam dowiedzieć się o historii naszego wewnętrznego Układu Słonecznego i kiedy wyewoluowało życie” – mówi Tanya Kizovski z Brock University.

Jak podkreślają astronomowie, próbki pobrane przez Perseverance, pochodzą również z wyjątkowego okresu w historii Marsa, kiedy wewnętrzna dynamika planety przechodziła poważne zmiany.

„Wulkanizm na Marsie był zdominowany przez to, co nazywamy gorącymi punktami –podobnymi do ziemskich Hawajów lub Islandii – gdzie istnieje skoncentrowane źródło magmy, które znajduje się głęboko, a następnie wybucha na powierzchni. Istnieją jednak modele, które sugerują, że wczesnym etapie historii Marsa, jego skorupa została zbudowana przez powszechny wulkanizm – niekoniecznie skoncentrowany w tych gorących punktach – i uważamy, że przejście to nastąpiło mniej więcej w czasie, gdy uformowały się badane skały magmowe” – tłumaczy Tanya Kizovski.

.Astronomowie na dokładne badania próbek muszą jednak jeszcze trochę poczekać – potencjalnie dekadę lub dłużej – zanim materiał zostanie sprowadzony na Ziemię. W międzyczasie łazik Perseverance nadal wędruje po Marsie i zbiera próbki już w nowej lokalizacji.

Oprac. EG