Spotkanie autorskie z prof. Normanem Daviesem w Izabelinie

16 maja w Centrum Kultury Izabelin odbędzie się jedyne spotkanie autorskie w języku polskim z prof. Normanem Daviesem, autorem książki „Szlak nadziei”. Książka brytyjskiego historyka opisująca odyseję żołnierzy gen. Władysława Andersa powstawała m.in. w Izabelinie.

Norman Davies o swojej książce

.„Spotkanie z Normanem Daviesem, wybitnym historykiem, emerytowanym profesorem University College London, kawalerem Orderu Orła Białego, poprowadzi red. Grzegorz Górny. Podczas spotkania będzie można porozmawiać także z fotografem i wydawcą książki Januszem Rosikoniem oraz nabyć książkę »Szlak nadziei«” – poinformowała Anna Choszcz-Sendrowska z Wydziału Komunikacji i Spraw Społecznych Gminy Izabelin. 

„18 maja przypada 80. rocznica zakończenia bitwy pod Monte Cassino. By ją uczcić, prof. Norman Davies przejechał szlak armii generała Władysława Andersa, szukając śladów polskich żołnierzy. Tak powstał »Szlak nadziei«, książka opisująca odyseję. Monografia powstawała m.in. w Izabelinie, dlatego właśnie tu, w Centrum Kultury Izabelin, opowie o nim osobiście” – podała w informacji prasowej. 

„Chciałem pokazać ogromną różnorodność ludzi dowodzonych przez generała Andersa, a także niezwykły wachlarz ich uczuć i przeżyć od rezygnacji i rozpaczy, przez strach, tęsknotę, ciężkie próby i poświęcenie, aż do ulgi i nadziei” – powiedział Davies o swojej książce. 

Bitwa pod Monte Cassino

.W ciągu 1334 dni 120 tys. ludzi tworzących armię gen. Władysława Andersa przeszło 12,5 tys. km, opuściło ZSRS i przeszło przez Iran, Irak, by na początku 1944 r. trafić na front we Włoszech. 

„Przejście na Rzym pod Monte Cassino było od niepamiętnych czasów miejscem, w którym obrońcy Włoch zastępowali drogę najeźdźcom ciągnącym z południa” – pisał Melchior Wańkowicz w „Szkicach spod Monte Cassino”. 

Ostateczny atak wojsk alianckich na klasztor Monte Cassino rozpoczął się 11 maja 1944 r. od ostrzału artyleryjskiego. Po północy na wzgórze ruszyło polskie natarcie. W walkach wzięły udział wszystkie jednostki 2 Korpusu: 3. Dywizja Strzelców Karpackich gen. bryg. Bronisława Ducha, 5. Kresowa Dywizja Piechoty gen. bryg. Nikodema Sulika, 2. Samodzielna Brygada Pancerna gen. bryg. Bronisława Rakowskiego, wspierane przez Armijną Grupę Artylerii płk. Ludwika Ząbkowskiego. Naprzeciw nich stały elitarne jednostki niemieckie: 1. Dywizja Spadochronowa oraz 5. Dywizja Górska.

18 maja 1944 r. oddziały 2. Korpusu Polskiego zdobyły ruiny klasztoru Benedyktynów na Monte Cassino. W czasie walk zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych.

Kilka dni po zdobyciu Monte Cassino wojska alianckie przełamały linię Gustawa w całym pasie natarcia. 4 czerwca 1944 r. do Rzymu wkroczyły oddziały amerykańskie. W 1945 r. na Monte Cassino otwarto polski cmentarz wojenny, na którym spoczęło 1072 polskich żołnierzy. W 1970 r. pochowany tam został również gen. Władysław Anders.

Norman Davies urodził się w 1939 roku w Bolton (Wielka Brytania). Studiował w Oksfordzie, Grenoble, Perugii i Sussex. Doktorat uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tu właśnie przygotował rozprawę doktorską poświęconą wojnie polsko-bolszewickiej („Orzeł biały, czerwona gwiazda. Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920”, Londyn 1972). Praca została wydana w Polsce po raz pierwszy w tzw. drugim obiegu, potem ukazała się nakładem wydawnictwa Znak w 1997; wznowiona została w 2006 i 2011 r. W twórczości Daviesa Polska zajmuje szczególne miejsce. Jest autorem m.in. takich dzieł historycznych jak: „Boże igrzysko”, „Serce Europy”, „Mikrokosmos” czy „Powstanie ’44”.

Davies, przez lata związany ze School of Slavonic and East European Studies przy uniwersytecie w Londynie, wykładał też na najważniejszych światowych uniwersytetach: Cambridge, Columbii, McGill, Hokkaido, Stanfordzie, Harvardzie, w Adelajdzie i Oksfordzie. Od 1997 r. jest członkiem Brytyjskiego Towarzystwa Historycznego. W 2014 r. prezydent Bronisław Komorowski nadał mu obywatelstwo polskie.

Polska i Ukraina – zjednoczone przez wojnę

„Od czasu wybuchu wojny 24 lutego 2022 roku świat kładzie olbrzymi nacisk na historyczne powiązania między Rosją a Ukrainą.” – pisze Norman Davies we „Wszystko co Najważniejsze”. – „Częściowo po to, aby odeprzeć wzniosłe zapewnienia Putina, jakoby Kijów należał do Moskwy. Ale to skupienie uwagi na Rosji sprawia, że historia Ukrainy i Polski, jej istotna rola, jest niestety pomijana.”

„Ukraina dłużej była częścią Polski niż Rosji – i to właśnie pozwala zrozumieć, dlaczego Ukraińcy różnią się od Rosjan. Innymi słowy, nie da się zrozumieć historii Ukrainy bez zbadania wpływu, jaki miały na nią Polska i Rosja.”

„Na froncie wschodnim podczas II wojny światowej zarówno Ukraińcy, jak i Polacy zostali zmiażdżeni walcami niemieckiego nazizmu i stalinowskiego komunizmu. W latach 1939–1941, kiedy Stalin był partnerem w zbrodni Hitlera, w oba narody uderzyło brutalne rozszerzenie norm stalinowskich na zachodnią Ukrainę, włącznie z masowymi egzekucjami, lawinowymi deportacjami i inżynierią społeczną.”

„Teraz, dzięki wojnie Putina, stosunki Ukrainy z Polską znacznie się poprawiły. Polacy instynktownie czują, że Ukraińcy cierpią z powodu tego samego rodzaju bestialstwa, którego wielokrotnie sami doświadczali ze strony Rosji. Z uwagi na gorycz wcześniejszych stosunków polsko-ukraińskich jest to niezwykły historyczny zwrot akcji. W przeszłości Rosja była głównym beneficjentem ich niezgody. W końcu jednak wygląda na to, że nieszczęsna inwazja Putina jednoczy te dwa od dawna podzielone narody.”

Newsletter KULTURA NAJWAŻNIEJSZA

.„Kultura Najważniejsza” to newsletter, w którym podpowiadamy, co warto obejrzeć, co przeczytać, czego posłuchać, ale i czego – posmakować. Odrywając się od codzienności, chcemy przypomnieć o fascynującym świecie kultury i sztuki, na który warto znaleźć czas.

Co innego niż kultura i sztuka może wyrwać nas z codzienności? Co innego pozwoli choć na chwilę uwolnić się od nieustającego biegu i skupić na czymś, co skierowane jest tylko do nas? Chcemy razem, wspólnie z Państwem, wybierać, to co najważniejsze w kulturze. W każdy czwartek, punktualnie o godzinie 21.00 znajdą Państwo w swojej skrzynce e-mailowej zbiór propozycji kulturalnych, które warto uwzględnić podczas planowania weekendu.

Piszemy o najgłośniejszych premierach, przypominamy o klasyce, do której warto wrócić.

Niekiedy proponujemy takie pozycje, które z pewnością Państwo widzieli, ale które naszym zadaniem warto przeanalizować i poznać ponownie.

Zachęcamy do zapisania się do specjalnego, darmowego newslettera „Kultura Najważniejsza”, który pozwoli Państwu zaplanować kulturalny weekend [LINK DO ZAPISÓW].

PAP/Maciej Replewicz/Wszystko co Najważniejsze/JT

mr/ miś/